TARİH 29 Mart 2021
26,3b OKUNMA     299 PAYLAŞIM

Ampullerin Daha Kısa Ömürlü Olması İçin Çabalayan Yasal Çete: Phoebus Cartel

Phoebus Cartel nedir? 1925-1939 arasında aktif olan ve ampullerin ömrünü kısaltan bu şirketler grubunu tanıyalım.

oyun teorisi aynı zamanda 20. yüzyılın ikinci çeyreğinin hemen başında temelleri atılan ve aydınlatma sektöründe yaklaşık on dört yıl boyunca hüküm sürecek bilimsel bir zararlı cemiyete de sebebiyet vermiştir:

(bkz: phoebus cartel)

zamanının önde gelen ampul üreticileri olan philips, general electric, la compagnie des lampes, tepco, aei ve osram'ın 1925'in ocak ayında cenevre'de bir araya gelerek kurduğu bu kartelin temel amacı 1500 - 2500 saat aralığındaki ampul kullanım ömrünü 1000 saat civarına çekerek toplam satışları dolayısıyla da bu şirketlerin kârlılıklarını arttırmaktı. en az 30 yıl boyunca yürürlükte olması planlanan bu anlaşmaya uymayan şirketlere, ayrıca, satılan her bir 1000 ampul başına 200 fransız frankına kadar ceza kesilecekti.

önceden daha uzun ömürlü ampul geliştirebilmek için çalışan mühendisler bu kez farklı malzeme, bağlantılar ve yöntemler deneyerek bu süreci tersine çevirmeyi hedeflediler ve açıkçası başarıya da ulaştılar. 1926'da 1800 saat olan ortalama ömür 1934 ortalarında 1205 saate kadar düştü; öte yandan 1927'deki toplam satış adeti 336 milyon ampul iken dört yıl içinde bu adet 421 milyona ulaştı.

zaman içinde üyelerin yer yer anlaşmayı bozucu şekilde davranmaları, daha ucuz ve yüksek ömürlü diğer küçük firmaların oyuna girmesi, patentlerin kullanım sürelerinin dolması ve nihayetinde ikinci dünya savaşı'nın patlak vermesiyle 1939'da kartel dağıldı.

kaynaklar
https://spectrum.ieee.org/…eat-lightbulb-conspiracy
https://assets.publishing.service.gov.uk/…/0287.pdf
https://www.youtube.com/watch?v=j5v8d-alake