BİLİM 3 Ağustos 2017
45,3b OKUNMA     817 PAYLAŞIM

Balistik Füzelerin İnsanı Hayrete Düşüren Uçuş Aşamaları

Zaman zaman haberlerde balistik füzelere dair bir şeyler duyuyoruz fakat gelin biraz detayına inelim.


en temel karakterleri atmosferin dışına çıkarak hedefin üzerine yürümesi ve sonrasında yerçekimi etkisini kullanarak müthiş bir enerjiyle infilak etmeleridir.

temel olarak 3 safhası vardır.

1. ateşlenme safhası

füze bu noktada yerden ateşlenerek atmosferin dışına yönlendirilir. yani atmosfer içinden giden füzeler gibi eğik atış gerçekleştirilmez, tıpkı bir uzay mekiği gibi atmosferin dışına yollanır. en kolay imha şansı bu anda mevcuttur. ama düşman kendi ülkesinin size en uzak noktasından da bu füzeyi gönderebilir. sıvı yakıt yerine katı yakıt kullanılan füzelerin hazırlık safhası da çok kısa sürdüğünden dolayı tespiti çok zordur.


2. reentry safhası

bu aşamada füze artık uzay boşluğundadır. karman line olarak bilinen ve deniz seviyesinin 100 km üzerinde olan seviyede atmosfer artık tamamen ortadan kalkmıştır ve balistik füzeler ortalama 1200 km'lik bir irtifada jeodezik hareketlerine başlarlar. iç kontrol algoritmaları sayesinde gideceği noktanın üzerine füze bu ortamda ilerler. atmosferin tamamen dışında olduğu için herhangi bir hava sürtünmesiyle karşılaşmadan katı yakıtlı füze istenilen hızlara çıkarılabilir ama yine de infilak safhasında füze yerçekimi sayesinde hızlandırılacağından dolayı, pek kullanılacağını sanmıyorum. istenen irtifaya çıkıldıktan sonra yakıt tankı ve roket motorları sistemden tamamen ayrılır.

1200 km'lik irtifanın başka bir önemi de var. dünyanın yarıçapı yaklaşık 6300 km'dir. bu sistemde bizim hissettiğimiz yerçekimi ivmesi 9.81 m/s^2 iken 1200 km'lik irtifada bu değer yaklaşık olarak %30 azalışla 6.95 m/s^2 olur. füzeyi tasarladığınız maksimum sürate göre bu irtifayı da değiştirebilirsiniz.


3. infilak safhası

bu noktadan itibaren uzayda hedefin tam üzerine yerleşmiş olan füze alçalmaya başlar. yerçekimi etkisini de kullanarak muazzam hızlara ulaşılır ki muazzamdan kastım saniyede 8-25 kilometrelik hızlardır. tam canlandırabilmek için kadıköy'den pendik'e seyahat süresinin 1 saniye olduğunu düşünün, ne kadar manyak bir hız olduğunu anlarsınız. ateşleme safhasında imha edilemeyen füzenin son imha şansı hedef için alçalırken atmosfere gireceği bu safhadır ama bu aşırı yüksek hızlardan ötürü onu algılayacak radar ve düşürecek imha füzesi ya da savaş uçağı için süre çok kısıtlıdır, zira ortalama hızı saniyede 10 km olan bir füze 1200 km'lik mesafeyi 2 dakikada alacaktır. ayrıca atmosferden çıkmadan yakalanamayan füzenin hedefinin neresi olacağı son ana kadar bilinmezliğini de koruyacaktır.

imha edilebilse bile, nükleer başlıklı balistik füzelerin hangi irtifada imha edildiği de oldukça önemlidir. şehre düşmeden 3-4 km irtifada füzeyle imha edilmiş bir balistik füzenin imhası pek bir anlam ifade etmeyebilir.


balistik füzelerin atmosferik füzelere göre bir başka avantajı ise menzilleridir. uzayda sürtünme gibi dertlerin olmaması nedeniyle atmosferik koşullara göre çok az yakıtla hayvani menzillere çıkabilirler. çünkü atmosferde birim menzil için gereken yakıt miktarı uzaydaki sürtünmesiz ortama göre daha yüksektir.

kuşkusuz, her uzay sistemi gibi bu noktada da en belalı sorun reentry sırasında oluşacak olan hipersonik bow shock tabanlı overheat mekanizmalarıdır. zaten balistik füze tasarımını challenging yapan faktör de reentry sırasındaki ısıl yüklerin hesabıdır. zira mach sayısının 15-20 aralığında olduğu bir sistemdeki normal şokun yaratacağı tek etki basınç kaybı değildir. şok sonrası statik sıcaklığın çıkacağı değerler 9000 santigrat dereceyi rahatlıkla görebilir. 

bu nedenle ısı kalkanı tasarımı aşamasında sadece akışkanlar mekaniği ve termodinamik sizi hayatta tutmaz. bunlara ek olarak gerçekleşecek kimyasal reaksiyonları da öngörecek donanıma haiz olmanız elzemdir. bu da tasarım aşamasında, aerotermodinamik, aerotermokimya ve ısı kalkanı, ısı ablatif malzeme seçimi bilgisinin çok ileri olmasını gerektirir. durumdan da anlaşılacağı gibi tasarımı oldukça interdisipliner çalışma isteyen bir silahtır.