8 Milyar İnsanın Dışkısı ve Sidiği Nereye Gidiyor?
öncelikle bölgenin arıtma tesisine borular vasıtasıyla gelir. burada ızgaralardan geçerek içeriğindeki bazı katı maddeler ayıklanır. bunların bazıları otomatik bazıları da manuel olarak yapılır. ne tür malzemelerin çıktığını tahmin edemezsiniz. daha sonra kum ve yağ tutucudan geçerek ön çökeltime ulaşır. burada bir süre bekletilir ve havalandırma havuzuna ulaşır. havalandırma havuzunda biyolojik arıtma yapılarak son çökeltime gönderilir. son çökeltimde bir süre bekletildikten sonra klorlama havuzlarına gönderilir. bazı tesisler klorlama yapmıyor(muş). bu yüzden direkt olarak deşarj edilir.
tabii bunlar olurken ölçümler de anlık olarak yapılır. deşarj edilen ortama göre standartlar değişir; deniz için, akarsu için, göl için (genellikle tercih edilmez, durgun su olduğundan) farklı deşarj standartları mevcuttur. bu standartlar sağlanmıyorsa deşarj edilmesi yasaktır. bu şekilde deşarj edilirse tesis kapatılabilir. aynı zamanda deşarj edilen su standartları karşılıyorsa tarım ürünleri sulamasında kullanılabilir.
ön ve son çökeltim havuzlarında çöktürülen çamur dediğimiz yapı geri devir ile tesis başına gönderilir. tesisin büyüklüğüne göre bu atık çamurdan metan gazı üretimi yapılabilir. bir süre çalıştığım tesisin %60’a yakın elektriğini bu metan gazı ile sağlıyorduk. daha sonra çamur kurutulur ve press’e gönderilir. burada içeriğindeki su tekrar tesis başından gönderilir ve arıtıma tekrar dahil olur. bu süreç böyle devam eder. sudan ayrılan çamur ise katı atık depolama tesisine gönderilir.
öğrencilik yıllarımda greenpeace ve wwf'de bir süre çalışmıştım. bildiğim kadarıyla birkaç şey yazmak isterim. nükleer ve ağır kimyasal atıklar hariç dünya üzerindeki tüm atıklar okyanuslara gider. direkt olarak atılmasa da eninde sonunda okyanusa ulaşır. birkaç örnek vermek gerekirse;
plastic ocean
pacific garbage patch bigger than mexico
great pacific garbage patch 3 times bigger than france
bu plastiklerin hepsi aslında yolculuğuna çok uzak noktalardan başladılar. ama okyanus akıntılarından dolayı büyük çoğunluğunun birleştiği yer pasifik okyanusundaki belli lokasyonlar. artık atıklar öyle bir noktaya geldiki fransa'dan bile 3 kat daha büyük adalar oluşturdular. wwf'ye göre 50 yıl içinde okyanusta bulunan plastiklerin sayısı balıkların sayısından fazla olacak.
organik atıklarla beraber diğer tüm atıklarınız isterse yolculuğa okyanuslardan binlerce kilometre uzakta bir karada başlasın farketmez, en sonunda gideceği yer okyanustur.
camlara gelelim. her ne kadar güzel görünse de kaliforniya'daki bu sahil, insanların on yıllar içinde oluşturdukları atıklardan meydana geliyor:
Uçak Tuvaletlerindeki Atıkların Sızarak Gökyüzünde Donmasıyla Oluşan Cisim: Mavi Buz
