23 Dakika ile Modern Savaş Tarihinin En Kısa Süren Muharebesi: 73 Easting
öncelikle belirtmek gerekirse, savaş ile muharebe kavramları farklı olgulardır. muharebeler savaşlara göre süre ve kapsam bakımından daha sınırlıdır ve genellikle uzun süreli bir savaşı meydana getiren çatışmalardan her biridir. bir savaş tek bir muharebeden oluşabileceği gibi çok sayıda muharebeden de oluşabilir (tanım).
dolayısıyla aşağıda anlatılacağı üzere kanımızca "73 easting" teknik olarak bir savaş değil, muharebedir.
körfez savaşı esnasında ırak-kuveyt sınırı yakınlarında, 26 şubat 1991 tarihinde gerçekleşen yirmi üç dakikalık çarpışmada, koalisyon güçleri tek bir zayiata karşılık ıraklılara ait yaklaşık elli t-72, yirmi beş zırhlı personel taşıyıcı, kırk kamyon ve çok sayıda başka aracı imha etmiştir.
adını, yakınlarında muharebeye ismini verecek herhangi bir nehir, kasaba gibi coğrafi bir işaret veya benzeri referans noktalarının bulunmaması nedeniyle harekatın gerçekleştiği yerin gps koordinatlarından ( 29°50’43”k 46°47’27”g ) alan 73 easting, kuzey-güney yönünde başlayan 4 aşamalı harekatın 73 km doğusunda güzergahta varılan en son yeridir.
gerçekten de 73 easting’e ulaşılana kadar, 67 easting, 70 easting gibi koordinatlarda birtakım çatışmalar yaşanmıştır.
muhabereye bu ismin verilmesinin sebebinin son çatışma olan 73 easting'de verilen tek kayıp çavuş nels andrew moller anısına olduğu düşünülebilir.
ana hatlarıyla çarpışma; birleşik devletler 7. kolordusu'na bağlı 2. zırhlı süvari alayı ile ırak cumhuriyet muhafızlarının tawakalna tümeni'ne bağlı iki tugay arasında gerçekleşmiştir.
mücadelenin başında, savaş seyrinin beklentisi gereği ırak cumhuriyet muhafızları yaklaşık on kilometrelik çöl boyunca farklı konumlarda gruplanmış olup çoğu t-72m babil aslanı'nından oluşan ana muharebe tankları ile bmp-1 savaş araçlarına sahipti.
koalisyon safları ise, en yoğun şekilde çatışmaya giren alaya bağlı ıron, eagle ve ghost kod adlı zırhlı birliklere ait her biri on iki m3 bradley savaş aracı ve dokuz m1a1 abrams ana muharebe tankından oluşmaktaydı.
ikinci alaya ait bu birlikler muharebede iki diziliş ile yer almış, ıron ve eagle'ın abrams'larının önde olduğu ve bradley'lerinin kanatları koruduğu koçbaşı düzeninde ve ghost'un abrams'larının merkezde ve bradley'lerin her iki uçta olduğu çizgi şeklinde bir hat ile değişen formasyonlarda hücumu sonlandırmıştır ( destruction of the tawakalna mechanized divison).
harekatın aslına bakıldığına; birleşik devletler 2. zırhlı tugayı düşmanı bulup onunla çatışmaya girecek, mevzilerini belirleyecek ve ardından diğer mekanize güçlerin ırak kuvvetlerini yok etmek için geçmesine izin verecekti. lakin ilk etapta çevredeki mevzilerden piyade ateşi altında kalan zırhlılar inisiyatifi ele alarak büyük bir istek ile ırak mevzileri üzerine yüklendi.
böylelikle tugayın ilerleme planı değişti ve harekat doğrudan öncü birliklerin ırak kuvvetlerini yarma manevrasına dönüştü. tabiri caiz ise önlerini boş gören amerikan askerleri tugaylarını arkada bırakarak öne doğru atıldı.
bilhassa 2. zırhlı tugay, 1. zırhlı tümeni'ne ait eagle birliği düşmana amansızca saldırıp üstlerinden geçerek, geride yanan araçlardan oluşan çizgi halinde bir mevzi bırakmıştır.
muhaberede sis ve kum fırtınası oluşturan şiddetli rüzgarlar nedeniyle görüş mesafesinin kısa olması sebebiyle ( takribi 900 metre ) kısıtlı hava gücü desteğine rağmen koalisyon güçleri mükemmel koordinasyon kabiliyetleri ile ırak güçlerini adeta bir kama gibi yararak zafere ulaşmıştır.
asıl üretim sebebi m1 abrams ana muharebe tankına ayak uydurmak ve savaşta hareket halinde formasyonu korumak olan bradley zırhlı muharabe aracı açık arazide fazlasıyla etkili olmuş, zırh delici mühimmat atan 25 mm topunun yanı sıra tanklara karşı etkili tow füzeleri ile neredeyse m1 abrams'lar kadar zırhlı imha etmiştir.
çarpışmanın diğer yıldızı m1 abrams ise zırhı, hızı, hareket kabiliyeti ve üstün atış gücü ile koçbaşı formasyonunda ırak kuvvetlerini darmaduman edip yok etmiştir.
abrams ile bradley adeta abi kardeş şeklinde çarpışmaya dalmış, birlikte mükemmel bir uyum içinde rakiplerini hem rezil hem de bertaraf etmiştir.
nitekim teknolojinin ve koordinasyon kabiliyetinin ne kadar önemli ve gerekli olduğunu gösteren bir kapışma olmuştur 73 easting.
koalisyon güçleri için 1 ölü 19 yaralıdan ibaret, ırak içinse 1000 kadar ölü ve yaralıya mâl olan bu şaşırtıcı muhabere sonuçta sadece haritada bir koordinat çizgisinden ibaret olarak tarihteki yerini almıştır.
