Bir Zamanlar Gökyüzüne Hükmeden Zürafa Boyutundaki Uçan Dinozorlar
Quetzalcoatlus
dünyada bilinen gelmiş geçmiş en büyük uçan canlı adaylarından. 10-14 metre kanat açıklığı olduğu tahmin ediliyor. 200-250 kg ağırlığı olduğu düşünülüyor. tek bir uçuşta hava akımlarını kullanarak okyanus aşabileceği hesaplanmış simülasyonlarda.
düşünsenize şu hayvana şahit olduğunuzu. konduğu zaman bi zürafa kadar oluyor. uzaklardan böyle bir hayvanın süzülerek gelip önünüzdeki binanın çatısına indiğini hayal edin. game of thrones, lotr türlü epik fantazi edebiyatı dünyamızda yaşanmış da biz kaçırmışız.
Hatzegopteryx
kemiklerinin çoğu romanya'nın transilvanya bölgesinde bulunmuş devasa teruzor (uçan sürüngen), yaşamış en büyük uçan canlılar arasındadır (ve belki de en büyüğüdür). kanat açıklığı 10 metreyi bulmaktadır.
bu teruzorun kanat açıklığı, günümüzdeki birçok küçük-orta ölçekli uçağın kanat açıklığından büyüktür. yakın kuzeni olan "quetzalcoatlus" cinsi ile günümüzden 67 milyon yıl kadar önce gökyüzüne hükmettikleri bilinmektedir. bu türlerin düşüşü ile ilgili olaraksa birçok kuram bulunmakla birlikte, en yaygın kabul göreni kuşların yükselişiyle birlikte alanlarını yitirmeye başlamalarına dayanan kuramlardır.
Pteranodon
bir uçtan bir uca kanat uzunluğu 8 metreyi bulabilen iri pterozorlardan biri. kafasının arkasında bulunan kemikli ibiğin dümen vazifesi gördüğü düşünülür. diğer uçan sürüngenler gibi gergin derilerini kanat gibi kullanarak uçuyorlardı. daha çok suların üzerinde planör gibi uçarak gördükleri balıkları avladıkları tahmin ediliyor.
Pterozorlara genel bir bakış
pterozor, uçan sürüngen- uçan dinozor anlamlarına gelir. nesli tükenmiş bu uçan kemirgenler, 248 milyon yıl öncesinden 65 milyon yıl öncesine kadarki mezozoik çağ'da yaşamıştır. tüm kıtalarda fosilleri bulunmuştur.
teruzorlar genel kanının aksine dinozorlardan ayrı bir hayvan grubudur. "teruzorlar" sürüngenler sınıfında bir takımken, "dinozorlar" yine sürüngenler sınıfında "kuş kalçalı dinozorlar" ve "kertenkele kalçalı dinozorlar" takımlarını kapsayan bir üst takımdır. bu iki dinozor takımında ise uçabilen bir tür yoktur. uçabilen bütün sürüngenler taksonomik olarak teruzor takımında toplanırlar. ayrıca türkçe kaynaklarda hem teruzor hem de pterozor kelimesi aynı anlamda kullanılır.
dünya üzerinde şu ana kadar keşfedilmiş olan en genç fosillerine brezilya'da rastlanmış uçan sürüngenler. toplam 47 farklı bireye ait fosiller yaklaşık 90 milyon önce (geç kretase dönemi), büyük olasılıkla çöl benzeri bir ortamda oluşmuş olan çökeller içinde bulunmuş. yeni bulgular bu canlı grubunun topluca -koloniler halinde- yaşadığını ve pterozorların henüz genç yaşta uçma yetisi kazanabildiklerini gösteriyor. ancak burada "uçmaktan" kasıt kuşlarda olduğu gibi uzun süreler havada kalmaktan çok, hindilerde görüldüğü gibi sadece kısa aralıklarla havalanmak.