26 İşçinin Grev Yaptıkları Gerekçesiyle Öldürüldüğü Gizli Cinayet: Novocherkassk Katliamı
Nedir?
sscb’nin novocherkassk şehrinde 2 haziran 1962 tarihinde gerçekleşmiştir. kızıl ordu askerlerinin açtığı ateş sonucunda, gıda fiyatlarının aşırı yükselmesini ve olumsuz çalışma şartlarını protesto eden işçilerden 26’sı ölmüş ve 87’si yaralanmıştır. olay o dönemde komünist yönetim tarafından örtbas edilmiş ve sscb’nin dağıldığı 1991 yılından sonra ortaya çıkmıştır.
Detaylandıralım
gün yüzüne çıkması ancak hükûmete mutlak itaatle mükellef tutulan işçilerle dolu sscb'nin yıkımı ile mümkün olmuş, yıllarca hasıraltı edilmiş bir işçi katliamıdır.
1936'da rostov oblastı'nda kurulmuş olan bir fabrika vardır: nevz. (novocherkassk elektrikli lokomotif fabrikası) 1962 senesinde, iktidarını muhafaza edebilmek için her yönteme başvurabilecek tıynetteki bir yönetimi protesto edebilecek kadar cesur olan işçiler o zamanlarda yaklaşık 30 yıllık bir tarihi olan nevz'de mesleğini icra etmiş olan sovyet işçileridir.
1962 senesinde nikita kruşçev'in dış politikadaki tercihleri göz önünde bulundurulduğunda işçileri bu eylemlere sürükleyen zeminin dolaylı yoldan ne olduğu daha iyi anlaşılabilecektir. 1962, küba füze krizinin patlak verdiği yıldır. kriz her ne kadar ekim ayında dünya gündemini sarsmış olsa da kruşçev sovyet füzelerini küba'da konuşlandırma fikrine aylar evvel kapılmıştır. bu sscb'nin abd'nin türkiye ve italya'daki balistik füzelerine karşı yapacağı bir hamledir.
dolayısıyla iktidar gıdadan keseceği parayı askeriyeye kanalize edecektir. süt ürünlerinin ve etin fiyatının yükseltileceği 1 haziran'da kamuya duyurulur.
nevz ise zaten işçilerin isteklerine kıymet veren bir müessese değildir. hükûmet radyosunda duyurulan zam haberleri de insanlar için bardağı taşıran son damla olmuştur. muvaffakiyetsiz olacak bir ayaklanma çok geçmeden başlayacak ve protestolar birkaç gün içinde büyüyecektir.
yürüyüşe binlerce kişi katılmıştır. kalabalığın genişlemeyi sürdürmesi yetkilileri ürkütmüştür. tankların novocherkassk'a girmesi isyancıları iyice öfkelendirmiş, sonunda yağmalamaların başlaması ile sovyet ordusu kendi halkına ateş açmıştır. şiddete başvurulması 20'den fazla eylemcinin ölümü ve 80'den fazla eylemcinin yaralanması ile sonuçlanmıştır. tüm bunlar da yetmemiş gibi yetkililer geriye kalan bazı protestocuları idam etmiş ve pek çoğunu da hapse atmıştır.
sovyetler birliği dağıldıktan sonra açıklığa kavuşan bu tür vakalar, devlet eliyle gerçekleşmiş katliamların abd'nin vahşi kapitalizminde vuku bulmuş şirket katliamlarından bile daha dehşet verici olabileceğinin beyyinesidir.
günümüzde novocherkassk'ta olayın kurbanlarının anılarını yaşatan anıtlar ve müzeler bulunmaktadır.