Bypass Ameliyatı Nasıl Bir Operasyon? Nasıl Yapılır? İyileşmesi Ne Kadar Sürer?
bypass nasıl bir operasyon?
hem hasta hem de yakınları için zor bir ameliyat. yaklaşık 4-5 saat kadar sürüyor. en sağlıklı bilgiyi hasta ameliyattan çıkıp yoğun bakıma alındığında alabiliyorsunuz. hasta en iyi ihtimalle, ilk 24 saatini yoğun bakımda geçiriyor, bu süre içinde sadece hemşire ve doktorlardan telefonla bilgi alabiliyorsunuz. yoğun bakımdan sonra, hasta 2.derece yoğun bakıma alınıyor. burada hastanızı 10 dakikayı geçmemek üzere ziyaret edebiliyorsunuz. hastanın ilk günlerde halsizlik, mide bulantısı gibi sorunları olabiliyor.ayrıca 6 hafta kadar, göğüs kemiğinin kesilmesi nedeniyle, hasta oturmaya yakın bir pozisyonda uyumak zorunda. göğüs kemiğinin kaynaması ortalama 6 hafta sürdüğü için bu sürede fazla zorlanmamak, 3 kilonun üzerinde yük taşımamak, sırtüstü dümdüz uzanmamak, yan yatmamak gerekiyor. ameliyatın üzerinden 15 gün geçtikten sonra açık havada 10-15 dakikalık yavaş tempolu yürüyüşlere başlanabiliniyor. bu tempo gün geçtikçe artırılarak 6 haftanın sonunda günde en az 2-3 kilometreye çıkarılması gerekiyor.
en önemli konulardan birisi de hastaya nasıl davranılması gerektiği, ki bu konuda ayarı iyi tutturmak gerekiyor. fazla üzerine düşerseniz hastayı iyice hastalık hastası haline getirmeniz mümkün. fazla rahat davranırsanız hastayı umursamıyormuşsunuz gibi olursunuz ki bu onu daha da huzursuz ve huysuz yapar.
özetle ilk 1.5 ayı oldukça zor bir dönemdir. tam olarak iyileşme yaklaşık 6 ayı bulur. kesinlikle sabırlı olmak gerekir.
not: işbu yazı 15 gün önce bypass olan babanın deneyimlerinden yola çıkarak,"du bakiyim şu by pass sonrası neler yaşanıyormuş" diyenlere fikir vermek amacıyla yazılmıştır.
ameliyat özetle şu şekilde yapılır
bypass, insanın hayatı boyunca olabileceği en büyük ve zahmetli ameliyatlardan biridir.
önce ameliyat öncesi hazırlıklar yapılır (santral venöz kateter, idrar sondası, entübasyon, genel anestezi uygulanması, boyama, örtme vs.)
ameliyata sternum (iman tahtası) ortadan kesilerek başlanır, bu esnada başka bir doktor bacaktan gereken uzunlukta safen ven çıkarır, büyük atardamar ve toplardamarlara (genellikle aort ve vena cava inferior) kanüller (bildiğin boru) yerleştirilir, cerrah left internal mammary artery (lima) denilen atardamarı göğüs duvarından ayırır, kalbin üstüne soğuk su (bildiğin buzlu su) dökülerek ve koroner arterlere yüksek potasyumlu kan (kardiyopleji) verilerek kalp durdurulur bundan sonra dolaşım ile solunum fonksiyonlarını kalp akciğer pompası devam ettirir...
ameliyatın en kritik kısmı şimdi başlıyor:
bu aşamada tıkalı damarlar bulunarak üstü açılır ve daha önce hazırlanan lima ve safen ven greftleriyle anastomoz yapılır (yani birbirine dikilir), safen venlerin diğer ucu aorta dikilir, limanın halihazırda kendi akımı olduğu için bu işlemden geçmez, kalp üzerine ılık su dökülerek ve kandaki potasyum düzeyi düşürülerek kalp tekrar çalıştırılır (gene de çalışmazsa elektrik şoku verilir), kalp akciğer makinesi durdurulur, kanüller çıkarılır, kanama kontrolü yapılır, sternum çelik tellerle birleştirilir, ciltaltı ve cilt dikilir, hasta uyur halde yoğun bakıma götürülür. her şey yolunda giderse hasta 1 gün sonra servise çıkarılır, 5-6 gün sonra da evine gider.