ABD'nin Savaş Politikasının Fotokopi Makinasının İcadına Etkisi
1944'te ikinci dunya savasinin son yilinda new york'ta yasayan chester carlson adinda bir insan bir fikir uzerinde calismaktadir. bu fikire gore insanoglu elinde bulunan bir dokumani cogaltabilecektir. icadina o kadar guvenmektedir ki bunu gelistirebilmek icin fon arayisina girer.
maddi olarak yardim almasi gerekmektedir zira bir mucidin tek basina gelistirebilecegi bir fikir degildir bu. ona yardim edecek birine ihtiyaci vardir. bunun icin de kendisine en uygun sirket olarak dusundugu uluslararasi is makineleri yani ibm'in kapisini calar. pazarlama ekibine sunum yapma imkani bulur. carlson, milyonlar kazandirabilecek bir bulusu oldugunu dusunmektedir ve bu inanilmaz teknolojiyi ibm'e sunar. pazarlama bolumundekilerin carlson gibi koplayama deneyimleri yoktur. departmanda calisan onlarca sekreter vardir ve bunu zaten sekreterler sayesinde yapabiliyorlardir. bu yuzden de kopyalama isinin onemini anlayabilecek kapasitede insanlar degillerdir. carlson'un fikrine bakip gulerler, komik bulurlar ve guzel bir oyuncak olabilecegini soylerler.
carlson bu hayal kirikligi sonrasinda icadini kodak, general electric de dahil 20'den fazla buyuk sirkete teklif eder. ama hepsi de onu gericevirir.
yilmaz ve icadi uzerinde calismalara devam eder. ilk basarisindan 9 yil sonra haloid adindaki kucuk bir fotograf malzemeleri sirketi icadi ile ilgilenmeye baslar. haloid, carlson'un icadini anlar ve onunla ayni fikire sahip olduklarini belirtir. fakat kopya cikarma makinesinin zorluklari dusunulenden cok daha fazladir. 1 yil boyunca yapilan calismalar ve harcanan paralar sonrasinda iki taraf da vazgecme esigine gelmistir.
1948 yilinda beklenmeyen bir kurtarici icadin gelistirilmesi icin para teklif eder. amerika birlesik devletleri muhabere teskilati, ellerinde bulunan havadan cekilmis goruntulerin olasi bir nukleer savas sirasinda yok olmasindan endise etmektedir. fotograf plakalarindaki gumus halojenur, radyasona karsi cok hassastir ve fotograflarin bulaniklasmasina neden olmaktadir. bu nedenle carlson'un icadinin siddetli atomik patlamalara dayanabilmesi ve cogaltilabilmesi icin haloid sirketine 100 bin dolar yatirim yapma karari alir.
bu para ilk seri uretim fotokopi makinesi olan 914'un gelistirilmesini saglar. haloid, bu yatirim ve gelistirilen urunle birlikte ismini xerox yapar. xerox, yunancadaki kuru ve yazmak kelimelerin birlesimidir. herkesin kullanabilecegi ve elle yazilsa saatler surecek bir dokumani bir dugme ile cogaltmaniza olanak saglayan muhtesem icadi yaratirlar.
dunya uzerinde uretilen her xerox makinesinden bir sentin 16'da 1'i kadar pay alan chester carlson, 700 milyon dolar para kazanir. yoksul bir aileden gelen ve hicbir zaman gecmisini unutmayan carlson, parasinin 150 milyon dolarini hayir kurumlarina harcar.
