ABD'nin 1. Dünya Savaşı'na Katılmasına Neden Olan Kışkırtma Planı: Zimmermann Telgrafı
Olayın özeti
o dönem almanya dışişleri bakanlığı'na getirilen arthur zimmerman u-boat saldırılarında oldukça kararlıydı. amerika'nın olası saldırılarda ingiltere'yi desteklememesinin tek yolu meksika ve japonya'yı amerika'ya karşı kışkırtmak ve böylece amerika'yı kendi evinde bu sorunlarla uğraştırmak, böylece birliklerini avrupa'a göndermesini engellemekti. zimmerman 16 ocak 1917'de meksika başkanı'na iletilmek üzere telgraf çekti. telgrafta, yapılacak saldırıda amerika'nın tarafsız kalmaması durumunda meksika'ya yönelik ittifak önerisinde bulunuyordu ve bunun karşılığında meksika'nın kaybettiği new mexico, teksas ve arizona bölgelerini geri almasını taahhüt ediyordu.
mesaj şifrelenmişti fakat gönderilen telgraf ingiltere üzerinden geçiyordu. ingiltere kriptanalize önem veren bir ülkeydi ve bu konuda en yetenekli dilbilimcileri ve bilim adamlarını tarihe 40 numaralı oda diye geçen kriptanaliz bürosunda toplamıştı. telgraf bu odaya ulaştığında kısa sürede deşifre edildi ve 23 şubat'ta amerika'ya duyuruldu. tarafsız olmaya çalışan başkan wilson, almanya'nın bu planını amerika halkına açılmış bir savaş olarak değerlendirdi ve savaşa katılmaya karar verdi.
aslında meksika'nın abd karşısında pek varlık göstermesini beklemiyordu almanya
fakat yıllar önce kaiser wilhelm tarafından hazırlanan boston'u işgal planı'nın devreye sokulmasına kadar uygulanacak, ufak bir abd'nin başına çorap örme taktiğiydi. diğer yandan japonya'nın da pasifik adalarına yapacağı saldırıların abd'yi avrupa'dan uzak tutacağı hesaplanmıştı.
bu telgraf, dünyanın kaderinin ve bugünkü sınırların ne kadar küçük detaylarla şekillendiğini gösteriyor
zimmermann telgrafındaki şifre ingiltere'de, 1. dünya savaşı sırasında room 40 denilen şifre kırma odasında bulunanlar tarafından kırılmıştır. mesaj ilk ellerine geçtiğinde ne kadar önemli olduğunu kendileri dahi bilmiyordu fakat çözdüklerinde belki de dünyanın kaderinin değişeceğini fark ettiler.
mesaj 16 ocak 1917'de alman dışişleri bakanlığı tarafından meksika büyükelçiliğine gönderilmişti ve binlerce sayısal şifre içeren mesajdı. içeriğinde meksika'nın texas, new mexico ve arizona'yı işgal ederek amerika'ya saldırmaları istenmiş, detaylar konusunda daha sonra anlaşılabileceği iletilmiştir. fakat zamanlama çok kötüydü ve meksika zaten iç karışıklarla baş etmekle meşguldü ve kesinlikle daha fazla dert istemiyordu.
40 numaralı odada bulunan şifre çözücü ekip uzun uğraşlarına rağmen mesajı çözemediler ve ancak rusya'nın ele geçirdiği bir u-boat'ta ele geçirilen şifre kitapçığı sayesinde çözdüklerinde bu mesajın ne kadar değerli olduğunu anladılar ve bu mesajın bir lütuf (onların deyimiyle god sent) olduğunu anladılar.
deşifre olan mesaj 2 hafta sonra 2 nisan 1917'de amerikan başkonsolosluğuna iletildi ve ingiltere'ye mühimmat taşıyan gemileri hatta 2.000 yolcu taşıyan gemileri bombalandığında, casuslar tarafından tersaneleri sabote edildiğinde savaşa girmeyi düşünmeyen ve ticaretini her iki tarafa da sattığı savaş mühimmatı üretimiyle inanılmaz geliştiren amerika, bu mesaja kayıtsız kalamadı ve 6 nisan'da almanya'ya karşı savaş ilan ettiğini açıkladı.
amerika savaşa girdikten 1 sene sonra da savaş bitti zaten.
sonuç olarak
eğer bu telgraf -ki hata olarak kabul edilir- meksika'ya gönderilmese ve amerika savaşa girmese almanya belki geri çekilmek zorunda kalmayacak ve bugünkü dünya sınırları bambaşka olacaktı.
Kimilerince İçinde Yaşadığımız Düzeni Şekillendiren Son Anlaşma: 1945 Yalta Konferansı
