Depremde Can Güvenliği İçin Her Binada Olması Gereken Sistem: Sismik İzolatör
deprem kuşağındaki ülkemizde inşa edilen binalarda zorunlu uygulanması acilen yasalaşması gereken sistemdir sismik izolatör (deprem izolatörü).
sistem, inşaat maliyetlerini arttırıyor ama lüks bina yapıp içinde öleceğinize lüksten feragat ederek en azından içinde ölmeyeceğiniz bir binada oturmak daha tercih edilesi bir durum.
bu deprem izolatörü, binanın temeli ile taşıyıcı kolonların arasına yerleştiriliyor ve sismik hareketlilik anında depremin etkisini binanın taşıyıcı sisteminden izole ediyor ve depremin etkisini azaltıyor.
bunlardan bir şey anlamadıysanız:
yukarıdaki videoda aynı düzlemde iki temsili bina var. aynı sismik etkiye maruz kalıyorlar, iki binadan soldakinde deprem izolatörü yok, sağdakinde ise deprem izolatörü var. soldaki bina depremin etkisini fevkalade hissedip etkilenirken, sağdaki binada bina temeline yerleştirilen kompansatörler vasıtasıyla deprem etkisi minimize edilmiş.
ülkemizde deprem izolasyon sistemi şu an sadece yeni yapılan hastanelerde zorunlu olarak uygulanıyor. sağlık bakanlığının 2013'te yayınladığı genelge ile bu tarihten sonra yapılacak 100'den fazla yataklı hastanelerde sismik deprem izolatörü kullanılması zorunlu hale getirilmiş.
örneğin son elazığ depremi'nde, elazığ şehir hastanesi 6.8'lik depremi 3.1 olarak hissetmiş bu sistem sayesinde.
tabi bazı özel projelerde de (köprü, havalimanı, afet yönetim merkezleri vb) de bu sismik izolatör sistemi zorunlu. ama konut ve ticari inşaatlarda zorunlu değil. bu uygulamanın sadece hastaneler ve özel projelerle sınırlı kalmaması lazım. tbmm'de acilen çıkarılacak bir yasa ile bu deprem izolatörü 5 kat ve üzeri tüm inşaat projelerinde zorunlu hale getirilmelidir.
peki ya madalyonun öbür yüzü? yani maliyet? bakınız şurada deprem izolatörsüz ve izolatörlü bir bina için maliyet tablosu var:
aynı inşaatın maliyeti deprem izolatörü kullanılarak totalde sadece yüzde 29 artmış.
kalıp ve demir maliyetleri ise azalmış, bu maliyetlerin azalması aynı zamanda işçiliğin de azalması anlamına geliyor.
bir zahmet ev alırken altın varaklı kapıları olana değil, deprem izolatörü olan evlere yönelsin insanlar. taş çatlasın yüzde 30 maliyet artışı, lüksten kaçınarak pekala kafa kafaya getirilebilir.