2002'de İki Uçağın Havada Çarpıştığı Korkunç Uçak Kazası: Überlingen Faciası

ön bilgi: uçaklarda çarpışmayı önleme sistemi vardır. bu sistemin ismine tcas denir. birbirine tehlikeli yaklaşmada bulunan uçaklar sesli ve görsel uyarılar alarak bu çarpışmadan sakınırlar. iki tip uyarı vardır. ta (traffic advisory) ve ra (resolution advisory). eğer iki uçak birbirine çok ama çok yaklaştıysa, çarpışma çok yakın demektir. bu durumda resolution advisory gelir. yani görsel uyarının yanında artık pilotlara alçal veya yüksel diye sesli uyarılar da gelmeye başlar ve pilotlar tcas sisteminin verdiği bu uyarıları derhal yerine getirmek zorundadırlar.
...
1 temmuz 2002 gecesi moskova'dan barselona'ya gitmekte olan bal bashkirian airlines'ın 2937 sefer sayılı tupolev tu-154 uçağı ile dhl'e ait bir kargo uçağı, almanya (überlingen) hava sahasında çarpışıyorlar.
71 kişinin hayatını kaybettiği kaza şöyle meydana geliyor; isviçre hava sahası kontrolünü sağlayan skyguide'de çalışan hava trafik kontrolörü peter nielsen, aynı anda iki iş istasyonunda çalışarak tek başına hava sahasını yönetiyordu.
611 sefer sayılı kargo uçuşunu yapan uçağın pilotları 32 bin feet yükseklikte uçarken, yakıt tasarrufu sağlamak amacıyla 36 bin feet yüksekliğe tırmanmak istiyorlar ve tırmanma için nielsen'den izin istiyorlar. nielsen 611 sefer sayılı uçuşu yapan uçak için tırmanma izni veriyor. 611 sefer sayılı uçakta bu iznin ardından 36 bin feet yüksekliğe çıkıyor. bu arada moskova'dan barselona'ya giden 2937 sefer sayılı yolcu uçağı da isviçre hava sahasına girdiğinde nielsen'e 36 bin feet yükseklikten uçtuğunu bildirmişti ama nielsen iki uçağa da farklı irtifalar atamadı. bu, her iki uçuşun da artık aynı irtifada ve çakışan rotalarda olduğu anlamına geliyordu.

çarpışmaya bir dakikadan kısa süre kala, nielsen tehlikenin farkına vardı ve 2937 sefer sayılı uçuşu gerçekleştiren uçağın pilotları ile iletişime geçti. nielsen 2937 sefer sayılı uçağın pilotlarına çarpışmayı önlemek adına uçuş seviyesi 35 bin feet olacak şekilde alçalma talimatı verdi. 2937 sefer sayılı uçuşun pilotları bu talimatı uygulamaya başladıktan saniyeler sonra iki uçakta da bulunan tcas sistemi, 2937 sefer sayılı uçuşu gerçekleştiren uçağa yükselme, 611 sefer sayılı kargo uçağına ise alçalma talimatı verdi. 611 sefer sayılı uçuşu gerçekleştiren uçağın pilotları tcas sisteminden aldıkları talimatı gerçekleştirdiler ve alçalmaya başladılar. 2937 sefer sayılı uçuşun pilotları ise, tcas sisteminin yükselme talimatını değil de, atc'den aldıkları alçalma talimatını gerçekleştirdiler ve böylelikle iki uçakta alçalmaya başlamıştı. sonuç olarak aynı talimatı gerçekleştiren iki uçak binlerce feet yükseklikte çarpıştı. her iki uçuşun pilotları da tcas talimatlarına uymuş olsaydı, çarpışma meydana gelmeyecekti.
skyguide, başlangıçta kazadan 2937 sefer sayılı uçuşun rus pilotlarını sorumlu tuttuktan sonra tüm sorumluluğu kabul etti. ölenlerin yakınlarından af diledi ve tazminat ödemeyi kabul etti.
bu kazadan sonra hava trafik kontrolörü nielsen ölen yolcuların yakınlarından biri tarafından öldürüldü.
rus mimar vitaly kaloyev, 2937 sefer sayılı uçuşta yolculuk yapan eşi ve iki çocuğunun ölümlerinden kişisel olarak peter nielsen'i sorumlu tuttu. kaloyev, 24 şubat 2004'te zürih yakınlarındaki evinde nielsen'nin karısı ve üç çocuğu evdeyken nielsen'i bıçaklayarak öldürdü.
bu kazadan sonra atc'den alınan talimat ne olursa olsun, eğer bu talimat tcas sisteminin talimatı ile çelişiyorsa, tcas sisteminin talimatına uyulması kararı alındı.