Dünyadaki Hemen Her Devletin İçinde Bulunan Gizli Teşkilat: Derin Devlet
Wikipedia'ya göre derin devlet: Anayasa'da belirlenmiş devlet yapısı dışında oluşturulan devlet yapısını ifade eden siyasi terim. Baskın Oran'ın tanımına göre "devlet yetkisini şu veya bu biçimde kullanan kişi veya kurumların meşruluk sınırları dışına taştıkları zaman şiddet kullanmaları halinde ortaya çıkan oluşumdur."
insanlık dünya üzerinde var olduğundan beri, toplulukların devlet sıfatıyla kurduğu, sınırları belli olan her toprakta var olmuş bir yapıdır derin devlet
bugün, a'dan z'ye her ülkede varlığını bir şekilde sürdürmektedir. her şekilde, her görüşte bireylerin karşısına çıkabilir.
kendi amaçları, kendi kuralları, kendi ekonomisi, kendi düzenleri vardır. bu düzenlerin tamamı, içinde olduğu devlet ile paralel gitme zorunluluğu yoktur.
genellikle milliyetçilik kavramı ile paralel olduğu düşünülür. günümüz türkiye'sinin milliyetçilik kavramıyla düşünüldüğünde pekala yanlış bir düşüncedir. hükümetlerin, din görüşü, siyasi görüşü bellidir ama derin devletin böyle bir kaygısı yoktur. devlet anlamının karşılığını en çok sahiplenen yapıdır. partiler gibi kendi destekçileri ya da karşıt görüşe sahip olan kitleler yaratmamıştır.
ülkemizdeki derin devlet yapısı, milliyetçilik kavramının tamamını taşımasa bile, bu anlayışın büyük bölümü kendinde tutma gayreti görülebilir. vatansever olduklarını düşünmek yanlış olmaz. ancak bu vatanseverlik, genel toplumun beklediğinin aksine, kendisinden beklenilen anlık tepkiler ile gün yüzüne çıkmaz. haberlerde manşet olmaz. bazı istisnaları vardır. (bkz: susurluk) (bkz: yeşil) (bkz: jitem)'e bağlı olarak gözüken farklı gruplar.
kitlesel olayların baş sorumlusu olma ihtimalleri yüksek olabileceği gibi, bireysel cinayetlerin sebeplerinden biri olma ihtimalleri de yüksektir. büyük ölçüde, suikastlerle haberlere taşınsada herhangi bir vatandaşın alakasını kuramayacağı birçok eylemde parmakları olabilir.
motivasyon ve amaçları, anlık ve günü kurtarmaya yönelik müdahalelerden çok 10-20-30-50 yıllık planlarla işlemiş olmaları normaldir.
komplo teorilerinin odak noktalarında olmaları kadar doğal bir durum yoktur. abartılmış hikayeler başta olmak üzere, iyi ya da kötü her hikaye halk nezdinde kendilerini daha güçlü kılar. böylece, yapabilecekleri aksiyomları, toplumların belirlenmiş davranışına göre almak daha kolaydır. bir nevi, binlerce yıllık ortak akıl bilgileri, facebook ve google gibi günümüz teknolojik yapılarından daha fazla bilgi toplamıştır. ancak bu durum kısmen de olsa eşitlenmeye doğru gitmektedir.
günümüz türkiye'sinde, fetö denen terörist yapının derin devlet ile karıştırılması gibi bir yanlış yapılmaktadır. yapı itibarıyla derin devlete benzemeye çalışmış fakat bırakın yanından geçmeyi, binlerce yıllık tecrübenin sadece 40 yılını ancak hayata geçirebilmişlerdir.
1950'den beri türkiye cumhuriyeti devletinin kanayan ve kabuk tutmayan yarası olan aşırı sağ görüşlü kısmın, devletin terörist tanımına resmi olarak girmesi derin devletin yapmış olduğu bir aksiyom olduğunu düşünmek kısmen de olsa böyle bir teoriye inananlara rahatlık vermektedir.
aynı şekilde aşırı sol, aşırı milliyetçi partilerin kitlelerinin durağanlaştırılması derin devletin bir adımı olabilir mi?
derin devletin, türkiye gündeminde, gazetelerinde en çok yer ettiği zaman susurluk kazasıdır. bu kaza, derin devletin yapmış olduğu, yapabileceği şeyleri anlama açısından, türkiye yakın tarihini anlamada önemli ipuçları vermiştir. asıl önemli konu ise, bu durumun basit bir insan hatası ile gerçekleşmiş olması ve bugüne kadar, böyle bir yapının, apaçık bir şekilde delil gösterilemeden dillendirilmesiydi.
bu olaydan çıkarabilecek en önemli sonuç: derin devlet, harika bir titizlikle işleyen, birbirlerini lokal ve genel olarak tanıyan insan bilgi ve aksiyom ağından oluşmaktadır.
mustafa kemal atatürk zamanında da vardı. kendisinin yaşamış olduğu suikast girişimleri, derin devlet yapısının bir eğilimi olma ihtimali olmakla beraber, kendisine yapılan suikastlerin kıl payı atlatılmasında da payları olmuş olabilir. osmanlı dönemi öncesindeki türk devletlerinde bu yapı olduğu, tarihi kitaplardaki olaylar, belli bir bakış açısıyla bakıldığında görülebilir. konuşulabilir.
günümüzde, derin devlet yapısının bittiği söylemlerinin yanlış olduğunu belirtmek isterim. binlerce yıllık tarihi olan bu yapının devlet ve zaman ötesi aksiyomlarının bitmiş olma ihtimali ancak devletin savaş ile dağılması neticesinde olur. bence içinde bulunduğumuz son 200 yıl için bir devlet, derin devlet yapısının gücü ile ayakta kalır. ırak, suriye iç savaşları - dışarıdan müdahale, afganistan, pakistan, filistin gibi ülkelerin bağımsızlık savaşı, sovyet rusya'nın, yugoslavya'nın dağılışı gibi önemli olayların temelinde derin devletin güçsüzlüğü yatmaktadır.
sovyet rusya için itirazlar gelebilir. buna hak veririm. ancak yüz ölçümünün büyüklüğü, sınırının çok milletli devletlere yakın olması, derin devletinin güçsüzlüğünü basit bir şekilde açıklayabilmektedir. bugünkü bildiğimiz rusya'nın sınırlarının ve kendisinden ayrılan devletlerin yapılarına bakıldığında, daha saf bir rus milletinin kendi devlet sınırı içinde kaldığını görmek gerekir.
osmanlının genişlemeci politikasından sonraki şiddetli çöküşünün bir başka nedeni olarak derin devletin, aynı hızda büyüyerek yapılanamaması.
türkiye'de de belli ki derin devlet kazınarak yerine, fetö denen bir örgütü koymak istediler. ancak, çivi çiviyi sökemediği gibi, aşırı sağcılar/cemaat yapılanmaları resmi olarak ülkenin tehdit saydığı unsurlardan biri oldu.
bir ülke derin devleti kadar güçlüdür.
günümüzde ise derin devlet, sadece askeri kolluk güce sahip bir şekilde yaşamaz. bilgi en önemli güç haline gelmiştir.