Amerikan Borsalarına Girmeyi Düşünenlerin İşine Yarayabilecek Bir Rehber

bist’ten çıkmayı düşünenler için "amerikan borsalarına giriş 101" tadında bir şeyler yazdım, belki faydası dokunur. çünkü ben geçtiğimiz yaz tamamen çıktım ve bu süreçte çok kez "iyi ki" dedim.

nasdaq'ta yeni değilim, yatırımlarımın bir kısmını tuttuğum bist’le tamamen vedalaştım sadece. baktım ki yabancı yatırımcı için uygun şartlar -en azından yakın zamanda- sağlan(a)mayacak, ben de pılımı pırtımı toplayıp tff 1. lig'den şampiyonlar ligi'ne geçiş yaptım.

bist’in son 6 ayda daha da kötüye gitmesi sürpriz olmadı. çıktığım dönemde kaydettiğim, iyi bilanço açıklayan hisseler bile son 1 yılda sert düşüşler yaşadı. üstelik bunun enflasyon etkisi de var, kazanç gibi görünen şey aslında zarar.

abd borsası, bist’e kıyasla daha likit, daha derin ve daha öngörülebilir

bist’teki tahtacı oyunları, spekülatif manipülasyonlar burada yok. bist’te bazen en iyi bilanço açıklayan şirketin hissesi yerinde sayarken, spekülatif hisseler tavan tavan gidip sonra taban taban çakılabiliyor. abd piyasalarında ise şirketin finansalları, büyüme potansiyeli, faiz kararları, enflasyon verileri, sektör dinamikleri fiyatlamada daha belirleyici.

tavan ve taban sınırı olmadığı için bir hisse günlük %20 bile düşebilir. geçen yıl dell ile başıma gelmişti finansalları pek iyi olmadığı için, neyse ki elon musk ile anlaşma yapınca toparladı. stop-loss (zarar durdur), stop-limit veya trailing stop (iz süren stop) gibi emir türlerini kullanabilirsiniz tabii.

eski bir teknoloji yazarı ve girişimcisi olduğum için teknoloji şirketlerini hep yakından takip ettim, gelişmelerden ilk haberdar olanlar arasındaydım

bu yüzden nasdaq benim için daha avantajlı. burası dow jones veya s&p 500 kadar stabil ve temettü odaklı değil yalnız, teknoloji ve büyüme şirketlerinin toplandığı bir arena. “geleceği ben yazıyorum” diyenler burada. çünkü yapay zeka, kuantum bilgisayarlar, biyoteknoloji, uzay yolculuğu gibi devrimsel yeniliklerle sanayi devrimi kadar büyük bir değişimin tam ortasındayız. 2030’lar bambaşka olacak.

bist’ten çıktığımdan beri güzel kazandım. son bir yıldaki getirileriyle favori hisselerim palantir %330, microstrategy %272, nvidia %73 oldu. daha fazla kazandıranlar da var ama portföyümde en büyük ağırlık bunlardaydı. kaydettiğim favori abd hisselerim hep artıda, bunları yatırım tavsiyesi olarak düşünmeyin, geçmişte kazandırması gelecekte de kazandıracağı anlamına gelmez.

bazen deepseek gündemindeki gibi ani düşüşler olabilir ama ben bunları çoğu zaman alım fırsatı olarak görüyorum. o hafta portföye bakma gereği bile duymadım hatta, şirketlerin geleceğini tehdit eden bir durum yoktu çünkü. zaten kısa sürede toparladı. trump'ın kararlarıyla dalgalı bir yolculuğumuz olacak bundan sonra.

abd’de ilk etapta tek tek hisse almak yerine geniş portföylü etf’ler tercih edebilirsiniz

s&p 500 (spy), nasdaq 100 (qqq) ve vanguard total stock market index (vti) fonları en popüler seçenekler arasında. risk sevmeyenler için alıp unutmalık.

önce demo hesapla denemeler yapıp, piyasayı tanıyabilirsiniz. ardından bir aracı kurum seçip küçük miktarlarla işlem yapmaya başlayabilirsiniz. rastgele hisse alıp “bakalım ne olacak” derseniz, burada acımazlar. "intel büyük marka, bir şey olmaz" demeyin mesela, neler yaşadığını bilmezseniz zarar edersiniz. çok kaybettirdi çünkü yapay zeka yarışında geride kaldı:

abd borsasında dolar bazlı yatırım yapıldığından, dolar/tl kuru da kazancınızı etkiler. bist’te paranız tl, burada dolar. yani dolar arttıkça kazancınız da artıyor. tl enflasyonuyla dolar enflasyonu kıyaslanamaz, burada yüzdeler daha iyi fikir veriyor.

şirketlerin çeyrek raporlarını (earnings), ceo’nun tweet'lerini, sektör haberlerini okuyun. reddit’te wallstreetbets, x’te ve youtube’da trader tayfanın nabzını tutun. üstte de dediğim gibi; burası tahtacıların insafına kalmış bir piyasa değil, bilgiye sahipseniz kazanan tarafta olabilirsiniz.

nasdaq’ta “al, 3 ayda satayım” stratejisi nadiren işler. teknoloji şirketleri genelde uzun vadede kazandırır, sabırsız olanı silkeleyip atar. bazen sadece iki ayda %3.000 kazandıran da olur ama bu biraz da şans meselesi. kuantum hisselerinde yaşanmıştı aralık ayında.

örneğin; tesla'nın elektrikli araç furyasından kazanan kazandı, bundan sonra "acaba "tesla bot"lar fabrikalara ve evlere girer de tesla arabalar kadar yaygınlaşır mı?" diye düşünmek lazım. burada bir hisse alıyorsanız, "sıradaki büyük hikaye ne?" sorusunu sormadan hareket etmek olmaz.

son olarak bazı şirketler hakkında kısaca bilgi de vereyim (yatırım tavsiyesi değildir)

bunları mahalle berberiniz bile bildiği için açıklamaya gerek duymuyorum: apple, google, microsoft, nvidia, tesla, netflix, spotify, uber, meta, dell, amazon, visa, alibaba… ama hangisi "yapay zeka", "kuantum" gibi alanlarda ne durumda, onu bilmek önemli.

microstrategy (mstr): şirket, rezervlerini bitcoin ile doldurdu ve bu alanda en agresif stratejiyi izleyenlerden biri oldu. bitcoin düşerse mstr de düşer, yükselirse uçar.

rigetti computing (rgti): kuantum bilişim üzerine çalışan bir şirket. geleneksel bilgisayarların çözemediği karmaşık problemleri çözmek için yeni nesil işlemciler geliştiriyor.

rocket lab usa (rklb): küçük uyduları uzaya taşımak için roket üreten bir şirket. büyük oyuncuların devasa projelerine karşı daha esnek ve hızlı çözümler sunmaya odaklanıyor.

hims & hers health (hims): sağlık hizmetlerini dijital ortama taşıyan bir girişim. ilaç tedavisi, danışmanlık ve bakım hizmetlerini internet üzerinden sunarak sağlık sektöründe farklı bir model oluşturuyor.

vistra corp (vst): enerji üretimi ve dağıtımı üzerine çalışan bir firma. geleneksel enerji kaynaklarının yanı sıra yenilenebilir enerjiye de yönelerek dönüşüm sürecini yönetmeye çalışıyor.

arm holdings (arm): çip tasarımında önemli bir konumda. telefonlardan yapay zeka sistemlerine kadar birçok cihazda kullanılan işlemcileri geliştiriyor.

snowflake inc (snow): bulut tabanlı veri yönetimi üzerine çalışan bir şirket. büyük şirketlere ve kurumlara verilerini daha verimli bir şekilde analiz etme imkanı sunuyor.

palantir technologies (pltr): büyük veriyi analiz ederek karar alma süreçlerine yön veren bir yazılım şirketi. hükümetlerden özel sektör devlerine kadar geniş bir müşteri ağı var.

intuitive machines inc (lunr): ay görevleri ve uzay teknolojileri üzerine çalışan bir girişim. gelecekte ay yüzeyine insan yapımı sistemler yerleştiren şirketlerden biri olabilir.

broadcom (avgo): yarı iletken ve altyapı çözümleri geliştiren bir şirket. kablosuz iletişim, veri merkezi çözümleri ve ağ sistemleri alanında büyük şirketlere hizmet veriyor.

crowdstrike (crwd): siber güvenlik alanında faaliyet gösteren bir yazılım şirketi. tehdit avcılığı, saldırı önleme ve yapay zeka destekli güvenlik sistemleriyle öne çıkıyor.

novo nordisk (nvo): diyabet ve obezite ilaçları üreten bir biyoteknoloji şirketi. ozempic gibi ilaçlarıyla büyük bir pazara hitap ediyor.

the trade desk (ttd): dijital reklamcılık ve programatik reklam alım satımı üzerine çalışan bir teknoloji şirketi. markaların ve reklam ajanslarının hedef kitleye ulaşmasını kolaylaştıran çözümler geliştiriyor.

taiwan semiconductor manufacturing company (tsmc): dünyanın en büyük yarı iletken üreticilerinden biri. apple, nvidia ve qualcomm gibi devler için çip üretiyor.

eli lilly (lly): ilaç ve biyoteknoloji alanında faaliyet gösteren bir sağlık şirketi. diyabet, kanser ve nörolojik hastalıklar için ilaçlar geliştiriyor.

super micro computer (smci): sunucu, depolama ve veri merkezi çözümleri üreten bir donanım şirketi. yapay zeka ve yüksek performanslı bilişim alanındaki talebi karşılamak için yeni ürünler geliştiriyor.

micron technology (mu): bellek ve veri depolama çözümleri geliştiren bir teknoloji şirketi. dram ve nand flash belleklerde global ölçekte önemli bir pazar payına sahip.

natera (ntra): biyoteknoloji ve genetik testler konusunda uzman. kanser, doğum öncesi testler ve nadir hastalık teşhislerinde yenilikçi çözümler sunuyor.

meli (mercado libre): latin amerika’nın amazon’u. e-ticaret, lojistik ve fintech alanında bölgede lider.

kulr (kulr technology group): batarya ve termal yönetim sistemleri üzerine çalışıyor. elektrikli araçlardan uzay teknolojilerine kadar birçok sektörde kritik bileşenler üretiyor.

pl (planet labs): dünyayı sürekli tarayan uydulara sahip bir şirket. uzaydan gelen verileri işleyerek tarım, iklim ve güvenlik gibi alanlarda kullanıma sunuyor.

rdw (redwire space): uzay teknolojileri ve altyapı sistemleri üzerine çalışan bir girişim. gelecekteki uzay istasyonları ve ay görevleri için kritik sistemler geliştiriyor.

app (applovin corp): mobil uygulamalar ve oyun sektörüne yönelik reklam teknolojileri sunuyor. uygulama içi reklamcılığı optimize eden bir sistemle çalışıyor.

bonus: martı ve hepsiburada da var. martı, özel amaçlı satın alma şirketi (spac) birleşmesi yoluyla halka arz edilmişti. hepsiburada ise 2021’de halka arz olmuştu. turkcell, tav havalimanları ve garanti bankası ise gir-çık yapan türk şirketlerinden.

dipnot: "borsada en büyük risk, fırsatı görememektir." – peter lynch