Batarak Buzulların Altında Kalan ve Enkazı Ancak Yıllar Sonra Bulunabilen Gemiler
buzulların derinliğindeki gizler hep ilgimi çekmiştir...
kauan'ın geçtiğimiz ay çıkan ice fleet albümü gerçek bir olaydan esinlenerek hazırlanmış. o güzel müziklerin hikayeye ne kadar uyumlu olduğu hissediliyor. ice fleet, jeologlar tarafından aniden donmuş gemilerden oluşan bir filonun bulunduğu 1930'ların sscb'nin kuzey kıyısındaki bir bölgenin müthiş hikayesine adanmış ve gerçek mektuplara, makalelere, olaylara dayanmaktadır.
sscb'nin yakut özerk sovyet sosyalist cumhuriyeti'nin balunsk bölgesinin kuzeyinde 30'ların başında laptev denizinin arktik sularının kıyısında tiksi adında bir yerleşim kurulmuştu. yerleşimin komşu bölgesi kapsamlı bir şekilde araştırılıyordu ve kuzey deniz yolu baş müdürlüğü tarafından bir kutup istasyonu inşaatı görevlendirildi.
bu olaydan 10 yıl önce -20'li yılların başında- tiksi körfezi bölgesi keşfedildi ve f. matissen'in keşif gezisi sırasında deniz limanının inşası için burası uygun görüldü. eylül 1930'da permafrost (tamamen donmuş tabakanın yüzeyi), operasyondan sorumlu deneyimli bir jeolog eugene klimov tarafından dinamitle patlatıldı. patlama dizisi boyunca, karlı dağların en tepesinde ağaç tepeleri gibi görünen bir şeyler ortaya çıktı. tiksi'de, soğuk iklim ve bu bölge için tipik olan kuvvetli rüzgarlar nedeniyle, 50 cm (20 inç)'ten daha uzun çalılardan başka hiçbir şeyin olmadığı bir gerçekti ve burada rastlanabilecek nadir ağaçlar bile yere yakın ve kısa kalma eğilimindedir.
başka bir patlamayla, kar kütlelerinin arasından bir gemi iskelet yapısı (karkası) çıktı. yıkım çalışmaları durduruldu. ilk önce ağaç tepesi gibi görünen şey aslında geminin direkleriydi, birkaç düzine direk, kardan ve devasa buz parçalarından oluşan mezardan yukarı çıkmışlardı. hiçbir limanın, bir köyün bile olmadığı o bölgede, kıyıdan birkaç mil ötede bir kayanın altında koca filo oraya nereden gelebilmişti?
ds malmberget
günümüze gelirsek...
deniz dibinde 100 yıldan fazla bir süredir duran bir isveç gemisi norveçli araştırmacılar tarafından bulundu. 1913 yılında kasırga sonrası ortadan kaybolan gemi o zamanların en son teknolojisine sahip buharlı gemi ds malmberget 43 denizcisiyle narvik limanından ayrıldı. gemi bugün ismi gränges ab olarak adlandırılan ab luleå-ofoten nakliye şirketine aitti ve 10.000 ton demir cevheri yüküyle rotterdam rotasını belirlemişti. kalkıştan sonraki gün rüzgar kasırga kuvvetinde esiyordu ve gemi norveç bodø adasını geçtikten sonra bir daha görülmedi...
geminin enkazı yıllardır aranıyordu. enkazın birazı karaya ulaştığı halde geminin kendisi hiçbir zaman bulunamamıştı. bu olaydan tam 108 yıl sonra deniz araştırmaları enstitüsü araştırmacıları meløy kıyılarında bir sürprizle karşılaştılar. mercan kayalıkları yerine farklı bir şey keşfettiler. bu, o geminin enkazıydı.
norveç kıyı idaresine göre 1914-2006 yılları arası norveç kıyılarında 2100'den fazla gemi battı. bulunan bu geminin ds malmberget olduğunu gösteren birçok ayrıntı bulunuyordu. araştırmacı pål buhl-mortensen'e göre enkazın o gemiye ait olduğuna %100 emindi çünkü geminin kıç bölgesinde m ve a harfleri görülüyordu.
gribshunden
bu olaydan daha önce, başka bir gemi ile ilgili olarak elimizde şunlar var: danimarka'nın ronneby bölgesinde danimarka'ya ait gribshunden gemisinin enkazı, dipteki kum tepelerinin derinliklerinde bulunuyordu. bu gemi ile ilgili yeni araştırmalar başlatılmıştı. danimarka'nın ronneby kentinin dışındaki ekösund'da dramatik bir batma olayı yaşanmıştı.
yanmaya başlayan ve demirlediği yerde patlayan, kral hans'ın amiral gemisi gribshunden idi. kral gemide değildi, ancak kralın hazinelerinin çoğu derinliklere gitti. 6 ülkenin araştırmacı ve dalgıçlarından oluşan bir ekip 3 hafta boyunca 15. yüzyıldan kalma gemi ile ilgili nesneleri arıyorlardı. bulunan diğer şeylerin yanı sıra gülleler ve çapa vinci kurtarıldı.
en görkemli buluntu, pruvada oturan yaratıcı figürdü. gemide, bir insanı yiyip bitiren, sırıtan bir canavar figürüydü.
bu bölgede danimarka amiral gemisi 500 yıldan fazla süredir denizin dibinde duruyordu. 2020'de pandemi nedeniyle biraz ara verilen araştırmalara şimdi yeni dalışlarla başlandı. araştırmayı isveç, danimarka, abd, ingiltere, italya ve hırvatistan'dan gelen dalgıçlar gerçekleştiriyor.
araştırma lideri lund üniversitesi deniz arkeologu brendan foley bu sefer ne bulacakları konusunda çok heyecanlandıklarını söylemiş.
https://www.sputnikmusic.com/news/42442/new-kauan-album-details/
https://www.svt.se/…efter-over-100-ar-pa-havsbotten
https://www.ronneby.se/…y/se--gora/gribshunden.html