100 Yıl Önce Bugün Gerçekleşen Tarihi Olay: 1 Kasım 1922 Saltanatın Kaldırılması
1 kasım 1922, saltanatın kaldırılması. bugün itibarıyla 100. yıldönümü olan hayırlı olay.
ulu önder atatürk'ün 1919'da erzurum kongresinde çizdiği "zaferden sonra yönetim şekli cumhuriyet olacaktır" şeklindeki yol haritasının önemli kilometre taşlarından biridir saltanatın kaldırılması.
ulu önderin 1919'da söylediği gibi, "zaferden sonra"... yani 30 ağustos'ta kesin zafer kazanılmış, 9 eylül 1922'de de izmir düşman işgalinden kurtulmuştur.
artık sıra halkın kendi kendini yöneteceği cumhuriyet rejimine geçmeye gelmiştir.
işbu sebeple de artık tüm vasfını yitirip bir ingiliz kuklası makamına dönüşmüş olan saltanatın kaldırılması gereklidir.
işte 100 yıl önce bugün rıza nur bey'in tbmm'ye verdiği teklif ile saltanat kaldırılmış, cumhuriyet yolunda bir mesafe daha katedilmiştir. kutlu olsun...
olayı özeti ise şudur:
halihazırda tbmm hükümeti tarafından yönetilen ülkemizi, lozan barış konferansı'na tek başına değil, istanbul hükümeti ile birlikte çağırıyorlar. atatürk de saltanatı kaldırmayı teklif edip, malumu ilan ediyor. sonuç olarak saltanat ve halifelik ayrılıp, saltanat kaldırılıyor.
1 kasım 1922 günü anayasa ve şeriye komisyonları toplanıp saltanatın kaldırıması teklifini görüşür. görüşmeler hayli heyecanlı ve uzun sürer. mustafa kemal paşa odasında bekler, bekler, bekler... nihayetinde sonuç alınamayacağını anladığında komisyon odasına girer, bir köşeye oturur ve dinlemeye başlar. saltanatı savunanlar içi boş argümanlarla toplantıyı uzatmak ve konuyu başka yerlere çekmek istemektedir. en sonunda atatürk ayağa kalkar, masaya eliyle birkaç kez vurur ve sözü alır:
"efendiler;
hakimiyet ve saltanat hiç kimse tarafından hiç kimseye, ilim icabıdır diye müzakereyle, münakaşa ile verilemez. hakimiyet, saltanat kuvvetle, kudretle ve zorla alınır.
osmanoğulları zorla türk milletinin hakimiyet ve saltanatına vaziülyed (el koymak) olmuşlardı. bu tasallutlarını (saldırı) altı asırdan beri idame eylemişlerdir. şimdi de, türk milleti bu mütecavizlerin hadlerini ihtar ederek, hakimiyet ve saltanatını isyan ederek kendi eline bilfiil almış bulunuyor. bu bir emrivakidir.
mevzubahis olan, millete saltanatını, hakimiyetini bırakacak mıyız, bırakmayacak mıyız meselesi değildir. mesele zaten emrivaki olmuş bir hakikati ifadeden ibarettir. bu behemehal olacaktır. burada içtima edenler meclis ve herkes meseleyi tabiî görürse, fikrimce muvafık olur. aksi takdirde, yine hakikat usulü dairesinde ifade olunacaktır.