gadsden bayrağı; amerikan devrimi esnasında ortaya çıkmış, adını tasarlayıcısı christopher gadsden'dan alan ünlü bir askeri bayraktır. buna karşılık, yılanı yayınlarında tasvir etmeye başlayan ilk kişinin benjamin franklin olması ilginçtir.

bayrakta yer alan yılan crotalus horridus olup amerika birleşik devletleri'nin doğu eyaletlerinde çokça görülür. bu yılanın neden bu kadar güçlü bir sembol olduğunu anlamak isteyen bir kişi ise işe onun karakteristik özelliklerini inceleyerek başlayabilir.

bayrakta resmedilen bu yılanın zehri oldukça tehlikelidir. horridus zehrinin bileşimde proteinazlar, fosfolipazlar a2 ve bradikinin güçlendirici ve c-tipi natriüretik peptitler mevcuttur. fosfolipaz a2 toksinleri miyotoksik, antikoagülan ve nörotoksik etkilere sahip olabilir. fosfolipaz a2 toksinlerine dair öne sürülen bir mekanizma, nöromüsküler bağlantının presinaptik kalsiyum kanallarının blokajı ile presinaptik seviyede nöromüsküler iletimin inhibe edilmesidir. yeterince yüksek konsantrasyonlarda mevcutsa, bu bir kas grubunun felcine neden olabilmektedir.

aynı zamanda yılanın boyutu da oldukça büyük olduğundan, yılan toksini büyük miktarlarda üretebilir. lakin bu yılanla ilgili önemli bir detay vardır: bu yılan kolay sinirlenmez. tehlikeli zehrine rağmen, oldukça uysaldır ve kışkırtılmadıkça çok da korkulması gereken bir tür değildir.

yılanın sembolizmi amerikan devrimi süresince giderek daha da popülerleşmiştir. hatta eski para birimlerinde bile bu sembolle karşılaşabiliriz. bu sembollere aynı zamanda latince "nemo me impune lacesset" bir sloganının eşlik ettiği de görülür. nemo, latincede "kimse" demektir. impune, ingilizcedeki impunitynin latince köküdür ve cezasızlık anlamındadır. lacesso ise rahatsız etmek, kışkırtmak gibi anlamlara sahiptir. binaenaleyh, sloganın meâli, "kimse beni ceza almadan kışkırtamaz."dır.

bildiğimiz gibi, günümüzde yılan bu sloganla beraber değil, "don't tread on me" sloganıyla sembolize edilmektedir. bunun tarihi ise albay patrick henry'nin yaklaşık 300 kişiden oluşan bir eyalet milisi olan birinci virginia alayı'nı komuta ettiği döneme dayanmaktadır. culpeper kasabasından gelenlerin savaşta taşıdıkları bayrakta, "don't tread on me" yazısı vardır.

yıllar geçtikçe bayrağın tasvir ettiği ettiği özgürlük mefhumu yeni politik anlamlar kazanmıştır. 1970'lerde, minarşizm yanlısı çevrelerde popülerlik kazanan bayrak, liberteryenlerin sembolü hâline gelmiştir.

"liberty or death, what we so proudly hail." sözleri ile başlayan metallica şarkısı
don't tread on me'nin kökeni de budur.

türkiye'de ise, geçtiğimiz günlerde liberal demokrat parti içindeki bir krizi takiben ortaya çıkan "biz özgürüz hareketi"nde hareketi destekleyen türk gençlerinin mühim bir bölümünün bu bayrağı kullandığı da görülebilir. kısacası, gadsden bayrağı artık abd devrimi'ni aşmış, türk gençleri dahil olmak üzere tüm dünyayı etkileyen enternasyonal bir anlam kazanmıştır.

kaynaklar

Amerika'da Irkçılığı ve Köleliği Temsil Eden Tartışmalı Simge: Konfederasyon Bayrağı