UZAY 5 Şubat 2018
50,7b OKUNMA     1004 PAYLAŞIM

1972'den Sonra Ay'a Gidilmemesinin Sebeplerinden Biri: ABD-Sovyetler Uzay Savaşı

İlki Apollo 11 ile 1969 yılında olmak üzere, Apollo 12, 14, 15, 16 ve 17 görevleri ile 1972 yılına kadar yapılan insanlı Ay uçuşlarının, Apollo 17'den sonra bir daha yapılmamasında, o tarihte ABD-Sovyetler arasındaki uzay savaşının ABD lehine sonuçlanmasının da payı büyükmüş.
iStock

uzay yarışı; 1960'lı yıllarda amerika ve sovyetler birliği arasında ilk başta politik ve ulusal bir yarış olarak ortaya çıkmış; 20 temmuz 1969'da apollo 11'in uzaya inişi ve neil armstrong'un ay'da yürüyüşü ile amerika birleşik devletleri'nin üstünlüğü ile sona ermiştir.

her ne kadar bu çekişmenin ilk başta somut bir hedefi olmasa da, her iki ülkenin de ortak amacı uzay alanındaki üstünlüğünü tüm dünyaya göstermekti

yarış, sovyetler birliği'nin ilk yapay uyduyu uzaya göndermesiyle başlar. sovyetler birliği'nin uzay çalışmalarından sorumlu kişisi olan sergei krolev 'in başarılı çalışmaları bununla da bitmez. ilk insansız uzay aracının uzaya gönderilmesi, 1961'de yuri gagarin'in uzaya giden ilk insan olması, gherman titov'un dünyanın çevresinde bir günlük dönüş turu yapması, valentina tereshkova isimli kadın astronotun uzaya giden ilk kadın ünvanını alması, 1964'de vokshod-1 uzay aracıyla ilk kez birden fazla kişinin uzaya gönderilme başarısı, 1965'te alexsey leonov isimli astronotun ilk kez uzayda yürümesi gibi bir dizi başarıyla sovyetler birliği uzay yarışına 1-0 önde başlar.

amerika bu başarılar karşısında ilk misillemeyi 1957'de ilk uzay uydularını göndererek yapmak ister; ancak roket görevi tamamlayamadan patlar

daha sonra 1858'de explorer 1 isimli uydu başarılı bir şekilde uzaya gönderilir. 5 mayıs 1961'de alan shepard isimli astronot uzaya giden ilk amerikalı olma ünvanını kazanır. tam 20 gün sonra başkan john f. kennedy uzay çalışmalarına verdikleri önemi ortaya koyan ve amerika olarak kendilerine somut bir hedef koyduklarını anlatan bir konuşma yapar. bu hedef 1960 yılı sonra ermeden ay'a bir insan indirmektir. yaklaşık bir yıl sonra john glenn dünya'nın etrafında dönüş turunu tamamlayarak, amerika'ya bir kahraman olarak döner. bu gelişmeyle 1-1 olan yarış, bu tarihten sonra artık ay'a gidiş yarışı olarak farklı bir boyut kazanır.


amerika birleşik devletleri'nin aksine sovyetler birliği ay'a ayak basma misyonuyla ilgili bir tarih vermez ve bu konudaki detayları devlet sırrı gibi saklamayı uygun bulur

aynı dönemlerde aslında sovyetler birliği kanadında bir takım sorunlar yaşanmaktadır. ülkenin uzay çalışmalarını yürüten ekibin başındaki asıl kişi sergei korolev sağlık problemi nedeniyle alındığı bir ameliyatta ölür. bu durum sovyetler birliği'nin yarıştaki üstünlüğüne darbe vurur; çünkü korolev'in yerine geçebilecek aynı ölçüde başarılı biri bulunamaz. n-1 uzay aracıyla ilgili bir takım sorunlar çıkar. 1967'de astronot vladimir komarov ay'a gönderilmesi planlanan kapsülün patlamasıyla görevi tamamlayamadan ölür. aynı yıl aynı görev için yola çıkarılan iki roket daha patlar. en büyük şanssızlık ve şok ise ünlü astronot, ulusal kahraman yuri gagarin'nin bir uçak kazasında ölmesiyle yaşanır. sovyetler birliği, tüm başarısız girişimlere rağmen amerika'dan önce ay'a ilk insanı indirmek için çalışmalarına devam eder.1968'de insansız bir uzay roketini ay'a gönderir ve fotoğraflarını çeker. bu gelişme sovyetler birliği tarafında büyük bir heyecan yaratır; ancak gönderilen bu roketin dönüş yolunda patlamasıyla ulusça bir hayal kırıklığı yaşanır. bir sonraki deneme 1969 yılında yapılır; ancak aynı yıl iki tane daha n-1 roketi patlar sovyet rusya'nın.

1960 yılı sona ermeden ay'a bir astronot göndereceklerini söyleyerek ortalığı kızıştıran başkan kennedy'nin konuşmasından tam 8 yıl sonra, 20 temmuz 1969 yılında apollo 11 neil armstrong ile ay'a iniş yapar ve tüm dünya nefesini tutmuş dinlerken; ay'a ilk kez ayak basan astronot unvanını alan armstrong, tarihe geçecek o ünlü sözünü söyler: "bu bir insan için küçük; insanlık için büyük bir adımdır."

neil armstrong'un verdiği mesajla yarış 2-1 amerika lehine son bulur.

kronolojik sıralamayla uzay yarışında yaşanan önemli anların videoları


21 ağustos 1957: ilk kıtalararası balistik füzenin kalkış anı

Bu balistik füzenin menzili 6000 km idi.

4 ekim 1957: ilk uydu sputnik 1'in fırlatılış anı


3 kasım 1957: uzaya gönderilen ilk canlı laika'nın görüntüleri


2 ocak 1959: sovyetler birliği ay'a ulaşmak için luna 1'i fırlatır


12 eylül 1959: sovyetler birliği ay yüzeyine ulaşmak için luna 2'yi fırlatır


4 ekim 1959: luna 3 tarafından ilk defa ay yüzeyinin dünya'dan görüntülenemeyen bölümleri fotoğraflanır


12 nisan 1961: yuri gagarin uzay'a çıkan ilk insan olur. o'nun gözünden dünya'nın görünüşü


5 mayıs 1961: abd freedom 7'yi fırlatır


6 ağustos 1961: sovyetler vostok 2'yi uzaya gönderir


20 şubat 1962: abd mercury friendship 7'yi uzaya yollar


10 temmuz 1962: abd, ilk telekomünikasyon uydusu telstar 1'i uzaya fırlatır


16 haziran 1963: valentina tereshkova, vostok 6 ile uzaya çıkan ilk kadın olur


18 mart 1965: ilk uzay yürüyüş anı. yaklaşık 12 dakika sürer

Vosthok 2 uzay aracı.

3 haziran 1965. ilk uzay yürüyüşü yapan amerikalı edward white


4 aralık 1965: uzayda ilk buluşma. gemini 7 ve ardından fırlatılan gemini 6 arasında yaşanır


16 mart 1966: uzayda ilk kenetlenme sonucu dünya'ya ilk acil iniş. neil armstrong'un gemini 8'i ve agena arasında yaşanmıştır.


23 nisan 1967: soyuz 1 ve ilk uçuş kazası. paraşütün açılmamasından kaynaklanıyor.


16 haziran 1969: neil armstrong apollo 11'den iner ve ilk defa ay'da yürür. bir insan için küçük, insanlık için dev bir adım.


bu tarihten sonra sovyetler birliği ilk uzay istasyonu salyut 1'i fırlatıyor (fırlatılış anı) ve klasik sovyet-amerikan uzay yarışı'nda sona ulaşıyoruz.


1975 yılında ise sovyetler birliği ve abd ilk milletlerarası uçuşu yapıyor. apollo soyuz test projesi. uzaya fırlatılış anı.