TARİH 4 Temmuz 2018
51b OKUNMA     750 PAYLAŞIM

Almanya'da Yahudi Soykırımının Temellerinin Atıldığı Vahşet Gecesi: Kristallnacht

Kristallnacht ya da Kristal Gece; 9 Kasım 1938 gecesinde Nazilerin, Yahudilere ait ev, iş yeri ve sinagoglara yaptığı kanlı saldırıya verilen ad.

1938'e gelindiğinde 1936 olimpiyat oyunları'nın yarattığı barış havası geçmiş, nazi hükümeti siyasi ve askeri açıdan dış tepkilerden çekinmeyecek kadar güçlenmişti. böylece yahudi toplumu üzerindeki baskıların gün geçtikçe artması, 17.000 polonya asıllı yahudinin 1938 ortasında sınır dışı edilmesiyle sonuçlandı. bu olay dış basından tepkilere yol açtı ancak hitler artık bu tür tepkileri umursamıyordu. vagonlara doldurulan bu insanlar polonya sınırına 3 km kala trenlerden indirildiler ve ss muhafızlarının gözetiminde sınıra götürüldüler. ama polonya'nın da onları vatandaş kabul etmemesinden dolayı iki sınır arasında sıkışıp kaldılar. polonyalı yahudi bir mülteci olan herschel grynszpan'ın babası da bu insanlar arasında kalıp hayatını kaybetmişti. grynszpan, intikam olarak 7 kasım 1938'de almanya'nın paris büyükelçiliğini basarak gördüğü ilk subay olan ernst von rath'ı öldürdü. ss ordusu komutanı himmler ve nazi generali heydrich, uzun zamandan beri yahudilere karşı harekete geçmek için fırsat kolluyorlardı. bu olay aradıkları fırsat olacaktı. tezat olarak bu fırsatı yaratan kişi aynı zamanda gestapo tarafından anti nazi eğilimleri yüzünden izlenen ernst von rath'dı.

Herschel Grynszpan

bu olayı fırsat bilen nazi propaganda bakanı joseph goebbels, rath'ın öldürülmesini planlanmış bir yahudi komplosu olarak tanımladı ve alman halkının (ırkının) öcünü kanlı bir şekilde alması gerektiğini konuşmalarında ateşli bir tarzla halka empoze etti. sd'nin önderliğinde sa ve ss organize edildi. amaç halkın ani ve kontrolsüz şekilde harekete geçtiği imajı yaratmaktı. oysaki olanlar o kadar organizeydi ki bunlara bir hareket planı dahi verilmişti. hatta birtakım kurallar belirlenmişti: sadece yahudi mal varlıklarına zarar verilecek, bu yapılar herhangi bir alman mal varlığına komşu değilse yakılabilecekti. ancak komşu olduğu durumlarda mal varlıklarının yakılmasına müsade edilmemişti. ayrıca hiçbir surette yağmacılığa izin verilmiyordu. yağmanın cezalandırılacağı söylenmiştir.


9 kasım 1938 gecesi sa ve ss, gestapo denetiminde 24 saat sürecek dükkanların, evlerin ve özellikle sinagogların tahrip edilmesi işine giriştiler. bu sürede 7500 yahudi işyeri yok edildi ve 250 kadar sinagog ateşe verildi. çıkan çatışmalarda 91 yahudi hayatını kaybetti. yaklaşık 30.000 yahudi toplama kamplarına gönderildi, çoğu 3 ay sonra bırakılmasına rağmen 1000 kadarı kötü koşullar yüzünden öldü. yahudi mahallelerinin sokakları cam kırıklarıyla dolmuş ve ay ışığının altında parlıyorlardı. bu yüzden bu geceye "kristallnacht" (kristal gece) adı verilmiştir.


bir şey vardı ki naziler orayı hesaplarında atlamışlardı: bu yahudi mal varlıkları alman şirketleri tarafından sigortalanmıştı. bu yıkım yüzünden doğan zararı bu şirketler ödemek durumunda kalacaklardı ve bu şirketlerin büyük bir çoğunluğunun iflasın eşiğine gelmesi kaçınılmazdı. bunu gören nazi yönetimi hemen bir yasa hazırladı. 12 kasım'da yürürlüğe giren bu yasaya göre o gece olan olaylardan yahudiler sorumluydu, toplumu onlar provoke etmişlerdi. zararın faturasını onlar ödemeliydiler. 1 milyar reich mark'lık cezaya çarptırıldılar. bu yüzden birçok yahudi elindeki işyerini ve evini hükümete devretmek zorunda kaldı.


kristal gece, nazilerin yahudi politikalarında bir dönüm noktası oldu. 12 kasım kanundan sonra yahudileri alman toplumundan soyutlayan yasalar kısa bir sürede yürürlüğe girdiler. bunlardan biri de yahudi çocuklarının alman okullarında okumasını yasaklayan yasadır. yahudilerin artık varlıklarını sürdürebilmek için tek yolları almanya'dan göç etmekti, almanlar artık onları ülkelerinde istemiyorlardı. gestapo ve ss iç güvenlik kolu (heydrich'in yönetimindeki sd - sicherheitdienst) yahudilerin almanya için bir daha tehlike oluşturmamalarını sağlayacaktı.


kristal gece boyunca silahlı ss'in rolü çok az olmuştur. sd, olayın organizasyonunda yer almış ve sokak çatışmalarında sadece ss-totenkopfverbände askerleri yer almıştır, diğer silahlı ss alayları hiçbir şekilde bu geceye katılmamışlardır.

Bu içerikler de ilginizi çekebilir