Çanakkale Savaşı'nın Pek Bilinmeyen Kahramanlarından Biri: Cevat Çobanlı
cevat çobanlı, 1871 yılında istanbulda doğdu. 1891'de harp okulunu, 1894'te de harp akedemisi'ni bitirdi.
trablusgarp, balkan ve birinci dünya savaşları'nda görev aldı. çanakkale deniz muharebeleri'nde üstün başarı kazandı. 1918 yılında harbiye nazırlığı 1919 yılında genelkurmay başkanlığı görevlerinde bulundu.
16 mart 1920'de istanbul işgal edilince tutuklanarak malta'ya sürüldü. 1921 yılında yurda dönünce, elcezire cephesi komutanı olarak istiklal savaşı'na katıldı. büyük zafer'den sonra bir süre 3. ordu komutanlığı yaptı.
1923-1924 yılları arasında elazığ milletvekili olarak tbmm'de görev aldı. 1926 yılında orgeneral rütbesine yükseldi. askeri şura üyelği ve generaller askeri mahkemesi başkanlığı görevlerinden sonra 1935 yılında emekli oldu. 1938 yılında hayata veda etti.
cevat çobanlı, balkan savaşı sonunda orduyu alaylılardan kurtarıp ıslah etmek için 1100 komutanı emekli edip, diğer birçoklarının rütbesini indiren enver paşa'nın gazabına uğramıştır. paşalıktan albaylığa indirilip çanakkale müstahkem mevki komutanlığına atanmıştır. savaşın başlangıcında boğazlar genel komutanı alman amiral von usedom'un komutası altındaydı. 18 mart zaferi'nden sonra paşalığı geri verilmiştir.
kazandığı zaferin boyutunu küçücük verelim; 18 zırhlıdan oluşan itilaf donanmasında 3 zırhlı battı, 3 zırhlı savaşamayacak duruma geldi. sayısı belirsiz mayın tarama gemisi ve destroyer batırıldı. ikibin'e yakın zaiyat verdirildi. çanakkale, denizden geçilemedi. 44 şehit verildi. tüm merkez bataryaları bir ay içinde tekrar savaşabilecek durumdaydı.
dün tv'de çanakkale'de dehşetin adı adlı romanı tanıtılan hasan basri bilgin'in anlattığına göre yarım gün içinde düşman gemilerini batırarak denizden geçmelerini engelleyen cevat paşa, bundan sonra karaya asker çıkarılacağını düşünerek en stratejik yere (yerini unuttum) birden fazla tümen ile konuşlanmış olarak bu kara savaşını da çok kısa sürede bitirmeyi düşünmüş ne varki alman komutanı liman von sanders karşı çıkmış. cevat paşa bir süre sonra bulunduğu yerden alınır ve gemi hastanesine atanır. von sanders askerlerimizle daha çok anadolu yakasına yüklenir ve düşman kuvvetleri ile uzun sürecek savaş da böylece başlamış olur. von sanders'in taaruz emri vererek bir günde 16.000 askerimizi ölüme yollaması (ki yazar kaynak göstererek, sanders'in türk ordusunu parçalamak gibi bir niyeti olduğunu dile getirdi), bir diğer komutan sodenstern'in de düşman bombardımanına karşı askerlerimize süngü ile saldırı emri vermesi gibi acı olaylardan da bahsetti yazar.