1915 Çanakkale Köprüsü Üzerindeki Bu Virajın Sebebi Nedir?
açılın, ben inşaat yüksek mühendisiyim! bir gün bunu söyleyeceğim hiç aklıma gelmezdi. :)
bu köprü 2023 metre orta açıklığı ile dünyanın en uzun orta açıklıklı asma köprüsü. bu kadar uzun açıklığa gerek var mıydı derseniz, "dünyanın en .... köprüsü" ünvanını alması için tasarıma müdahale edildiğini düşünüyorum. zaten "2023" sayısının tesadüf olması mümkün değil.
hal böyle olunca, mühendisler tek tabliye ile bu açıklığı geçmenin rüzgar yükü açısından sıkıntılı olacağını düşünmüş olmalılar. bu aşamada rüzgarın aerodinamik etkisini azaltmak için köprü çift tabliyeli olarak tasarlanmış. böylece fırtınalı günlerde rüzgar iki tabliyenin arasındaki boşluktan akacak ve rüzgar yükü azalacak.
köprülere binen 2 çok büyük yük vardır:
1. üzerinde hareket eden araçların yarattığı eşlenik rezonans: araçların süspansiyonları ile yumuşattığı haraketler araçların aynı anda çoğunluğu arasında aynı frekansa ulaşırsa köprüyü esnetip yamultmaya başlar. bu yüzden köprülere frekansları farklılaştırsın diye ufak virajlar, tümsekler ve minik kasisler konulur. bu videoda açıkça anlaşılabilir:
2. rüzgar rezonans yükü: köprüler genelde iki vadi arasına kurulur. bu yüzden vadilerden akan sert rüzgarlara maruz kalırlar. yapısal olarak bu yük düşünülmezse köprüye binen yük köprüyü yamultmaya başlar. bu videoda açıkça anlaşılabilir:
tüm bunlardan kurtulmak için köprünün gidiş - geliş yönleri arasına hava akımını parçalayacak detaylar da ekleyerek bir açıklık bırakılabilir. düm düz ve sabit hızların yaratacağı eşlenik rezonanstan korunmak için ufak virajlar, tümsekler ve minik kasisler eklenebilir. ayrıca köprü bloklar halinde yapılır ve iki bloğun bir birine bağlandığı noktalar arası esnemeyi sağlayacak detaylar eklenir.
bu tuhaf tasarımın sebebi binecek aşırı yükleri dağıtmak ve önlemektir.
yüklenici firmalardan yapı inşaat yönetim kurulu başkanı barış arıoğlu'nun konu hakkındaki açıklaması
"bunu yapmazsanız proje sağlam ve verimli olmaz. deprem anlamında en büyük depremleri oluşturan kuzey anadolu fay hattı'na 10 kilometre mesafede olacağı için en çok etkilenmesi muhtemel bir yapı olacak. japonya'daki de depreme yakın ama bu köprü de onunla yarışacak bir köprü olacak. japonya'daki köprü tek parçadan oluşuyor. buradaki köprü iki ayrı tabliye olacak. bunlar çok sağlam birbirlerine bağlanmış oluyor. iki tabliye arasında hava geçişini sağlıyoruz. rüzgar fırtınası sırasında hava akımını karıştırarak, köprünün havalanmasına engel olacak.
orta açıklığı boş bıraktığımız zaman aerodinamik bir köprü elde edilmiş oluyor. burada bir numaralı sorun rüzgar, iki numaralı sorun deprem. ikisine karşı da tedbir alınmış oluyor. bu köprü, osmangazi köprüsü'ne benzeyecek. yavuz sultan selim köprüsü'ne benzer bir çözüme gidebiliriz. mühendislik bilgileri içinde en iyileri alıp buraya tatbik etmeye çalışıyoruz. bizim arkamızdan gelen köprülere bilimsel ışık tutacak bir sonuç ortaya çıkabilir. çin'de çok fazla köprü yapılıyor. rekor kısa zamanda geçilebilir. ama diğer köprüler gibi mühendislik tarihinde özellikle not düşülmüş bir köprü olarak kalacak."