SAĞLIK 25 Nisan 2016
463b OKUNMA     2225 PAYLAŞIM

Bir Doktorun Ağzından: Tüm İncelikleriyle Akşamdan Kalma Olayı

Aşırı alkol aldıktan sonra neden başımız ağrır? Neden su kaybederiz? Bu ve bunun biri birçok sorunun cevabını Ekşi Sözlük'ün doktor yazarlarından ''bari bu kabul olsun'' tüm detaylarıyla anlatmış.


alkollü içkiler deniz suyu gibidir

bira üzerinden gidersek 500 ml bir şişe bira için vücut 800 ml su kaybeder. bu etki en güçlü biradan sarhoş olursak oluşur. neden? bira vücuda göre oldukça yoğun bir çözeltidir. çünkü içerisinde oldukça fazla şeker vardır. bu da yoğunluk olarak vücuttan hipertonik olması anlamına gelir. 

örnek verelim şeker hastaları hastalıklarına tanı konmadan önce su tüketimini oldukça arttırdıklarından bahsederler. sebebi kandaki şekerin miktarının oldukça artmasından ileri gelir. kan şekeri artar vücutta dolaşan sıvı yoğunluğu yani kan yoğunluğu osmolaritesi artar ve kanın hipertonik bir sıvı olmasına sebep olur. bu durum vücuda hücre içerisinde bulunan sıvının difüzyon ile kana geçmesine yani hücre içi sıvı kaybetmesine neden olur. ekstradan damar içerisinde sıvı miktarı arttığından gereksiz yere tansiyon da yükselir. insan vücudunda tansiyonu ayarlayan önemli organlardan biri böbrektir. tansiyon yükseldiği zaman böbrek atardamarı dediğimiz renal arter basıncı yükselir ve böbrek kan dolaşımı ilk etapta yükselir ve renal sistem (böbrek-kan damarları-akciğer-kalp) ile birlikte çalışan renin anjiyotensin aldosteron sistemi bu olaya idrar çıkışını arttırarak cevap verir ve sıvı kaybı olayı kısır döngüye girer. yani kan osmolaritesi sürekli yüksektir ve kırılamayan döngüde gereksiz yere su sarfiyatı başlanmış olur. bu nedenle bira içildiğinde aynen bu tablo oluşur.

ayrıca alkolün vücuttan atılması esnasında karaciğer alkolün zehirli metabolitlerini uzaklastirmak için su ile olayı seyreltmeye çalışır. çünkü alkolün vücutta detoksifikasyonu sırasında oluşan metabolitler toksik değeri yüksek maddelerdir. bu da atılım için fazladan su kullanılmasına neden olur. karaciğer toksik metabolitleri detox yapıp suyla birleştirip bağırsağa safra yoluyla atar ordan vücut geri emmez mi diye sorarsanız. normalde emer tabiki de hatta yüzde 99'u geri emilir. ancak alkol alınan bir vücutta suyun geri emilimini sağlayan mekanizmalarin çalışması yavaşlar çünkü alkol bağırsak duvarlarını irrite eden bir maddedir özellikle malt türevi içkiler bu irritasyonu arttırarak besin ve su emilini de büyük ölçüde bozar. bu nedenle sindirim sistemi ile de anlamsız su kayıpları başlar. normal bir insan vücudu sindirim sistemi kendi işi için günde 2200 ml su pompalar sindirim sistemine ve bu suyun %90 ı aynı sistem tarafından yeniden kullanılmak üzere geri emilir.

çok fazla miktarda alkol alırsanız vücudunuzda kaybedilen su ile birlikte iyon da kaybedersiniz çünkü su tek başına atılan bir molekül değildir. yanında mutlak suretle sodyum olması gerekir. yani su neredeyse sodyum iyonu da oradadır. yani kaybettiğimiz her su molekulune bir sodyum iyonu da kaybederiz. bu da vücudunuzda alkali metal kaybına yol açtığından asidoz oluşmasına sebep olacaktır. bu durum metabolik yolla oluştuğu için bunu dengelemek gerekecektir. ancak metabolizma bunu bir yere kadar dengeler. tampon reaksiyonlar size bir yere kadar destek verir. kan dolaşımında serbest halde 2 tane ve hücre içerisinde de 2 tane olmak üzere toplam 4 tampon sistem vardır kan ph ını dengelemek için. böyle bir durumda 2 tampon sistem bu durum için (kan ph sının düşerek asidoz oluşturması) çalışır diğer ikisi hayatı tehdit etme derecesine kadar asidoz olduğunda calışmaya başlar ancak o seviyelere kadar içmek çok zordur genelde bayılır ve günü sonlandirirsiniz çünkü bu olay komada yatan hastalarda gibi extreem durumlarda olur ancak. bu durum yani bu tampon sistemler bir yere kadar etki gösterir. yani bu tampon sistemler sizi yaşatmaz burdan kasıt şudur: yaşatmaz, hayat kurtarır. yani ani oluşan bir durumda çok hızlı reaksiyon vererek sizi ölüm çizgisinden alan hızlı çalışan ancak kısa süreli destek veren hayat kurtarıcı hamleyi yapan sistemdir tampon sistemler uzun süre yaşatamazlar ölüm çizgisine sizi çekecek ani bir değişime karşılık verirler. bu yetmemeye başladığında vücut kan ph ini asidozdan alkaloza çekecek 2. bir sistemi uyarır. bu sistemin amacı da ölümden döndüğünüzde size hayatta kalmayı sağlamaktır uzun süreli bir koruma sağlar size hayata tutunmak için bir kaç gün verir. nedir bu?

solunum sistemi

hızlı soluk alıp vermeye baslamissinizdir. çünkü asidoz oluşturan iyon kaybını dengelemek için kandaki asit seviyesini azaltmanın bir diğer yolu akciğerler aracılığı ile asit bir molekül olan karbondioksiti hızlıca atmaktır. bu nedenle sık ve yüzeyel hızlı hızlı solursunuz ve vücut gereğinden fazla co2'yi atarak kan ph 'ını dengeler işte bu uzun vadeli en önemli bariyerimizdir. gece yatarken fark edersiniz. hızlı ve kısa kısa nefes alıp vermeleriniz başlamıştır. eğer bu seviyeye kadar içtiyseniz yarın için yapacak bir şeyiniz kalmamıştır. alkol vücutta toksik seviyede demektir. ertesi gün kesinlikle baş ağrınız olacaktır ve kusacaksinizdir. çünkü vücut zehirlendigi bir maddeyi alkolü artık ancak bu sekilde uzaklastirabilir. üst sindirim sistemiyle kusacaksinizdir alt sindirim sistemi ile ishal olacaksinizdir. bu durumu ilaçla yok edemezsiniz çünkü uygulayacağınız tedavi semptomatik tedavidir. yani ağrı kesici ve bulantı önleyiciler çok etki etmeyecektir ancak bataklığı ilaçlamış olursunuz oysaki toksik dozdaki alkol vücuduzda halen atılmayı beklemektedir. bu kötü bir durumdur. çünkü kusarsaniz elektrolit ve iyon kaybı devam eder nedeni de mide bir elektrolit iyon savaşı organıdır. sindirim için yaptığı salgilarda elektrolitler yüksek düzeyde bulunur ve yönetmenlik yapar her daim bulunurlar. üzerine ishal eşlik ederse bu durum etkisini arttırır. ishal ile de elektrolit ve sıvı kaybedilir. ayrıca alkolü solunum sistemi ile de uzaklaştırabiliriz çünkü alkol yağda çok iyi çözülür ve hücrelere kolaylıkla giriş çıkışlar yapabilir. bunu akciğerdeki kan damarlarından akc hücresine kadar toplamda 5 hücreyi geçip verdiğiniz nefese kadar giderek havaya karışmasından yani nefesinizin alkol kokmasından ve bu gaz halindeki alkolün alkolmetreyle ölçülmesinden basitçe algılayabilirsiniz.


peki neden başımız ağrır?

çünkü su kaybı oldukça fazladır, tansiyon yüksektir beyin kan akımı bozulur beyin su miktarı düşer beyin hacmi düşer ve beyin zarı ile beyin arasındaki mesafe artar asıcı venler (beyini beyin zarı ile kafa tasına bağlayan toplardamarlar) yani toplar damarlar gerilir ve beyin zarında ağrı hissi oluşur. olay beyin zarındadır çünkü beyin ağrı duyusunu hissetmez ağrıya ait bir sinir yoktur beyinin kendisinde. bu sebeplerden biridir. ayrıca beyin asidozdan en kötü etkilenen organdır sinir hücreleri ph değişiminde en hızlı etkilenen hücrelerdir. asidoz olan bir vücutta beyin damarları oldukça daralır ve kanlanmasi bozulur ve beyin hücrelerinde minimal hipoksi oluşur. bu durum az önce küçülen beyin organının bu sefer tam tersine şişmesine ve ödem olmasına neden olur. bu sefer beyin kafa tasından özellikle frontal dediğimiz ön bölgesine baskı kurar ve sabah kalktığınızda gözlerinizin üzerinde özellikle olmak üzere baş ağrısı çekmenize neden olur. ayrıca alkollü yattığınızda çok uzun bir süre hareketsiz deliksiz uyduğunuz ve vücut pozisyonunuzu değiştiremediğiniz için beyindeki sıvı dolaşımı yavaşlar ve beyin ödeminin oluşması hızlanır. aynı uzun yolda ayaklarınızın şişmesi gibi. çünkü yere paralel durduğunuzda beyin kalp seviyesiyle aynı hizaya gelir ve beyinde staz yani sıvı birikmesi oluşur yani bunların hepsi kalp hizasında duran organa giden kan basıncı arttığı içindir. ayaklarınızın uzun yolculuklarda şişmesinin sebedi en altta bulunmasından çünkü basınç en yüksek. hatta içmeseniz bile çok uzun süreli uyumalarda baş ağrısıyla sanki dinlenmemiş hissiyle uyanırsınız bunun sebebi budur beyin ödemi olursunuz beyniniz kafanızın içini zorluyordur şişmiştir hemen ayaklanıp hareket etmeniz gerekir.

alkol alan birisi uyudugunu zanneder. aslında alkol alan bir beden için uyumak bir yanılgıdır. aslında bu uyumak dedigimiz şey bir nöronal baygınlık halidir yani santral sinir sistemininizdeki noronlar alkolden dolayı o kadar yavaş çalışmaya başlar ki siz bunu uyku hissi ile karistirirsiniz bunu bile dusunemezsiniz. halbuki vücut zaten bu alkol denen illeti uzaklastirmak için inanılmaz bir tempo ile çalışmaktadır. yani siz aslında yatağa yattığınızda vücudunuzdaki metabolizma sizi hayatta tutmak için neredeyse 3 kat daha hızlı çalışmaktadır. siz yattığınızda nöronlarınızın alkol etkisiyle deprese olmasından dolayı aslında uyumazsınız bilincinizi yitirirsiniz. bu nedenle uyandırılmanız çok zordur bu nedenle kusmuğunuzda boğulma ihtimaliniz vardır çünkü sinir sisteminiz o kadar deprese olmuştur ki kusmuğunuzu bile akciğerlerinize kaçmasın diye dışarı iten öksürük gibi en ilkel en önemli refleksiniz bile doğru düzgün çalışmayabilir. bu nedenle sabah kendinize geldiğinizde aslında uyumamış hissedersiniz, yorgun olursunuz ve baş ağrısı ve bulantılarınız olacaktır.


alkol enteresan bir maddedir, ben çok severim yapısını aslında

vücutta çok önemli kan-organ bariyerleri vardır. buralarda bütün giriş çıkışlar hayvan gibi kontrol edilir ama aşırı hayvan gibi kontrol edilir. şüpheli biri varsa o anda azına sıçılır oracıkta. misal kan testis bariyeri. buraya öyle her bok giremez neden çünkü orda bütün insanoğlunun devamını sağlayan genetik kodlarınızın üretildiği hassas spermleriniz vardır. bu nedenle testisleriniz enfeksiyon kaptığında o bariyeri aşıp enfeksiyonu tedavi edecek antibiyotik seçeneklerimiz bile oldukça azdır. aynı durum kan beyin bariyerinde de vardır. orası da sıkı güvenlikli bir bölgedir. ne giriyo ne çıkıyo sıkı çetelesi tutulur. ama alkol o kadar girişken bir maddedir ki kendisini ray donovan gibi düşünebilirsiniz. alkol bariyere geldiğinde kapılar açılır buyrun efenim siz bizim için çok değerlisiniz istediğiniz her yere girebilirsiniz denir alkol için. neden çünkü yağda çok iyi erir bu nedenle hücreye çok kolay geçer ve en önemlisi şeker yapısına çok benzer bu nedenle vücut önemli bir şahsiyet sanar kendisini. bu nedenle metil alkol içtiğinizde kör olursunuz çünkü birikeceği en güzel yer içinde hem sıvısı hem de bir sürü sinir hücresi olan tabiki de gözdür.

post-alkol durumundan nasıl uzaklaşırım?

en önemli tedavi tedavinin olmamasıdır. yani bu seviyelere kadar içmemeniz gerekir. kendi limitleriniz bilmeli keşfetmelisiniz ne kadar içtiğinizde götlere geldiğinizi bilmelisiniz. unutmayınız yazdığım hiç bir şey toksik dozda alkol içimlerinizde bu uzunca yazdığım şeyleri yaşamanıza engel olmayacaktır. çünkü vücutta zehir toksik düzeydedir ne kadar su içseniz ne kadar semptomatik tedavi alsanız da durumu sadece hafifletirsiniz çünkü vücudunuzdaki alkol miktarı değişmeyecektir. şuna benzetebiliriz bir kutu ilacı bir damacana suyla içip intihar ederseniz yine ölürsünüz çünkü ilaç miktarı zaten aynıdır. dediğim gibi tek ve ana tedavisi limitinizi aşmadan içmektir. içerken su tüketmeli ve aralar vermelisiniz. aralarda yemek ve gıda tüketiminden ziyade sıcak içecek tüketmelisiniz. içmeye tok karınla başlamalısınız. içkileri karıştırmamalısınız bu lafın anlamı rafine içkilerle mayalı içkiler birlikte içilmez anlamına gelir bu durum alkolden zehirlenmeyi kolaylaştırır. ertesi gün baş ağrınız varsa ağrı kesici kullanabilirsiniz ancak kesinlikle aspirin türevi içmemelisiniz hayati komplikasyonları olabilir. ayrıca de arveles içmemelisiniz. unutmayınız bu çok önemli, zaten ödemli bir beyinle beyin kanaması riskini arttırmak istemezsiniz. mide bulantısı ve kusmanız varsa hemen bulantı ve kusma giderici ilaçlara atlamayınız 2 kere kusmanız vücudunuza oldukça iyi gelecektir detoks açısından. su bile içemeyecek durumdaysanız acil servise gidiniz.

damar yolu açtırıp serum desteği alırsınız serum içeriğinde yüksek doz vitamin b ve c, düz kas gevşetici, mide koruyucu ve antiemetik olacaktır 3-4 saate işe dönebilecek hale getirir bir insanı doktorlar kendi aralarında “bum” derler bu karışıma. evdeyseniz kustunuz ve rahatladıysanız metpamid buscopan ve bemiks c içerek kendinizi 2-3 saate oldukça rahatlatabilirsiniz. bemiks c de c vitamini vardır c vitamini dünyadaki en güçlü antioksidanlardan biridir bir mangal partisinden sonra yediğiniz kanserojen mangal dumanı ve yanmış eti bemiks c içerek mide kanseri oluşmasına neden olan yanmış karbonu sıfır seviyesine yakın indirebilirsiniz. kusmanız şiddetli ve geçmiyorsa metpamid’i damar yoluyla hastane şartlarında da alabilirsiniz. emedur daha güçlü bulantı giderici araçtır unutmayın 2. olarak tercih edebilirsiniz ancak metpamid ile birlikte kullanmayınız. metpamid ekstradan mide-barsak boşaltım hızınızı da arttırır ancak emedur bulantı hissine karşı daha etkilidir.

sırt üstü yatmalısınız bu mide için en rahat pozisyondur yastık normalin biraz daha üzerinde yüksek olmalıdır. akşam saatlerine kadar mideniz açılır midenin bağırsak geçiş bağlantısı gevşer çünkü zehir miktarı azalmış sindirim fonksiyonları düzelmeye başlamıştır ve artık bana yemek gönderebilirsin sinyalini size hissettirir hissedersiniz şişkinlik geçer karın için gerginliğiniz azalır bunu hissedersiniz midenizin alt sfinkterinin gevşediğini hissedersiniz midenizden gelen sesler artar bu sindirime hazırsın yersen bu sefer kusturmam rahat ol bro demektir. yiyeceğiniz ilk gıda tuzlu patates haşlaması 1 kase yoğurt (yoğurt prebiyotiktir sindirim sistemi fonksiyonlarına çok iyi gelir) ve güzelce içilen ılık sudan ibarettir. emin olun sadece bu 3'ü o gün başka bir şey yemesiniz bile sizi 1 gün götürecek dinamizmi verir.

bir doktordan hikayeler dinlediniz...