ezoterizm sözcük olarak yunanca'dan eswterikov "içe ait, içrek, sadece müritlerin bildiği" (gizli öğreticilik olarak kullanılmıştır) sözcüğünden gelmektedir.

anlam olarak ise ezoterizm "sadece belli sayıda müritlere açıklanan halkın düzeyine inmeyen ya da inmemesi gereken doktrine" denir. ezoterik doktrin "müritlere sözlü olarak aktarılan tüm bilgi ve öğretilere" denir.

meydan larousse ansiklopedisi ise türkçe eş anlamlısı içrek başlığı altında daha geniş bilgi vermektedir: "yalnız vakıf olanlara öğretilen / vakıf olmayanlarca anlaşılmayan bilgi ve ya eserler için kullanılır"

ezoterizm hakkında dikkat edilmesi gereken bir husus da dinlerin ezoterik ve egzoterik yanları olmakla birlikte, ezoterizm sadece dinlerin ezoterik yanı demek degildir. bunun yanında ezoterizm sadece belli topluluklara ait bir din de değildir. kutsal olan sadece dinin tekelinde bulunmaz, daha farklı bir deyişle kutsal ile ilgilenen her öğreti bir din olmak zorunda değildir. ezoterizm kutsal olana daha derin bir bakıştır sadece.

ezoterik öğretiler, kimi ortodoks bilim çevreleri var olduklarını kabul etmese de, atlantis ve öncesinde mu'ya kadar uzanır.

ezoterik öğretiler genel olarak ve kabaca; insanın sayısız kere dünyaya geldiğine ve bu yolculuğu boyunca "kamil insan"a ulaşmaya çabaladığına inanır. bir kere "kamil insan"a diğer bir deyişle "tanrısallığının farkına varmış insan"a ulaşınca bir daha dünyaya gelmeye gerek kalmaz. tüm insanlar eşit ve kardeştir. fakat inisiye edilmiş yani ezoterik öğretiye kabul edilmiş kişiler tanrısallığa daha yakındır. ezoterik öğretilerle ilgili elimizdeki en eski bulgu 1883'te james churchward tarafından batı tibet'te bir manastırda bulunan naacal tabletleri'dir.

atatürk'ün de mu konusuna ilgi duyduğu hatta konuyla ilgili araştırma yapması için güney amerika'ya tahsin mayatepek isimli bir şahsı gönderdiği bilinmektedir (mayatepek soyadını kendisine atatürk vermiştir). bu tabletlerin kaynağı günümüzde sular altında bulunan mu kıtasıdır. bu tabletlerde "tek tanrı" anlayışı dikkat çeker. çok tanrılı inanışlar, ezoterik öğretilerin halk içinde zamanla bozulmaya uğramasıyla oluşmuştur. mesela yunan tanrılar panteonundaki bir çok isim daha önceden yaşamış ezoterik rahipler'dir (bkz: hermes).

mu öğretisi, ada sular altına gömülmeden bunun olacağını fark eden rahipler tarafından doğuda mısır'a tibet'e ve uygur'a, güney amerika'da maya'lara taşınmıştır. kullanılan bir çok sembol ve inisiye yani öğretiye kabul törenlerindeki benzerlik bunu kanıtlar niteliktedir. örnek olarak mayalar da piramitler inşa etmişlerdir. ezoterik öğretilerde semboller büyük önem taşır. rahipler sırlarını bu semboller sayesinde korumayı başarmışlardır. çok kadim bir sembol olan ve iç içe geçmiş iki üçgenden oluşan davut yıldızı bu sembollerden biridir.

musa ve isa'nın da aslında inisiye edilmiş rahipler oldukları ve öğretileri halk tabanında basitleştirerek, kadim sırları korumak şartıyla yaydıkları da iddia edilir. öğretiye kabul edilmek isteyen biri zorlu sınavlardan geçirilir ve özel ritüellerle gizlilik yemini ederdi. ayrıca (bkz: mason).

konuyla ilgilenenlere, yurt yayınları'ndan çıkan cihangir gener'in "ezoterik-batıni doktrinler tarihi" kitabını öneririm.

sembolik dil...

ezoterizm kavramını anlamanın en iyi yolu sembolizmi anlamaktır.

misal gül sembolü... orjini bilinmeyen bu sembol bütün büyük dinlerce, gizli cemiyetlerce ve çeşitli örgütlerce kullanılmış, mimari ve sanatın merkezine oturmuştur. umberto eco'ya göre gül o kadar çok anlamlıdır ki, neredeyse anlamsızdır... çünkü her şeydir, o nedenle hiçbirşeydir... hz. muhammed'in gülle ilişkilendirilmesi, gül haç örgütü, ortaçağ kiliselerinde gül pencere kullanımı, hz. isa'nın kanının kırmızı gülle ilişkilendirilmesi... gül aslen lotus çiçeği gibidir. kat kat açılması da varoluşun katmanlarına göndermedir. ezoterizm işte bir güle tüm evreni sığdırmaktır. çünkü zihin aslen sembollerle çalışır. sayı ve harflerle değil.

bazen tek bir sembol, sayfalarca yazıdan daha etkilidir. o sembolün anlamını bilmeseniz bile... o nedenle hitler tersine dönen swastika sembolünü kullanmıştır. o nedenle doğu ve batının ortasında köprü konumunda olan türkiyenin bayrağı "tesadüfe" bakın ki doğunun sembolü ay ile batının sembolü yıldızdır...