Aylık 500 Milyon Aktif Kullanıcısı Olan TikTok'un Başarısının Sırrı Nedir?
tiktok'u anlamayanlar için kısaca konseptini, neden önemli olduğunu, nasıl bu kadar hızlı şekilde yükseldiğini, başarısının sırrını, diğer uygulamalara kıyasla benzer ve farklı yanlarını özetlemeye çalışacağım. amacım tiktok'u övmek değil, sadece mantığını ve neden popüler olduğunu anlamayanlara sebebini açıklamak.
sosyal medya kullanımı ve mizah açısından vine ve snapchat'ten sonra jenerasyonlar arasındaki mesafeyi daha da koparan üçüncü dalga diyebiliriz tiktok için
şu an internetteki meme'lerin birçoğu tiktok'tan çıkıyor. paylaşılan videolardaki kurgu ve mizah anlayışı da vine dönemindeki videolara baya benziyor. videolar absürt ama bir şekilde güldürmeyi başaran tarzda. yani izlediğiniz zaman sizi sesli güldüren bir videoyu başkasına anlatırsanız o kişinin videoyu izlemeden gülme ihtimali sıfıra yakın. bahsettiğim tanımlama tabi ki uluslararası kullanıcılar tarafından çekilen videolar için geçerli. türk kullanıcıların yüklediği videoların neredeyse tamamı kan donduracak kadar cringe hareketlerle dolu. yeni çıkan her uygulamada olduğu gibi tiktok'u da en mantıksız ve saçma şekilde yaratıcılıktan uzak kullanma konusunda her zamanki gibi türkler yine en önde bayrak sallıyor. vine dalgası vurduğunda da böyle olmuştu ama o zaman bile vine konseptinden doğan espri anlayışının hakkını veren birkaç tane iyi hesap vardı yine de. tiktok, vine'dan daha belirgin bir konsepte sahip. instagram'daki gibi kadeh tokuşturmalı boomerang videosu, kumsalda çekilmiş eciş bücüş ayak fotoğrafı ya da araba kullanırken sığır gibi çekilmiş kokpit videosu paylaşırsanız tiktok'ta sizi kimse iplemez, izlemez, takip de etmez, çünkü konsept bu değil. bu mallıkları vine'da yapanlar olmuştu zaten onları da kimse umursamamıştı. neyse konumuza dönelim.
ilk başta musical.ly olarak çıkan uygulama insanların ister tek başına ister başkalarıyla şarkı söyleyerek düet yapabildikleri bir platformdu. daha sonra ismi tiktok olarak değiştirilen uygulama yine müzik odakta tutularak bambaşka bir konseptle sosyal medyayı vurdu ve bu yeni konsept bir anda hızlıca yükselmeye başladı. işin ilginç kısmı da tiktok'un facebook, google gibi yasaklı platformların yerine kendi taklit uygulamalarını kullanan çin'den ortaya çıkması.
son birkaç aydır tiktok'un yükselişini yakından takip eden mark zuckerberg tehdidin farkında
ama o bile tiktok'un cazibesini anlamakta ve kendine özgü konseptini kopyalamakta zorluk çekiyor. bu da mark'ın da artık kafaca yaşlandığını ve teenager mizah anlayışından yavaşça kopmaya başladığının en büyük göstergesi. mark zuckerberg, snapchat'ten story özelliğini kopyalayarak instagram'a entegre ettiği gibi tiktok'a rakip olarak lasso isminde bir uygulama çıkarmakta gecikmedi ama tiktok'un yakaladığı popülerliğe yetişmesi şimdilik mümkün değil gibi gözüküyor. sadece amerika'da kasım ayından beri lasso 250 bin kere indirilmişken tiktok'un toplam indirilme sayısı 41 milyon.
instagram'ın ana kullanım amacı görsel bir günlük şeklinde yaptıklarınızı paylaşmak, yani instagram'da odak noktasında siz varsınız. tiktok hayatınızı paylaştığınız bir günlük değil, amacı diğer insanları eğlendirecek içerik yaratmak olan bir uygulama. instagram'daki gibi gizlilik ve arkadaşlar ön planda değil, tam tersine tüm dünyanın önünde sahne almak gibi düşünün. işte tiktok bu açıdan vine'a çok benziyor. instagram'dan ve vine'dan en büyük farkı ise yaratılan videoların büyük çoğunluğunun orijinal değil remix videolardan ibaret olması. hiç tiktok kullanmayan birisi için remix video şu şekilde tarif edilebilir: orijinal fikri ortaya atıp videoyu ilk çeken kişiyi bir sürü insan kendince yorumlayıp taklit ederek aynı konsept üzerinden çeşitli versiyonlar ortaya çıkarıyor. mesela 2013'te internetin altını üstüne getiren harlem shake'i hatırlayın. harlem shake'i ilk çekenler orijinal videoyu yaratanlar, sonrasında takip eden sürüyle insan da remix yaparak kendi yorumunu çekenlerdi. işte tiktok resmen bu tür akımların ortaya çıkması ve yayılması amacıyla yaratılmış bir uygulama. bu remix'lerden çığ gibi büyüyenleri internette meme haline evrilerek gündeme oturuyor. tiktok'un hızla yayılmasının temelinde bu remix konsepti ve özgün remix'ler yapabilmenin kolaylığı yatıyor. hatta bazı remix'ler orijinal videodan bile daha çok güldürebiliyor. tıpkı orijinalinden iyi olan cover'lar gibi.
bir diğer ilginç nokta ise remix popüler hale gelip viral olursa remix'te kullanılan şarkı da aynı şekilde patlama yapıyor
özellikle piyasada tutunmaya çalışan bir sanatçı açısından düşünürseniz tiktok fenomenlerine para karşılığı şarkısını videoda kullanma teklifleri havada uçuşuyordur emin olun. çoğu şarkı tabi ki böyle bir anlaşma olmadan doğal olarak patlama yapıyor. viralin de güzel yanı zaten bu, neyin nasıl ne zaman patlama yapacağını bilmemeniz. buna en güzel örnek zamanında club'larda hit olan ride it şarkısının 12 sene sonra tiktok sayesine tekrar popüler olması. popüler olan şey sadece müzik olmuyor. mesela ryan adında bir elemanın yüklediği videodan ryan'ın sesini alarak bir anda viral hale getiren kullanıcılar hi i'm ryan adında bir trend başlattılar:
bir başka örnek ise ricardo milos'la dalga geçen ricardo juice trendi. bu trend sayesinde de tahmin edebileceğiniz gibi u got that şarkısı bir anda popüler hale geldi:
tiktok şu an adeta yeni neslin meme yaratma makinası haline gelmiş durumda ve yükselişi de bir süre yavaşlayacak gibi gözükmüyor. instagram'da herkesin paylaştığı tek tip sığ story'lerden baygınlık geldiyse tiktok'a bir şans verebilirsiniz. genel kültür seviyeniz artmayacak ama en azından bazı videoların sizi güldüreceği kesin.