80 Osmanlı Vatandaşının Öldüğü Düşünülen Titanic Kazasının Osmanlı'daki Yansımaları
15 nisan 1912'de yani bundan tam 108 yıl önce titanik adlı gemi battı. çoğunuz, bileti olduğu hâlde gemiyi kaçırdığı için binemeyen tek yolcu olan türk doktor besim ömer akalın'ı duymuşsunuzdur ki zaten ekşi sözlük'te de çokça bahsedilmiş.
ben ise bu kazanın osmanlı devleti'ndeki yankılarından ve titanik filminde de adı geçen mavi elmas'ın ikinci abdülhamit ile alakasından bahsedeceğim.
bir osmanlı vatandaşı olan besim ömer akalın, bu kazadan şansı sayesinde kurtuldu ancak kimi kayıtlara göre 50, kimi kayıtlara göre ise 80'e yakın osmanlı vatandaşı bu kazada hayatını kaybetti. bu kişiler, eski dünyada kalan osmanlı'dan yeni dünyanın en güzide şehri olan new york'a ingiltere üzerinden gideceklerdi.
aslında gemi henüz yapım aşamasında iken gemide inşâ edilecek hamamın türk hamamı şeklinde olması kararlaştırılmış ve istanbul'dan bir mimar liverpool'a gönderilmiştir ve gemide yapılan hamam dünyadaki ilk elektrikli türk hamamı olmuştur. nihayetinde batmaz denilen bu gemi maalesef batmış ve bu olay osmanlı basınında da yer almıştır.
meselâ olaydan dört gün sonra yayımlanan servet-i fünûn dergisi haberi şu şekilde vermiştir:
titanic vapuru felaketine ait
titanic vapuru bir buz adası ile müsademe ederek (çarpışarak) gark olmuştur (batmıştır). ilkbaharda artan hararetin tesiriyle bahr-i müncemid-i şimali (kuzey buz denizi)'den çözülen cesim (büyük) buz parçaları akıntıların sevkiyle grönland sevahilinden (sahillerinden) cenuba (güneye) doğru inerler ve bu esnada avrupa ile amerika arasındaki tarik-i seyr ü seferde (izledikleri yolda) sefain (gemiler) için bir tehlike teşkil ederler. buz adalarının tahminen yedide biri su üstünde olur. asıl cesim kısmı da denizin içindedir. resmimiz buz adalarından birini ve denizin fevkindeki (üstündeki) kısım ile içindeki kısmı gösteriyor. otuz seneden beri deniz üstünde dolaşan titanic’in altmışlık kaptanı (edward john smith), müddet-i seyahati taksir (yolculuk süresini kısaltmak) için bu mevsimde takip edilmesi lazım gelen yoldan daha başka bir yol takip etmiş ve bu sebeple yüz elli kilometre tulünde (uzunluğunda), 60 metre arzındaki (genişliğindeki) sabih (yüzen) bir buz adasına çarpmıştır.
detay 1: titanik vapuru’nda ala-parisien (fransız tarzı) kahvehane
detay 2: titanik vapuru’nun birinci sınıf kamaralarından birinin yatak odası. (birinci sınıf kamaraların bir defalık ücreti 2200 frank’tır.)
gelelim filmde titanik'in enkazında aranan ve filmin gelişmesine katkıda bulunan hope elması'na. mavi elmas diye de bilinen bu elmas şu anda abd'de bir müzede sergilenmekte ve uğursuz olduğuna inanılmaktadır.
1642'de hindistan'da bir buda heykelinin gözünden koparılan elmas taverniar adlı tüccar tarafından fransa kralı 14. louis'e satılmış ve hemen ardından tüccar hayatını kaybetmiştir.
daha sonra el değiştiren elmas hope adlı bir tüccarın eline geçmiş ama bu kişi elması aldıktan bir süre sonra iflas etmiştir.
bu kişiden elması bir rus prensi alıp sevdiği hâtuna hediye etmiş ancak hâtun hemen sonra hayatını kaybetmiştir. buradan sonra bir yunan tüccar elması alıp ikinci abdülhamit'e satmış lâkin padişah da tahttan indirilmiştir.
sonrasında elmasın çalındığı ve bir şekilde amerika'ya ulaştığı düşünülmektedir.