führerbunker… adı bile soğuk! soğuk çünkü, tarihin en karanlık dönemlerinden birinin, en soğuk ve kasvetli finalini işaret ediyor. 1943'te, berlin'deki reich şansölyesi'nin bahçesine, alman ordusunun art arda yaşadığı yenilgilerden sonra inşa edilmeye başlanan bu sığınak, adolf hitler'in son durağıydı. naziler, sovyet tehdidi kapıya dayandığında, adolf hitlerve üst düzey generallerinin korunması için burayı inşa ettiler ve her türlü faaliyetlerini buradan yürütmeye başladılar. führerbunker her ne kadar korunaklı görünse de, hitler'in kaçamayacağı tek şey; tarihin kaçınılmaz sonu olacaktı!

bu sığınak, savaşın yıkıcı etkilerinden uzaklaşmak için inşa edilmiş bir nevi gizli kale gibi düşünülmüştü. hitler, 1945'in başında, berlin üzerindeki sovyet kuşatması iyice sertleştiğinde tamamen buraya çekildi. bir zamanlar neredeyse tüm avrupa'yı ele geçiren ve moskova'ya girmesine yalnızca 14 km kalan führer, yerin altına inşa edilen ve 30 odadan oluşan bu sığınakta yaşamak zorundaydı. burada yaşadığı dönemde günlük hayatı oldukça monotondu; karanlık bir ortamda, sık sık generalleriyle görüşmeler yapıyor, strateji toplantıları düzenliyordu. ama gerçek şu ki, bu toplantıların hiçbir yararı olmuyordu, çünkü dışarıda savaş kaybediliyor, nazi almanyası parçalanıyordu. artık umut da tıpkı o sığınak gibi yerin altına gömülmüştü.

hitler'in sığınıktaki günlük rutinlerine bakarsak, dışarıdan sert ve kararlı görünen bu adamın, aslında sığınağın derinliklerinde iyice paranoyaklaştığı, içine kapandığı ve meth kullanmaya başladığı biliniyor. eva braun da bu sürede yanında olan tek kadındı. onlar için yemekler yapılıyor, sohbetler ediliyordu, ama savaşın sonu giderek yaklaşıyordu. eva, hitler'e olan bağlılığını o kadar ileriye taşıdı ki, onunla aynı kaderi paylaşmaya karar verdi. 30 nisan 1945'te, hitler, zehirli bir siyanür kapsülünü çiğnedi ve hemencecik başına silahı dayayark tetiği çekti. eva braun ise siyanür kapsülünü yutup canına kıydı ve cesetleri adolf hitler'in verdiği talimat üzerine yakıldı. bu, onların tarihten silinmek istediği anlamına gelse de, aslında sadece ve sadece cesetlerinin stalin'in eline geçmesini istememelerinden kaynaklanıyordu.

peki, adolf hitler'in ölümü ve nazi almanyası'nın çöküşünden sonra führerbunker'a ne oldu?

sovyetler 2 mayıs'ta berlin'e girdikten sonra sığınağı buldu, ama beklenenin aksine büyük bir gizem ya da hazinelerle dolu değildi. sadece yıkılmış hayaller ve yanmış cesetler vardı. sovyetler, burada bulduklarını raporladılar, zamanla sığınak yerle bir edildi ve savaşın izleri silinmeye çalışıldı. yine de 1990'lara kadar bazı kısımlar korunmuştu, ta ki modern berlin'in üzerine inşa edildiği bu bölge tamamen yok edilene kadar.

bugün führerbunker'in olduğu yerdeyse neredeyse hiçbir iz yok. berlin'de gezerken sıradan bir otoparkın üzerinde durduğunuzu fark ederseniz, işte o sıradan yer, führer'in son nefesini verdiği yerin hemen üstü. hitler'in tüm planları, idealleri ve büyük savaşı, bir otoparkın altında, betonların derinliklerinde unutulmaya yüz tutmuş şekilde duruyor, ama o dönem yaşananların hatırası; insanlığın hafızasından ve tarihin derin sayfalarından silinmiyor.