41 Yaşını Dolduran 41 Numara Dirk Nowitzki'nin Enfes Kariyer Özeti
1) Kariyerinin genel özeti
"holger, dirk nowitzki dallas mavericks ile 4.700.000$'lık bir kontrat imzaladıktan sonra o'nu alıp las vegas'ta bir gece kulübüne götürdü. birkaç saat orada kaldılar ve daha sonra nowitzki 'ben sıkıldım, gidelim mi?' dedi. bunu duyan holger rahatlamıştı. dirk nowitzki'nin, paradan, amerika birleşik devletleri'nin yeni, rahat ve lüks hayatından, şatafatından etkilenip bozulmayacağını anladı. daha sonra onu the great canyon'a götürdü. bir süre orada tepeye tırmandılar. ter için kalmış ve yorulmuş nowitzki'ye 'işte sen buraya gelerek daha sadece bir tepe çıktın; ancak zirveye çıkana kadar tepeler bitmez' dedi." - murat murathanoğlu.
murat murathanoğlu'nun hande kazanova ile akşam sohbetleri isimli bir programa konuk olduğunda anlattığı bu hikayeyi bir de kendisinin ağzından buradaki link vasıtasıyla dinleyebilirsiniz.
dirk nowitzki büyük bir basketbolcuydu. nba tarihine her yönden damga vurdu. belki kendi pozisyonunda bile en tepeye koyacağınız bir oyuncu değildi; ancak, kendisi belli etmeyi sevmese de, her zaman elit oyuncular klasmanındaydı. sadece kendisinde elit oyuncunun egosu yoktu. kendini ön plana vurmadı, takımın yerine ben demedi, takımına iyi oyuncular alınabilsin diye her zaman düşük kontratlara imza attı ve karakteriyle, duruşuyla, tutumuyla bir nba efsanesi olmayı başardı.
djk würzburg dönemi
basketbol kariyerine djk würzburg takımında başladı. kariyerini bırak, hayatını değiştirecek olan insan holger geschwindner ile de bu dönemde karşılaştı. işte yetenek kadar, o yeteneğin karşısına doğru insanın doğru zamanda çıkması da çok önemli oluyor. tabi holger geschwindner, nowitzki için sadece bir basketbol koçu değildi. o'nu adeta bir yoda gibi eğitti. sadece spor anlamında değil, her anlamda gelişimini sürdürmesi için o'nu teşvik etti. öncelikle fen bilimleri ve matematikte ders almasını tavsiye etti. müzikle, bilhassa gitar ve piyano gibi parmak hassasiyetini yükseltecek enstrümanlarla, uğraşmasını sağladı. bilimle haşır neşir olmasını istedi. satranç öğretti ve nowitzki ile birlikte satranç oynadı. caz müzik ile birlikte basketbol oynatarak ritm yeteneğini yükseltti. holger, nowitzki'ye, "eğer dediğim her şeyi eksiksiz yaparsan seni 5 yıl içerisinde nba'de oynayan bir oyuncu yaparım." dedi. holger yanılmıştı. nowitzki 3 yıl sonra nba'e draft oldu.
dallas mavericks ve nba
1998 yılında, doğum gününün üstünden daha 5 gün geçmişti ve daha yeni 20 yaşına basmıştı. milwaukee bucks tarafından 9. sıradan takas edildi ve aynı gece dallas mavericks'e takaslandı. çaylak sezonundaki kontratı 1,472,640$ ederindeydi. nowitzki çaylak sezonunda, bir daha kariyerinin son sezonu haricinde asla düşmeyeceği tek haneli sayı ortalamasıyla oynadı. 20.4 dakika süre aldı, 8.2 sayı ortalaması tutturdu. nowitzki ilk 2 sezonunu 11. ve 9. sırada bitirerek, 6 ve 4 galibiyet farkla playoff yapmayı ucundan kaçırdı. dirk nowitzki, kariyerindeki ilk playoffu, normal sezonu nba batı konferansı 5.'si olarak bitirdikleri 2000-01 sezonunda yaptı. konferans yarı finalinde san antonio spurs'e karşı seriyi 4-1 kaybeden dallas, eli boş bir şekilde evlerine döndü. fakat nowitzki bundan sonra hiç yılmadı, toplam 12 sezon üst üste dallas mavericsk ile playoff yaptı. 2005-06 sezonuna kadar sadece bir kere nba batı konferans finalleri'ni görebilen dallas, kuruluşundan beri tarihinde ilk kez nba finalleri'ni görüyordu. 2005-06 sezonunda miami heat ile eşleşen dallas mavericks, shaquille o'neal ve dwyane wade'li kadroya çok fazla dayanamadı ve 4-2 elenerek ilk finallerini kaybettiler. özellikle o yıl 2006 nba finalleri'nde ilk 2 maçı dallas maverick kazandı. seri 2-0'a gelmişti ve herkes çok umutlanmıştı. ancak ardından miami heat seriye bağlayarak 4 maçı üst üste kazanarak 4-2 ile seriyi sonlandırdı. lâkin bu final, nowitzki'nin kariyerindeki son final olmayacaktı. nowitzki daha fazla çalıştı, dallas mavericks işleri yoluna koydu ve 2006-07 sezonunda 67 galibiyet 15 mağlubiyet ile batı konferansı'nı lider bitirdiler. ancak onları büyük bir şanssızlık bekliyordu. daha ilk turda, playofflara katılma hakkını kıl payı ile kazanan golden state warriors'a 4-2 kaybettiler ve çok erken playofflardan elendiler. dirk nowitzki o yıl mvp ödülüne layık görüldü ama erken elenme yüzünden ödülün keyfini çıkartamadı.
ikinci final, ilk şampiyonluk
nba 2010-2011 sezonu olaylı başlamıştı. lebron james o yaz kendi deyimiyle "yeteneklerini miami sahillerine" taşımıştı. bir televizyon programında kararını açıklayan, cleveland cavaliers taraftarlarından büyük bir tepki gören ve hatta formaları dahi yakılan lebron james artık miami heat'ın oyuncusuydu. o yıl dallas mavericks, her yıl olduğu gibi playoff'a aşina bir takım olarak yine playoff'taki yerini 3. sıradan almıştı. 2007 nba batı ilk tur maçları'nda iki kez +30 sayı atan nowitzki'nin takımı dallas mavericks, portland trail blazers'ı 4-2 ile geçmeyi bildi. son 4 yılda 3 kez ilk turda elenen dallas mavericks için bir fobi haline dönüşen ilk turlar bu sefer sorunsuz atlatılmıştı. nba batı konferans yarı finalleri'ndeyse rakipleri los angeles lakers olmuştu. lakers o yılı normal sezonda dallas mavericks ile aynı galibiyet sayısında (57) bitirmişti; ancak o finallerde dallas, lakers'ı 4-0 ile süpürdü. bu 4-0'lık seri ile hem özgüvenleri tazelenmişti, hem de fazladan birkaç gün dinlenme fırsatı bulmuşlardı. nba batı konferansı finalleri'nde ise rakipleri oklahoma city thunder oldu. daha ilk maçta 48 sayı, 6 ribaund, 4 asist ve 4 blok ile oynayan dirk nowitzki, seride bir kere daha 40 sayı barajını aşan bir performans gösterdi ve dallas, 4-2'lik bir serinin sonunda 2. kez nba finalleri'ni görüyordu.
bir yanda chris bosh, dwyane wade ve sansasyonel süperstar lebron james'le, doğu konferansı'nı 4-1, 4-1 ve 4-1'lik serilerle darmaduman ederek çıkan miami heat; diğer yanda dirk nowitzki önderliğinde düşe kalka nba finallerine gelmiş dallas maverick vardı. tabi takım oyuncularında hiçbir zaman başarıyı tek bir oyuncu üzerinden anlamlandırmamak lazım. o oyuncunun yaptığı katkı ne kadar büyük olursa olsun her zaman takım oyunlarında başarı için tüm takıma bakmalı. dallas mavericks iyi çalışan bir makineydi ve bu makinenin en iyi parçası da dirk nowitzki olmuştu. serinin ilk maçında dallas mavericks 84-92 kaybetti. zaten ağır favori olan miami heat, bu galibiyetle birlikte iyice psikolojik üstünlüğü eline almıştı. ancak ikinci maçı 95-93 ile dallas mavericks kazandı. serinin ilk iki maçı florida'da oynanmış ve 1-1'lik eşitlik çıkmıştı. şimdi ekipler üst üste 3 maç boyunca kozlarını dallas'ta paylaşacaktı. teksas'taki ilk maçı 88-86 miami heat kazandı. seyircisinin önünde çıktığı ilk 2007 nba finalleri maçını kaybetmişti dallas. hem de 4. maç için dallas mavericks seyircisini kötü bir haber bekliyordu.
her nba finalleri serisinin bir hikayesi ya da seri içinde önemli olan bir maçı vardır. yıllardır oynanan nba finalleri serilerinde artık alıştığımız bir durumdu bu. tabi dallas mavericks-miami heat serisine nereden baktığınıza bağlı olarak yüzlerce farklı hikaye yazabilirsiniz ama benim için en özel olanı nowitzki'nin hasta hasta çıkıp 21 sayı 11 ribaund ile oynadığı ve dallas mavericks'in galibiyetinde büyük bir rol oynayıp seriyi 2-2'ye getirdiği 7 haziran 2011 dallas mavericks miami heat maçı'dır. nowitzki o maça 38 derece ateşle çıktı, tam bir "flu game" oynadı ve maçı kazandırdı. gerçekten o maçta, dallas adına (6. maçla birlikte finallerde attığı en düşük sayı olmasına rağmen) maçın en fazla sayı üreten oyuncusu olmuştu. bu maç sanki bir kırılma noktası olmuştu. dallas, 5. ve 6. maçları da kazanarak 4-2'lik bir seriyle şampiyonluğa uzandı. dirk nowitzki de, kariyerindeki ilk ve tek finallerin en değerli oyuncusu (fmvp) ödülünü aldı.
zirveden düşüş ve emeklilik
2010-11 sanki bir peri masalıydı dallas için. hemen sonraki sene playoff'ları zar zor (8. ile aynı galibiyet sayısında kalarak) 2 galibiyet farkla 7. sıradan tutturdular. 11 yıl sonra ilk kez bu kadar düşük bir sırada bitiriyorlardı. o yıl okc ile eşleşen dallas, nowitzki'nin iki maçta +30 sayı ile oynamasına karşın 4-0 ile süpürüldü. 2012-13 ise büyük bir şok ile vurdu dallas'ı. tam 12 sene sonra ilk kez nba playofflarının dışında kalmışlardı. 2011-12 sezonunda oynadığından da az maça çıkan nowitzki, çaylak sezonundan sonra en az maça çıktığı sezonu yaşamıştı. uzun bir süre sonra da ilk kez 20 sayı ortalamasının altına düşmüştü. ancak bir sonraki sezon 80 maçta oynayan ve 21.7 sayı ortalaması ile yılı bitiren nowitzki, takımını yine playoffa soktu.
tabi o yıldan sonra bir daha dallas mavericks'e başarı gelmedi. nowitzki'yse belki son bir şampiyonluk için dallas'taki ve nba'deki son 2 yılında, yıllık 5 milyon dolar alacağı mini kontrata imza attı. amacı, salary cap'teki yükü boşaltmak ve takımına iyi oyuncuların gelmesini sağlamaktı. dirk nowitzki zaten dönem dönem bunları yapmış, alabileceği 2-3 milyon dolar için hiçbir zaman uğramamıştı. bu durum için de şunları söylüyordu: "benim için önemliydi. mavs'ın iyi bir takım olmasını istedim. özellikle 2010'da. kendi paramdan fedakarlık ettim ki başka oyuncular gelebilsin. bu ligde çok para kazandım, alabileceğim son dolara kadar pazarlık etmek istemedim. iyi bir takımım olsun istedim. 2014'te de aynı şey oldu. cuban, benimle veteran minimum imzalamak istedi ve her şey hızlıca sonlandı. o yıl böylece bazı oyuncular takıma gelebildi."
dirk nowitzki haklıydı. nba'de geçirdiği 21 yılda 251.646.362$'lık bir servet elde etmişti. çeyrek milyar dolarlık bir servetle de emekli oldu. son yılında 51 maçta oynadı, 15.6 dakika süre aldı ve 7.3 sayı, 3.1 ribaund ortalamalar ile oynadı. dallas mavericks o sezon batı konferansını 14. sırada bitirdi. son maçında san antonio spurs'e karşı oynamadan önce güzel bir onurlandırma töreni yapıldı. o duygusal anları da buradaki linkten izleyebilirsiniz.
2011 nba finalleri için yapılmış 24 dakikalık kısa belgeseli buradan:
dallas mavericks'in 2010-2011 sezonunun tamamını ve şampiyonluğa nasıl gittiğini anlatan belgeseli de buradan izleyebilirsiniz:
2) Efsanevi 2011 Play-off performansına parantez açalım
2011 nba play-off'ları... dirk nowitzki'nin tarih yazmasına tekabül eden play-off sezonu.
şimdi moda ya hani, ergenler çıkıp "bird ne ya, beyaz süper yıldız mı olur, atletizm sıfır falan" diyorlar. 2011 nba play-off'ları bu ergenlerin tüm argümanlarını çökertir.
dirk önce portland'ı eledi. aldridge, roy, nic batum... fena bir takım değildi.
sonraki rakip lakers'tı. bir önceki sezonun şampiyonu olan lakers. kobe bryant'lı lakers. dallas süpürdü. dirk tartışmasız sahanın en iyisiydi. seri ortalaması 25 sayı 10 rib. ondan sonra takımın en skoreri jason terry.
ardından durant'li westbrook'lu harden'lı thunder geldi. mavs sadece bir maç verdi. nowitzki seriyi 32 sayı ortalamayla bitirdi. ondan sonraki en yakın takım arkadaşı 15 sayı ortalamalı jason terry. dirk, durant'i westbrook'u harden'ı tek tek tokatladı. hani şu beyaz, yaklaşık 5 cm zıplayabilen ve ölümüne yavaş olan dirk.
ve finaller. rakip miami heat. kimler kimler... lebron james, dwyane wade, chris bosh. seriyi altı maçta mavericks kazanırken dirk 26 sayı 10 ribaundla final mvp'si oldu. o seriyi dün gibi hatırladığım için söyleyebilirim ki, dirk alayını üst üste koyup becerdi. en utanç verici olan kısım ise lebron'un maç başına 17 sayı ortalama tutturmasından çok, önemli anlarda kaybolmasıydı. lebron'u goat tartışmasından epey uzaklaştıran yıldır 2011. jason terry, lebron'dan daha etkiliydi, düşünün. jason terry'nin de hakkını verelim, müthiş oynamıştı tüm play-off'u.
tarihin en çok hak edilen şampiyonluklarından biriydi.
1. kobe, gasol
2. durant, westbrook, harden
3. lebron, wade, bosh.
mavericks sırayla hepsini tokatladı.
mavericks'in kadrosunda dirk, terry, kidd, marion, chandler, bryan cardinal falan vardı.
dirk'ün final performansı:
3) İstatistiklerle, kariyerinden satırbaşları
nowitzki... 19.06.2020 itibarıyla forma numarası da olan 41 yaşını doldurmuş efsane.
1998-99 wunderkind olarak geldiği dallas mavericks'ten geçirdiği 21 sezon sonunda übermensch olarak ayrılmıştır.
14 defa all-star, 12 defa all-nba, mvp, 30.000+ kariyer sayısı gibi inanılmaz başarıları olmakla beraber hepsinden öte ve hepsini anlamlı kılan şey 2011 yılında kazandığı, tarihin en duygusal, en anlamlı, en filmi çekilesi şampiyonluğudur.
41. yaşına bastığı şu günde efsaneyi de anmak adına kısa zaman önce başladığımız podcast white collar can't jump'ta (all rights reserved) sözlük yazarları god shammgod ve repulsive ile dallas mavericks'in 2011 şampiyonluğu üzerine aklımıza esenleri konuştuk.
dallas'ın son 2 sezonun şampiyonu olan lakers'ı ve kobe bryant'ı maç vermeden geçmesi,
geleceğin 3 mvp'si kevin durant, russell westbrook ve james harden'lı oklahoma city thunder'ı adeta ders niteliğinde bir seriyle aşağı almaları ve son olarak bölüm sonu canavarı niyetine, zengin ve züpper miami çocukları dwyane wade, lebron james ve chris bosh'un façasını düzeltmesi ve istemeseler de tevazu nedir öğretmeleri...
2011 playoff'larına çok net epik fantazi romanı yazılırmış.
spoiler: sonunda dirk, hepsine hükmeden şampiyonluk yüzüğünü hüküm dağına atıyor.