BİLİM 2 Kasım 2016
38,1b OKUNMA     1222 PAYLAŞIM

Büyüklükleriyle İnsan Aklının Sınırlarını Zorlayan İki Sayı: Googol & Googolplex

Sizi dünyanın en büyük sayılarıyla tanıştıralım.
iStock.com

1 googol 10^100'e eşittir. ilk bakışta o kadar da büyük gibi gelmiyor insanın gözüne ama aslında çok büyük bir sayı. birkaç karşılaştırmayla bu daha iyi anlaşılıyor:

mesela ortalama büyüklükte bir odayı kum tanecikleriyle doldurmak istesek sadece 50 milyar kum taneciği yeterli oluyor. yani googol sayısının yakınında bile değil. biraz daha abartıp evrendeki mevcut tüm atom sayısını düşünelim. bu da yaklaşık olarak 10^80'dir. evet hala bir googol değil. peki tüm evreni kum tanecikleriyle doldurmak istesek. o zaman da 10^90 tanecik yeterli oluyor.

peki fiziksel olarak googol'dan büyük olan bir durum yok mu? elbette var. örneğin evrende mümkün olan en küçük hacmi  alıp tüm evreni bu hacimle doldurmak istersek bu hacimden tam 10^183 tane gerekiyor. googol'dan büyük bir şey düşünebilmek insanoğlunu hayal kırıklığına uğratmış olacak ki sonrasında googolpleks sayısını sokmuş devreye.

iStock.com

1 googolpleks 10^10^100'e eşittir. ilk bakışta da son bakışta da çok büyük bir sayı olduğu hissediliyor ama gerçekten ne kadar büyük? şöyle ki; bu sayının herhangi bir şeye yazılması bulunduğumuz evrende mümkün değil. her bir rakamı tek bir atoma yazabildiğimizi varsaysak bile, toplamda 10^100 tane sıfır koymamız gerekecek. fakat evrende 10^100 tane atomu bulma imkanımız olmayacak. zira bu evrende kullanabileceğimiz sadece 10^80 tane atom var. birden evren küçük geldi gibi.

dediniz ki atomlarla uğraşamam teknoloji çağındayız bilgisayarla yazarım. hemen onu da hesaplayalım. diyelim ki bilgisayar başına oturdunuz '0'a basılı tuttunuz. saniyede 10 sıfır yazıyorsunuz. 10^100 tane sıfır koyabilmeniz için 10^99 saniyeye ihtiyacınız var. yalnız şöyle bi durum var ki, evrenin oluşumundan bu yana sadece 10^17 saniye geçmiş durumda. zaman da artık o kadar büyük gelmiyor gibi evet.

iStock.com

ayrıca isminden de tahmin edilebileceği gibi google'ın isim babasıdır kendisi.
goooooooogleohooo çok sonuç. çok fazla sonuç. baya bi sonuç.

son olarak pek farkında olmasak da aslında çoğumuz bu sayıyı yıllar önce ilk olarak dr. emmett brown'dan şu replikle duyduk:

"clara was one in a million. one in a billion. one in a googolplex!"