BİLİM 22 Ocak 2021
30,1b OKUNMA     551 PAYLAŞIM

Adı Suikastlara Karışan, Uranyumdan 400 Kat Daha Radyoaktif Metal: Polonyum

Marie & Pierre Curie çifti tarafından 1898 yılında bulunan, uranyumdan 400 kat daha fazla radyoaktif olan polonyum hakkında ilginç bilgiler.

polonyum, uranyumdan 400 kat daha radyoaktif olan bir metaldir. curie çifti tarafından keşfedilmiş olan metalin adının polonyum olmasının nedeni marie curie'nin varşovalı olmasıdır. aslında rus kimyager dmitri mendeleyev, böyle bir elementin var olması gerektiğini teorik olarak öngörebilmiştir lakin varlığını ispat edememiştir.

Pierre ve Marie Curie

doğada çok nadir görülüp uranyum yataklarında bulunsa da günümüzde uranyum yataklarından polonyum çıkarmakla uğraşan insan yoktur. elementin üretimi nükleer reaktörlerde yapılmaktadır. bozunumundan çıkan enerji çok yüksek olduğundan güç kaynağı olarak kullanılması mümkündür fakat polonyumun insanlık tarihine öldürücü yönü ile de geçtiği söylenebilir.

manhattan projesi kapsamında polonyum sentetik olarak bizmutun nötronlarla bombardımanından elde edilmiş ve fisyon reaksiyonlarını başlatmak için kullanılmıştır. hiroşima ve nagazaki'ye atılan bombaların tetikleyicisi polonyumdur.

elementin suikastlarda kullanımı ise putin ile ilgili memelere konu olmuştur.


putin ve polonyum esprilerinin nedeni alexander litvinenko suikastıdır. eski bir kgb ajanı olan litvinenko 2000 yılında ingiltere'ye kaçıp kremlin karşıtı söylemleri nedeniyle rusların hedefi haline gelmiştir. 6 yıl sonra grosvenor'daki suikast girişimleri başarısız olunca ruslar çareyi litvinenko'nun çayına polonyum katmakta bulmuşlardır. litvinenko'nun tadını beğenmeyip tamamını dahi içemediği çay, onu akut radyasyon sendromundan öldürmeye yetmiştir.

semptomlar maruz kalmadan birkaç gün sonra ortaya çıkar ve sinsidir: ateş, kusma, ciltte kızarıklık, baş dönmesi şeklinde kendisi gösterir lakin daha sonra hasta kısa bir süreliğine iyileşmiş gibi görünebilir. bu etapta tam kan sayımı mühimdir zira hastalık granülosit yoğunluğunda ve akyuvar sayısında belirgin bir düşüş ile karakterizedir. radyasyon saç köklerine de zarar vereceğinden dökülmeler olacaktır.

semptomatik tedaviye ek olarak; akyuvar sayısı düşeceğinden enfeksiyonların önlenmesi, var olanların da tedavi edilmesi gerekecektir. kan naklinin yanında kurşun, arsenik ve cıva zehirlenmeleri gibi durumlar için de kullanılan dimerkaprol uygulanabilir bir şelatördür.