ABD ile Ticaret Antlaşması Yapan Ülkelerde Kısa Süre Sonra Gözlenen Obezite Artışı
obezite... amerika'yla ticaret anlaşması yapan ülkelerde anlaşmayı izleyen yıllarda ciddi artışın görüldüğü hastalık. anlaşmayla beraber ülkeye rahatlıkla akabilen fast food, gazlı içecekler ve yüksek fruktozlu mısır şurubu (hfcs) bu olguyu tetikleyen en güçlü etkenler olarak gösteriliyor.
meksika'da 1994 yılında yapılan anlaşmayı izleyen 1996-2012 yılları arasında amerika'dan hfcs ithalatı %1200 artıyor. 2013 yılında meksika, en obez ülke olarak amerika'yı geride bırakıyor. [1] [2]
kanada'da 1989'daki anlaşmayı izleyen yıllara yönelik yapılan araştırmaya göre günlük erişilebilen kalori miktarı 170 kcal artıyor. bu fazlalık kanadalılarda ortalama 1.8 ila 12.2 kg arasında bir kilo artışına sebep oluyor [3].
samoa'da ise durum daha karışık. 2. dünya savaşından sonra amerika'da hızla artan hindi tüketimi geride birçok yenilemeyen hindi parçası bırakıyor. hindinin kuyruk kısmındaki, tüylerini parlak tutmaya yarayan oldukça yağlı bir doku da buna dahil. hindi üreticileri bu kısmı çöpe atmak yerine samoa'ya ithal ediyor. o zamanlar proteinden yoksun olan samoa halkının hindi kuyruğu tüketimi 2007'de yılda ortalama 20 kg'ı geçiyor (bu rakam amerika'nın 3 katı. ülkemizde ise yılda yaklaşık 23 kg et tüketiliyor).
bu artış samoa için oldukça iyi bir fırsat gibi gözükse de dörtte üçü yağ olan bir beşinin bu kadar yaygın olarak tüketilmesi beraberinde %56'ya varan obezite oranlarını getiriyor. dahası, samoa 2007 yılında hindi kuyruğunu yasakladığında dünya ticaret örgütü'ne (wto) alınmamakla tehdit ediliyor ve bu yasağı kaldırmak zorunda kalıyor [4].
amerika ile ticaret anlaşması olan 20 ülkenin (türkiye bunlardan biri değil) obezite ortalaması %23, dünya ortalaması %14, türkiye ortalaması ise %32 [5].