70 Kişinin Öldüğü, Yakın Tarihin En Acı Denizaltı Felaketlerinden Biri: Changcheng 361
changcheng 361 ya da çin denizaltısı 361...
2003'te çin bohai denizi'nde avlanan balıkçılar suyun üstüne bir periskop gördüler. önce bunun casus bir güney kore denizaltısı olduğunu düşündüler ama bu bir romeo sınıfı denizaltıydı (rus yapımı dizel-elektrik motorlu bir denizaltı). günlerdir suyun altında gezindiği saptanan denizaltı hemen çin ordusu tarafından yulin limanı'na götürüldü. gemideki 70 kişilik mürettebat ölmüş halde bulundu.
olayın nedeni hakkında hiçbir doyurucu resmi açıklama yapılmadı ama uzmanların teorisi şuydu. motorun şarj edilmesi için dizel jeneratörün çalıştırılması gerekiyordu, bu işlem de denizaltı içindeki oksijeni hızla tüketiyordu, bu yüzden su üstüne çıkıp (sadece kısmen) oksijen valflerinin açılıp oksijen alınması gerekiyordu. ancak valfler arızalıydı ve suyun üstüne çıkıp geri inildiğinde yeni oksijen alınamamıştı ve kalan oksijen de 2 dakikada bitti! üstelik oksijensizlik yüzünden bir basınç farkı oluştuğundan kapalı kapılar-kapaklar da açılamamıştı. denizaltı sessiz görevdeydi, yani tüm iç ve dış iletişimi kapalıydı.
olay sonrası yetkililer kısa bir açıklama yaptılar, changshan dağları'nın doğusundaki sularda eğitim yapan denizaltıda bir kaza oldu dediler. başka da bir açıklama yapılmadı! sonrasındaki soruşturmada çok sayıda üst düzey subay, rütbe düşürülme ya da emekli edilme cezalarına çarptırıldı.70 kişinin ölüm nedeni hala bir gizem.
bu arada konudan konuya atlamak gibi olmasın ama osmanlı'nın denize indirdiği ilk iki denizaltı, ilki nordenfelt şirketinden alınıp 1886'da denize indirilen ve birincisine abdülhamit, ikincisine ise abdülmecit ismi verilen denizaltılardır. (1719 yılında osmanlı imparatorluğu döneminde tersane başmimarı ibrahim efendi tarafından inşa edilen tahtelbahir - kelime anlamı denizaltı'dır - ise kısa süreli suya dalıp çıkan ama suyun altında devamlı surette kalamayan bir araçtır bu yüzden denizaltı sayılmamaktadır.)
cumhuriyet döneminde ise 1939 yılında taşkızak tersanesi’nde inşa süreci biten tcg atılay ilk yerli denizaltı olmuştu (satın alınanlar dışında).