Düğünlerde Geline Takılan Beşibiryerdede Neden 4 veya 6 Yerine 5 Takı Var?
eski türklerde kadınlar toplumda, devlet işlerinde hatta savaşlarda belki de günümüzdekinden bile daha etkin roller oynamışlardır.
bazı topraklarda kız çocukları diri diri gömülürken, bazı topraklarda kız çocukları firavunlara, krallara kurban edilip kanları içilirken ve çoğu toplumda kız çocuğu sahibi olmak utanç kaynağı iken türkler kız çocuklarını erkek çocuklarından ayırmamış; at binmeyi, ok atmayı, avcılığı vs. öğretmişlerdir.
tabi kızlar büyüdükçe evlilik durumu söz konusu olur. bazen çeşitli şenliklerle toplu düğünler yapılır, gelin adayı hediyelere boğulurdu. işte, bu düğünlerde gelin kızımıza, kaynanası tarafından en değerli hediye yani beşi bir yerde takılırdı.
burada aklımıza sadece altın gelmesin! şamanizm inancına göre en değerli taşlardan gümüşe kadar değişiklik gösterebiliyordu bu takılar. lâkin değişmeyen şey sayısı idi. ne dört ne altı, sadece beş. bu sayının neleri temsil ettiğini belirmek gerekirse;
1) inanç: ilk sıradaki takı. en büyük boydaki altın, taş vs. zaten büyükten küçüğe gider ya da birincisi en büyük diğerleri aynı boyda olurdu. birincisi gök tanrı mânâsına gelirdi ve gelin hanımın her vakit bu inançla yaşaması temenni edilirdi.
2) devlet: gelin hanımın her vakit devletine, türk milletine sâdık kalması temenni edilirdi.
3) aile: daha önce de dediğim gibi aile çok önemliydi türklerde ve gelin hanımın her daim ailesine bağlı kalması temenni edilirdi.
4) töre: cesaret ve sadakati temsil ederdi. ayrıca geline bozkurt simgeli bir de taç benzeri bir takı hediye edilirdi.
5) ölüm ve sonrası: bu evliliğin ve aile birlikteliliğinin öbür dünyada da devam etmesi temenni edilirdi.
ve en güzel detay da bu taşların, altınların vs. dizildiği ip de artık adı her neyse ip, zincir vs. gelini temsil ederdi. yani bu temennilerin hepsini bir arada tutan gelin hanım idi.
işte beşi bir yerde geleneği böyle başlamış ve günümüze kadar ulaşmıştır.
tabi artık bu anlamlar unutuldu gitti...