Çağlara Göre Kronolojik Olarak Düzenlenmiş Filozoflar ve Önemli Sözleri
1. antik çağ
herakleitos: belki de başka hiçbir sokrat öncesi filozof, diğer filozofları ünlü herakleitos'tan daha fazla etkilemedi.
"beklenmedik olanı beklemedikçe, onu bulamayacaksın."
2. erken orta çağ
plotinus: erken hristiyanlık üzerindeki etkisi çok büyüktü.
"kendine çekil ve bak. ve henüz kendinizi güzel bulmazsan, güzelleştirilecek bir heykelin yaratıcısı gibi davran."
aziz augustinus: belki de tüm orta çağ filozoflarının en cana yakın ve dokunaklı olanıdır.
"tanrım beni iffetli kıl, ama henüz değil."
3. geç orta çağ
ibn rüşd: katolik ortaçağ felsefesinde ve aristoteles felsefesinin yeniden kurulmasında son derece etkili biri.
"nerede olursak olalım ilim ana yurdumuzdur, bilgisizlik yabancı bir yer.
"fikirlerin kanatları vardır, kimse insanlara ulaşmasını engelleyemez."
ockham'lı william: çok sayıda inceleme yazdı ve ünlü usturası gibi temel felsefi fikirleri iz bırakmıştır.
"her şeyin birbirine eşit olduğu bir ortamda, en basit açıklama doğruya en yakın olandır."
4. rönesans
francis bacon: novum organum. bacon'ın tümevarımı bilimsel araştırma için yeni araç olarak sunan ünlü eseri.
"bizi güçlü yapan yediklerimiz değil, hazmettiklerimizdir. bizi zengin yapan kazandıklarımız değil, muhafaza ettiklerimizdir. bizi bilgili yapan okuduklarımız değil, kafamıza yerleştirdiklerimizdir."
niccolò machiavelli: prens. güç için can atanlar için mükemmel bir çalışma olup, günümüzde tiran özentileri için makyavelci kurallar ve ilkeler olarak bilinen şeyi sunar.
"kötülük bir seferde bütünüyle yapılmalıdır. tatmak için ne kadar az zaman olursa o kadar az yaralayıcı olacaktır. iyilik ise daha iyi tadına varılsın diye azar azar yapılmalıdır." oy oy oy...
thomas hobbes: leviathan. adı ne kadar heyecan verici olursa olsun, konu içeriğinine geldiğinde machiavelli'nin prens'inin antitezi bu olsa gerek. aynı zamanda tüm zamanların en etkili siyasi eserlerinden biri.
kısa, öz, etkili: "scientia potentia est" (bilgi güçtür.)
blaise pascal: düşünceler.
"kalbin kendine has nedenleri vardır ki, akıl hiçbir zaman anlayamaz."
5. erken modern
john locke: insan anlayışına dair bir deneme. modern ampirizmi en başta bu çalışma başlatmıştır. aynı zamanda insan zihninin ve bilişsel kapasitelerin yeni analizlerini sunar.
"doğuştan bilgi yoktur ve insan zekası doğduktan sonra dolmaya başlayan bomboş bir levhadır."
george berkeley: insan bilgisinin ilkelerine ilişkin inceleme. üç büyük ampiristten ikincisi olan berkeley, açık idealizmi ve tanrı'ya olan felsefi güveniyle bilinir. dahiyane bir filozoftur .
"insanların birkaçı düşünür, bununla birlikte hepsinin düşünceleri vardır."
leibniz: monadoloji ve yeni denemeler. spinoza'ya alternatif olarak bahsetmiştim.
"sevmek, mutluluğumuzu bir başkasının mutluluğuna bağlamaktır. vücutlar birbirine engel olurlar ama ruhlar olmaz."
6. 19. yüzyıl
arthur schopenhauer: schopie dostum, o meşhur karamsarlığından dişil enerjim zafiyet geçiriyor:)
"aldığımız her nefes bizi sürekli etkisi altında olduğumuz ölüme doğru çeker... nihai olarak zafer ölümün olacaktır, çünkü doğumla birlikte ölüm zaten bizim kaderimiz olmuştur ve avını yutmadan önce onunla yalnızca kısa bir süre için oynar. bununla birlikte, hayatımıza olabildiğince uzun bir süre için büyük bir ilgi ve özenle devam ederiz, tıpkı sonunda patlayacağından emin olsak da, olabildiğince uzun ve büyük bir sabun köpüğü üflememiz gibi."
7. çağdaş
bertrand russell: principia mathematica. tüm matematiği mantığa dayandırmak vahşi ve cesur bir girişim. bunu sadece meraklılarına tavsiye ederim.
"akıllılar hep kuşku içindeyken aptallar küstahça kendinden emindir."
simone de beauvoir: ikinci cins. klasik feminizm.
"dünyanın temsili erkeklerin eseridir; onlar dünyayı kendi bakış açılarından tanımlarlar." ne kadar da doğru...
michel foucault: toplumun bilinçaltı yapılarının, belirli bir zamanda ve yaşta mümkün olduğunu düşündüğümüz şeyleri nasıl belirlediği fikrini sunar.
"hapishanelerin, fabrikalara, okullara, kışlalara, hastanelere ve bütün bunların da hapishanelere benzemesi şaşırtıcı değil mi?" bu da foucault’nun panoptikon’u.
ve son filozof jean-paul sartre: çünkü varlık ve hiçlik gibi olmanın yerini hiçbir şey tutamaz. varoluşçuluk bir hümanizmdir.
"kötülük, ancak tam hızla giderken dengede kalabiliyordu, bisiklette olduğu gibi..."
"felsefesiz yaşamak gözü kapalı yaşamaktır" - descartes
ekleme 2: x filozof neden yok diye sitem edecek olursanız, başta belirttiğim üzere liste favori filozoflarımdan oluşmaktadır.