julius caesar (jül sezar), antik çağ'ın büyük iskender ve hannibal barca ile birlikte en yüce şahsiyetlerinden biri. kendisini daha yakından tanımalıyız.

1. modern takvimlere göre mö 100 yılının 13 temmuz'unda doğar. doğduğunda roma'nın konsülleri gaius marius ve lucius valerius flaccus idi.

2. roma'da aylar martius'dan yani mart'tan başlardı. caesar'ın diktatörlüğünde bu ayın adı iulius olarak değiştirilir.

3. sezaryen kelimesi kendisine atıf olsa da kendisi bu yöntemle doğmamıştır. antik çağ'da sezaryen tehlikeydi ve anneyi kısa sürede öldürmekteydi. halbuki caesar'ın annesi aurelia uzun bir süre yaşayacaktır. aurelia öldüğünde caesar 46 yaşındaydı.

4. hercules'e yazdığı bir şiiri vardır. kendisini pek çok defa onun yerine koyduğu görülecektir.

5. bilinen aksine rubicon'u ilk geçen yani roma şehrinin üstüne yürüyen caesar değildir: lucius cornelius sulla'dır.

6. roma'nın en önemli tanrısı jüpiter'dir. caesar genç yaşlarından flamen dialis olarak rahiplik görevinde bulunmuştur. bir nevi en kıdemli rahipti.

7. diktatör lucius cornelius sulla, düşmanı olan cinna'nın kızı ile evli genç caesar'a eşini yani cornelia'yı boşamasını emreder. caesar buna uymaz ve roma'dan kaçar. annesi aurelia daha kötü durumlardan caesar'ı kurtaracaktır.

8. caesar'ın konsül olana kadar yaşadığı yer subura'dır. subura, genelevleriyle meşhurdu.

9. caesar, bitinya'da bulunduğu süre zarfında bitinya kralı nikomedes ile yakınlaşır. pek çok tarihçi ikilinin, ilişki yaşadığını söyler ki roma halkı da bunu duymuştur. yüzüne açıkça 'bitinya kraliçesi' denmiştir. yükselmek için her şeyi yapabilecek bir adam olan caesar için "bunu yapmaz." diyebilmek çok zor. kariyerine kondurulabilecek tek toz buydu.

10. ilk cinsel deneyimini evindeki kölelerden biriyle ya da roma'daki pahalı genelevlerden birisindeki fahişe ile yaşadığı kabul edilir.

11. diktatör sulla'nın ölümünden sonra roma'ya döner ve avukat olarak görev yapar.

12. mahkemelerde göründükten sonra mö 78-77 arasında rodos'a gidip apollonius'un yanında eğitim alır. cicero da aynısını yapmıştı. caesar, rodos'a giderken bilindiği üzere bugünkü didim açıklarında yolu kesilir, korsanlar tarafından esir alınır. bu korsanları daha sonra çarmıha gerdirecektir.

13. mö 73'te yavan yapan spartacus isyanında marcus licinius crassus'un emri altında görev yaptığı kabul edilir. caesar, dünyanın en zengin adamlarından biri kabul edilen bu romalı generalden defalarca borç alır. kariyerinde önemli anlardan biridir bu borçlar.

14. karısı cornelia ve konsül eşi olan halasının cenazesini halkın huzurunda yapar. plutarkhos'a göre caesar, bunu genç bir kadın için yapan ilk romalıdır.

15. ilk epilepsi nöbetini ispanya'da geçirdiği kabul edilir. tarih net değil.

16. cato'nun üvey kardeşi servilia'yı, crassus'un eşini, pompeius'un eşi mucia'yı bafilediği bilinir.

17. ne kadar çapkın olursa olsun ikinci eşi olan pompeia da onu pek çok kez aldatmıştır. hatta eşi, bona dea denilen sadece kadınların katılabildiği festivalde, eve partnerini sokar. caesar'ın annesi aurelia bunu fark edecek ve kısa sürede boşanacaklardır.

18. kendisi aynı zamanda moda ikonudur. uzun ve bol tunik modasını roma'da kendisinin başlattığı kabul edilir.

19. kral hiempsal'a karşı savunduğu numidialı arkadaşını aylarca evinde saklar ve ispanya'daki görevine giderken gizlice şehirden çıkarır.

20. ispanya'dayken roma'daki arkadaşlarına sık sık mektup yazar. bunu düzenli olarak yapan ilk romalı olarak kabul edilir.

21. mö 1 ocak 59 konsül olarak göreve başladığı ilk gündür.

22. tüm zamanların en çok muharebeye giren roma generalidir. tarihçi pilnius, caesar'ın elli meydan muharebesine katıldığını söyler ki hayranı olduğu büyük iskender sadece beş meydan muharebesi yapmıştır. hannibal barca'nın da büyük iskender'den daha fazla savaşa katıldığı söylenir.

23. büyük iskender 33 yaşında ölmüştür. hannibal barca ise son seferinde 45 yaşındadır. halbuki caesar, galya'ya gittiği zaman 42 yaşındaydı. yani yüksek seviyeye biraz geç yaşta ulaşmıştır.

24. kendi tarihini yazdığı commentarii de bello gallica, latin edebiyatının en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir. aynı zamanda ilk propagadanda eseri olarak kabul edilebilir.

25. caesar, askerlerine "yoldaşlar!" diye hitap eder. diktatör olduktan sonra bunu "vatandaşlar!"a çevirecektir. her başarılı lider gibi askerin dilinden çok iyi anlamaktadır.

26. at sırtında teftiş yaparken iki sekretere birden emirlerini dikte ettirebildiği söylenir.

27. caesar daha sonra iç savaşa tutuşacağı gnaeus pompeius magnus'un bir aralar kayınpederiydi ve de ondan 6 yaş küçük olduğu bilinmektedir.

28. tacitus, o zamanların yeni dünyası olarak kabul edilen britanya'ya ayak basan ilk romalı'nın caesar olduğunu söyler. evet, tüccarlar belki de britanya ile ticaret yapıyorlardı fakat bir romalı general burayı ele geçirmeyi kısa süreliğine de olsa çalışmıştı.

29. incilere olağanüstü derecede düşkündür. incinin bolca bulunduğu söylenen britanya'ya sırf bu yüzden çıkarma yaptığını söyleyenler var.

30. galya'da yolculuğa ya da teftişe çıktığında romalılar tarafından barbar olarak adlandırılan kavimlerin/kabilelerin evlerinde kalır. büyük cesaret.

31. büstlerinin çocuğu ölümünden sonra yapılmıştır. caesar'ın en gerçekçi büstünün şu olduğu düşünülüyor.
görsel

32. caesar henüz hayattayken tasviri paraya basılan ilk romalı'dır.

33. galya'da kaybettiği on beş cohorsun intikamını alana kadar saçını ve sakalını kesmeyeceğini askerlerine bildirir ki askerler çılgına dönmüş olsa gerek bu intikam söylevini duyunca.

34. romalılar'ın kuzeyden gelecek tehlikelerden korktuğu bilinir. caesar bunu umursamamış, mö 55'te ren nehri'ni aşarak cermenler'in diyarına girer. gerçekten de, bu toprakların halkı hakkında çok fazla bilgi sahibi olmayan romalılar için caesar yine öncü olmuştur.

35. caesar'ın, galya lideri vercingetorix'e karşı giriştiği alesia kuşatması'na özel bir ilgisi olan fransa cumhurbaşkanı üçüncü napoleon burayı kazdırmış ve ören yeri haline getirmiştir. amcası napoleon bonaparte'yi en fazla etkileyen kişi de caesar'dı.

36. mö 49'da çoğu capua'da olmak üzere 5 bin gladyatöre sahipti.

37. avrupa'da gallo-roman kültürünün oluşmasını sağlamıştır. her ne kadar büyük iskender'in helenizmi karşılaştırılamasa da önemlidir.

38. mö 1. asırda dünya nüfusunun 100 ile 200 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor. plutarkhos, caesar'ın 9 yıllık galya seferi boyunca en az 1 milyon kişinin öldüğünü ve yine en az bu kadar kişinin köle olarak satıldığını belirtir.

39. yaklaşık 900 cermen süvarisinin şahsi korumalığını yaptığı söylenir. bu süvariler pek çok kez muharebelerin akıbetini değiştirmişlerdir.

40. iskenderiye'ye geldiğinde düşmanı magnus pompeius'un kesik başı kendisine sunulduğunda ona bakamayıp ağladığı söylenir.

41. iskenderiye kütüphanesi'ni kendisinin yaktığı gerçek değildir. gelgelelim, iskenderiye'deki muharebe esnasında halkın binaları ateşe verdiği bilinir. binalardan sıçrayan alevlerin kütüphaneye de ulaştığı kabul edilir fakat kısa sürede kontrol altına alındığı gibi kütüphane uzun yıllar bilim merkezi olmaya devam etmiştir. zaten el yazmalarına çokça düşkün olan caesar'ın kasıtlı olarak kütüphaneyi yaktırdığı düşünülemez.

42. kleopatra, caesar'ın huzuruna çıkarıldığında bir çamaşır torbasının içindedir. kısa sürede kleopatra'nın cazibesine kapılan caesar'ımız, içkiye düşkün olmamasına rağmen onun yanında kendini kaybetmiş gibidir. sabahlara kadar içmeye başlar. kleopatra ile ilgili iddialardan biri caesar ile ilişkiye girdiğinde henüz bakire olduğudur.

43. dış görünüşüne büyük önem veren bir kişi olarak mö 50'lerden itibaren saçlarının dökülmeye başlamış olması onu pek çok kez sinirlendirmiş olsa gerek.

44. caesar'ın bugünkü anadolu'da iznik, izmit, bergama, antakya, tokat, tarsus'da kesin olarak bulunduğunu biliyoruz.

45. veni, vidi, vici cümlesi roma'daki zafer alayı'nda pankartlara ve duvarlara yazılması propagandasının büyüklüğünü gösterir.

46. afrika'da karaya çıkarken düşmüş "seni tuttum, afrika!" diyerek karizmasından ödün vermemiştir.

47. diktatör sulla senatör sayısını 600 yaparken caesar bunu 800-900'e çıkarmıştır. aslında cumhuriyet'in artık işlemediğinin bir örneği gibidir.

48. döneminde roma'ya gelip çalışmak isteyen doktor ve öğretmenlere vatandaşlık vermeye başlanır. bugünlerde, bu durumun çok da yabancısı değiliz aslında. sebebini anlamak çok zor olmayacaktır.

49. roma'da belirli kişiler hariç tahtırevan kullanmayı, mor giysiler giymeyi ve de inci takmayı yasaklar. özellikle kendisinin mor renge büyük bir tutkusu vardır.

50. düzenlediği jülyen takvimi, mö 1 ocak 45'te yürürlüğe girer. böylelikle mevsim başlangıçları yakalanmaya çalışılmıştır.

51. kleopatra'dan olma caesarion isimli çocuğun caesar'ın oğlu olduğu kabul edilir fakat caesar, çocuğun hem gayrimeşru hem de roma vatandaşı olmadığını bilir. bu yüzden, siyasi vasiyetnamesinde bu çocuktan bahsetmez.

52. caesar'ın ölmeden önce başkentini, iskenderiye ya da troya'ya taşımak istediği dedikoduları vardır.

53. öldürüldüğünde vücudunda 23 adet hançer yarası bulunur. son anlarında yüzünü togasıyla örttüğü söylenir ki rome dizisi bunu kusursuz bir şekilde izleyicilerine sunmuştur. (gerçi orada 27 darbeden bahseder.)

son olarak caesar'ın meşru bir oğlu olmamıştır. yeğeni evlat edinildiğinde ismi resmen gaius julius caesar octavianus olmuştur. daha sonra da augustus ismini alacak olan bu lider, 40 yıl boyunca hüküm sürecektir. ne onur ama!

Atatürk'ün de Çok Beğendiği, Tarihin Gördüğü En Büyük Askeri Dehalardan Biri: Hannibal Barca