70'lerin başlarında deniz nakliyatı t a ş gemilerinden biri tayland'ın koshichang limanına gider

o yıllarda gemiler yükleme boşaltma operasyonlarının kısıtlı imkanlarla yavaş yavaş yapılmasından ötürü limanlarda uzun süre kalmaktadır. hepsinin değil ama gözü açık olan denizcilerin her limanda olmasa da bir çok limanda sevgili bulmaları söz konusu olabilmektedir.

geminin çarkçıbaşısı (başmühendis) içine kapanık sessiz sakin bir adamdır.o taraklarda pek bezi yoktur yani... millet limanlarda eğlencenin dibine vururken o kendi kafasına göre uslu uslu takılmayı seçmektedir.

koshichang limanında, körfez fazla sığ olduğu için, büyük gemiler yükleme boşaltma işlemlerini kıyıya yanaşmadan yaparlar. günümüzde de böyledir. gemi yaklaşık 1 mil açığa demirler. gemiye aborda olan barge'lara (boşaltım için kullanılan küçük gemiler) tahliye yapılır, o barge'lar kıyıya götürür yükü parça parça.

bu limanın en ilginç özelliği ise, gemi daha demiri atar atmaz teknelerle gemiye yanaşan ve çıkan insanları görmektir. bu teknelerle gelen malzemelerle, kocaman tenteler, buzdolapları , müzik sistemi, masalar, sandalyelerle gayet teferruatlı bir bar kurulur geminin kıçüstüne.

ve gemiye birsürü hayat kadını doluşur...

kaptan bu ilginç misafirleri kabul etmek zorundadır gemiye, çünkü liman otoritesi ve bu sektörün insanları beraber anlaşmalı çalışmaktadırlar. bu insanlar gemiye kabul edilmezlerse yükleme boşaltma operasyonu başlamayacaktır, her türlü zora sokulacaktır işler.
genelde gemideki her denizci bir kadın alır ve geminin kaldığı süre boyunca karı-koca hayatı yaşar bu kadınlarla ve akşamları da kıçüstündeki barda içer, eğlenirler.

kadına hiç dokunmayacak bir denizci bile günlük ücretini ödeyip bir kadın almak zorunda kalacaktır. aksi halde dedikodular türeyecektir kendisi hakkında. kimse rahat bırakmayacaktır liman ve seyir boyunca. kadınlar denizcilerin kamaralarını temizlerler, yemek yaparlar, çamaşır yıkarlar... tam evlere şenliktir durum yani. bir de çok kıskançtırlar. başkasının erkeğine gülümsedi diye arkadaşı tarafından bıçaklanan hayat kadınlarına şahit olunmuştur bu koshichang limanında.

o gemide de durum aynıdır

içe kapanık çarkçıbaşı, herkes bir kadınla anlaşırken, bunu yapmak istemez ama etrafındaki yılışık sataşmalar sonucu bir kadınla anlaşır ve kamarasına götürür. gece olur, geçer, sabah olur... çarkçıbaşı kıza dokunmaz. kız 15 yaşındadır. ilk defa bir gemiye götürülmüştür ve ilk defa bir kamaraya giriyordur. ilk seferidir yani..

kızın adı kuki'dir. koshichang bölgesindeki her fakir aile yani neredeyse her aile gibi, tüm fertler pirinç tarlalarında ya da hayvan yemi fabrikalarında çalışmakta ve sofralarında sadece ve sadece pirinç olmaktadır. hemen her genç kız ise mütemadiyen ailelerince hayat kadını olup para kazabilmek uğruna gemilere kadın servisi yapan mama san'lara teslim edilmektedir. kuki yeni teslim edilmiştir ve ilk gemisinde bizim çarkçıbaşıya denk gelmiştir.

sabah olmuştur ve kuki ağlamaktadır. çünkü ona göre adam onu beğenmemiştir, o yüzden yatmayacaktır onunla, para kazanamayacaktır, hem mama san'dan azar işitecek hem işinden olacak hem de ailesine karşı mahçup olacaktır.

çarkçıbaşı kızı ağlarken bulduğunda çok şaşırır. yüzüne bakar. melek gibi güzel bir yüzü vardır kızın. konuşmaya çalışır ama kız ingilizce bilmemektedir. kızın eline para verir ve kamaradan çıkmamasını işaret eder. tecrübeli ve ingilizce bilen kadınlardan birine akşam içki ısmarlar ve ondan kuki'nin hikayesini öğrenir. allak bullak olur kafası.

o gece çarkçıbaşı kuki'ye aşık olur...

gemi kalkana kadar kamaradan çıkarmaz kukiyi. gemi kalkarken de... vira bismillah hengamesinde kimsenin kimseden haberi olmaz zaten. gemi boşaltılır. tüm misafirler iner ama kuki kalır.

çarkçıbaşı seyir esnasında kimseye bir açıklamada bulunmaz. herkes adamın arkasından dedikodu üretip gülmektedir ve şaşırmaktadır. gemi birkaç ay sonra türkiye'ye varır.

çarkçıbaşı gemiden ayrılır ve memleketi olan karadeniz ereğli'ye döner

kuki çok şaşkındır. tayland'ın küçük bir köyünden çıkıp aylarca süren bir gemi yolculuğu yapıp hiç tanımadığı bir adamın peşinden türkiye'ye gelmiştir. her şey gariptir ve evlenirler...

çarkçıbaşının ailesi de son derece şaşkın ve tepkilidir. kimdir bu kız? nereden çıkmıştır ve niye gelip oğullarıyla evlenmiştir? kuki ise kendini farklı bir gezegende hissetmektedir. annesini, babasını ve kardeşlerini özlemektedir ama mektup yazsa dahi gidecek bir adres ya da imkan yoktur.

iki yıl dayanabilir bu duruma. farklı gezegene ve hasrete dayanmak mümkün değildir. eşine onu geri yollaması için yalvarır. en azından bir süreliğine ailesini görüp gelmek için. adam dayanamaz onun gözyaşlarına... yasal işlemler aylarca sürer. çünkü bırakın pasaportu, bir kimliği bile yoktur. kaçak sokmuştur eşi onu türkiye'ye. adam parayı denkleştirir, cebine ona orada yetecek ve geri dönecek kadar da para koyup tayland'a yollar.

uzun ve zorlu bir yolculuktan sonra kuki ailesine kavuşur. bir daha türkiyeye dönmez. ama yarım bıraktığı mesleğine tekrar başlamak zorunda kalacaktır.

yıllar sonra kuki, koshichang limanının en büyük mama san'ı olur

ona bağlı çalışan yüzlerce kız vardır. gelen her türk gemisine çıkar ve türkçe konuşur, onu tanımayan türk denizcilerinin yüzlerindeki şaşkın ifadeyi izleyip kahkahalar atarak.

o limandayken bir sebeple bağlanmış, kalkış izni verilmemiş, şirketlerinden kumanya, para gönderilmemiş, zor durumda kalmış türk gemilerindeki denizcilere yardım edecek, karşılıksız dostluk gösterecektir.

o tarafa seyir yapmış uzakyol gemilerinde çalışmış her türk denizcisi kuki'yi tanır.

bu hikaye 1997 yılında bizzat kuki tarafından yarı türkçe yarı ingilizce manoverboard'a anlatılmıştır. kuki'nin gözleri hala her gelen türk gemisinde kocasını arar, o umutla gemiye koşar.

(bkz: denizci/@manoverboard)
(bkz: denizcilik/@manoverboard)
(bkz: kuru fasulye hesabi)

28 aralık 2011 edit'i

kuki'nin (cookie) bu entry'nin ilk yazıldığı yıllarda mesleğini bıraktığını ve o sefil hayatın kaçınılmazı olan hastalıklardan ötürü bu yıl öldüğünü öğrenmek gözlerimi doldurdu.

iyiliğini görmüş türk denizcileri eminim suyun üzerinde ay'a doğru yüzdürülecek bir kabuğun üstüne bir mum yakacak, huzur içinde uyu.