İLGİNÇ 2 Eylül 2020
39b OKUNMA     643 PAYLAŞIM

18. Yüzyılda Karşıdakine Enfiye Kutusu İkram Etmenin Adab-ı Muaşeret Kuralları

Tütünün toz haline getirilerek burundan çekilen versiyonu olan enfiye, zamanında bir statü sembolüydü ve kullanması haliyle bazı standartlara tabiydi. Bunu bir görelim.

enfiye 18. yy'da avrupa'da yüksek tabakanın statü sembollerinden biridir. tütün içmek ise ortadireğin ve düşük soyluların en sevdiği meşgaledir. toplumsal ilişkinin önemli bir töreni haline gelmiştir. kişisel imgeler böyle kurulur, insanlar kendilerini bu şekilde sergiler ve karşıdaki insanın ne tür bir kişi olduğu, enfiye kutusunu nasıl kullandığından çıkarılır. enfiye çekmenin usul ve erkânı, özellikle de enfiye kutusunu ikram etme biçimi dans ve eskrim kadar önemsenir.

1750'lerden kalma bir kitapta enfiye kutusunun nasıl sunulacağı şöyle sıralanmış

1. enfiye kutusunu sol elin parmaklarıyla tutunuz.
2. enfiye kutusunu elinizde doğru konuma getiriniz.
3. parmağınızla kutuya vurunuz.
4. açınız
5. bulunduğunuz topluluğa ikram ediniz
6. kutuyu geri alınız
7. kutuyu hep açık tutunuz
8. parmağınızla kutunun kenarına vurarak, tütünün bir yerde toplanmasını sağlayınız
9. tütünü sağ elinizle dikkatle alınız
10. tütünü burnunuza götürmeden önce bir müddet parmaklarınızın arasında tutunuz
11. tütünü burnunuza götürünüz
12. yüz ifadenizin çarpılmamasına dikkat ederek iki burun deliğinizle birlikte çekiniz
13. hapşırınız, öksürünüz, tükürünüz
14. enfiye kutusunu kapatınız
jestler ve ritüel olarak enfiye çekmek tütün içmekten ne kadar farklı olsa da fizyolojik etkilerinin aynı olduğunu belirtmekte fayda vardır.

enfiye'nin fizyolojik etkisi şöyle anlatılır: "burna çekilen küçük bir miktar enfiye, burun boşluğunu dolduran sümükbezini ve burun perdesini uyarır. sümüğü art arda kontraksiyonlara sokması nedeniyle, doku bezleri o kadar sıkıştırılır ki, sümüğü, tıpkı sıkılan bir sünger gibi dışarı atar."

enfiye yüzünden koku almamak, dönemin en büyük hastalıklarından biridir. pis kokuların etrafı sarması, parfüm sanayine ilk büyük başarılarını yaşama şansını verir.