Ayrılsak da Beraberiz Dizisindeki Evin Toplam Vergi Borcu
ayrılsak da beraberiz'deki evin toplam vergi borcu... ayrılsak da beraberiz'in 3. sezonunu izlerken aklıma takılan acayip bir durum. ikili o kadar geçimsiz ve inatçı ki bu ikilinin akıl edip de evin emlak vergisi borcunu ödeyebileceğini ya da taksitleri bölüşeceğini düşünmüyorum. bu kadar düşünceli ve yapıcı olmuş olsalardı zaten koca evi ortadan ikiye bölmezlerdi. ikilinin bu zıtlığı da bizlere bu evin bayağı bir kabarık emlak vergisi borcu olduğunu gösteriyor. bana da bunu hesaplamak ve belgelerle ortaya sunmak düşüyor.
hesaplamaya başlamadan önce birkaç şeye değinmek istiyorum
dizi 1999 yılında çekilmeye başladı. bu demek oluyor ki, bu tarihe kadar bu ikilinin 10-15 yıllık bir evlilik geçmişleri var. ancak her ikisi de evden karşı tarafın vazgeçmesini talep ediyor. ne berna ne de teoman kesin bir biçimde ev üzerine hak iddia edebiliyor. bu da bize şunu gösteriyor, ev ortak tapuya sahip. diyelim ki ev berna'nın üzerine olmuş olsaydı, berna teoman'ı evden atabilirdi. ancak her ikisi de ısrarla karşı tarafı evden göndermeye çalıştığına göre bu ortak tapu teorisini oldukça güçlendiriyor. bunu şununla bağlayacağım, ikilinin 99 yılına kadar olan tüm emlak borçları günü gününe ödenmiştir. zira tüm anlaşmazlıklara rağmen, jenerikteki görüntüler hem de sezon içerisinde ara ara işlenen geçmişe duyulan özlem teması, bu ikilinin mutlu bir evlilik yaşadığını gösteriyor. ancak 99'da yaşanan boşanma sonucu emlak vergisi ödenmemeye, umursanmamaya başlanmıştır. zira her ikisi de evi kendi evi olarak benimsemiş, diğerinin evi içselleştirmemesi için her türlü hinliği, kötülüğü yapmakta beis görmemiş. bu da, evli oldukları zaman bu tarz işlerden sorumlu olan kişinin, karşı tarafı evden vazgeçirmek, başını maliye ile derde sokmak için emlak vergisini ödemeyi bırakmış olabileceği ihtimalini doğuruyor. bu kişi berna mı yoksa teoman mı orasını bilemiyoruz tabii ki.
detaylı hesaplamalara geçmeden evin değerini, detayını öğrenmemiz gerekiyor
dizinin ilk çekildiği sezon yani trt'de çekilen bölümleri üsküdar'da çekilmiş. 1999-2002 yılı gazete arşivlerine göre o dönem 5-10 yaşındaki bir binada bulunan 3+1 daire 80 bin ve 90 bin lira arasına satılmaktaymış. bunu teyit etmek için birkaç gazete arşivi inceledim. dizinin reklam sonrası yayına girdikten sonra apartmanı dış kadrajdan alıp, teoman ve berna'nın oturduğu apartman dairesine doğru zoom yaptığını hemen hemen az çok izleyenler biliyordur.
burada görüntüyü durdurup, apartmanı inceledim. alttaki dükkanları da sayarsak apartman 7-8 yaşlarında ve 10 katlı. yaş tahminini dış cephesindeki boyanın eskiliğinden ve mantolama olmamasından yola çıkarak bulmaya çalıştım. girişi de sayarsak berna ve teoman 3. katta oturuyorlar ve evlerinin tek balkonu yani mutfak balkonu batı cephesine bakıyor. evin kaç m2 olduğunu bulmak için kendimce t cetveli aldım ve bilgisayar ekranını projeksiyona bağladım. ufak ufak ölçeklendirme yaparak, aynı özelliklere sahip üsküdar'daki diğer dairelerle karşılaşırdım. evin salonu diğer dairelerin aksine uzunlamasına değil de enlemesine göre daha büyüktü. yine mutfağı sıradan bir evin oturma odası genişliğinde. bu da evin m2 olarak çok çok ekstrem büyüklükte olmadığını gösteriyor. yine evde teoman salonda yatıyor, ve yatak odasında berna kalıyor. 2. sezonda herhangi bir bölümü izlerseniz bunu görebilirsiniz.
ancak dizinin 2004 yılında çekilen tekrar çekimlerinde temizlikçi emine geliyordu bunların evine. (bu durumda çocuklar duymasın ve ayrılsak da beraberiz dizisi aynı evde geçiyor, zira çaycı hüseyin ve sidekick'i şükrü falan da vardı.) her neyse, bu bölümlerde emine temizlik malzemelerini almak için berna'nın yatak odasının yanındaki koridora gidip bir odaya giriyordu. bu odanın detayını görmek için birkaç bölüm izledim ama yakın çekim bulamadım, ancak bu da bizi evin en azından 2+1 olduğunu gösteriyor. ev site içerisinde olduğu için muhtemelen merkezi kombi sistemi vardır, -ki idris efendi kapıcı dairesinde kalıyordu ve bir bölümde yesari bey "niye bu kadar yakıyorsun şu kazanı be adam" diye çıkışıyordu. tüm bu veriler doğrultusunda evin 110m2 2+1 olduğunu söylemek yanlış olmaz. 3+1 dairelerin o dönem 80-90 bin arası gittiğini bildiğimize göre site içerisinde ve düzgün bir muhitte olan bir daire 1999 yılında 75 bin liradan satılabilir diyebiliriz. yani evimizin 1999 yılındaki net değeri: 75 bin lira.
dizi 1999-2004 yılları arasında toplamda 5 sezon ve 490 bölüm olarak çekilmiş. hesaplamamızın doğru olması açısından dizinin çekildiği her sezonu 1 tam yıl olarak alacağız. bu durumda her sezonu 365 günlük döngü içerisinde değerlendireceğimiz için, evin toplamda 5 yıl süresince biriken emlak vergisi borcunu bulacağız. bunu hesaplamadan önce evin 5 yıl içerisinde kazandığı değer artışı yani konut değer artışını bulmamız gerekiyor.
evin 1999-2004 yılları arasındaki konut değer artışını hesaplayalım
edindiğim en güncel verilere göre, türkiye konut değer artış oranı 2010-2015 yılları arasında ortalama %10,5 olarak gerçekleşmiş, 1999-2004 yılları arasındaki değerler çok değişken olduğu için doğruluk payını artırmak için güncel verileri kullanacağım fakat %4.5 değişkenlik payı ekleyerek. yani her yıl için konut değer artış oranını %15 olarak alacağım. direkt nominal fiyat artışını bulmak istediğimden dolayı, tüfe'ye bulaşmıyorum.
dairenin 99 yılındaki net değeri 75.000 lira. yıllık konut değer artış oranını %15 olarak alıyoruz. bu durumda:
75.000x0.1511.250.
75.000+11.250=86.250
dairemizin 2000 yılındaki fiyatı 86.250 liradır.
sonraki yıllar için aynı hesaplama ile:
2001 yılı - nominal fiyat: 99.187/ nominal fiyat artışı:24.187
2002 yılı - nominal fiyat: 114.065 / nominal fiyat artışı: 39.065
2003 yılı - nominal fiyat: 131.175 / nominal fiyat artışı: 56.175
2004 yılı - nominal fiyat: 150.851 / nominal fiyat artışı: 75.851
evimizin 1999 yılı sonrası yani 4 yıllık konut değer artışını bulduğumuza göre şimdi biriken emlak vergi borçlarını hesaplayabiliriz
her yıl için farklı oranları kullanarak değişken tutarlar elde etmek yerine biz yeniden değerlendirme tutarını %15 olarak belirleyerek her yıl için evin asgari rayiç değerini belirlemiştik. o yüzden tekrar yeniden değerleme oranını hesaplamamıza gerek yok. ev, istanbul sınırı yani büyükşehir içerisinde yer aldığından dolayı, emlak vergisi tutarı konut türündeki gayrimenkuller için %0,2 olarak verilmiş.
bu durumda güncel veriler ile 1999 yılı için ödenmesi gereken emlak vergisi tutarı:
ödenmesi gereken emlak vergisi tutarı: 75.000x2150
150/0.15 (kültür payı)15.
ödenmesi gereken ilk taksit tutarı: 150/2=75.
toplamda ödenmesi gereken net tutar: 150.
sonraki yıllar için:
2000 yılı için ödenmesi gereken tutar: 172 lira
2001 yılı için ödenmesi gereken tutar: 198 lira
2002 yılı için ödenmesi gereken tutar: 228 lira
2003 yılı için ödenmesi gereken tutar: 262 lira
2004 yılı için ödenmesi gereken tutar: 300 lira
1999- 2004 yılı içerisinde toplam biriken emlak vergisi borç tutarı:
300+262+228+192+172+150=1.304 lira.
şimdi bunun bir de 17 yıl boyunca binen gecikme faizini bulalım
emlak vergisinin ilk taksitinin son ödenme tarihi 31 mayıs, emlak vergisinin ikinci taksitinin son ödenme tarihi ise 31 kasım. ödemenin geciktiği her ay için yüzde 1.40 oranında emlak vergisi gecikme zammı alınıyor.
1999 yılı için ödenmesi gereken emlak vergisi tutarı: 150 lira olduğuna göre ve bu ödemenin sonraki ödeme tarihine kadar ödenmediğini düşünürsek: gecikmenin yaşandığı her ay için 2,10 lira ödeneceği için 12 aylık ödenmemiş 150 liralık borç için eklenecek gecikme zammı: 25.2 lira olacaktır.
pratik olması açısından 2004 yılındaki toplam borç üzerinden 2021 yılına kadar biriken gecikme faizini hesaplayacağım. gecikme süresi 204 ay, faiz oranı aşağı yukarı %55.9 yapıyor, bu da: 730.24 lira yapıyor.
toplamda berna ve teoman'ın devlete ödemesi gereken emlak vergisi borcu gecikme faiziyle birlikte:
1.304+730.242.034 liradır.
işsiz güçsüz demeyin diye binanın yıpranma payını, yaşını, kat sayısını, asansör bedelini ve asgari rayiç bedelini semt üzerinden hesaplamadım, dua edin yine. ancak bu yazı tahminen 2-3 günümü aldı diyebilirim. bu durumda teoman ve berna acilen emlak vergisi borçlarını ödemelidir, ya da geçinemiyorsanız boşanın lan! ne o öyle evin ortasında yarım kalmış baraj çalışması varmış gibi...