Dünyanın En Pahalı Fotoğrafını Çeken Andreas Gursky Neyi Farklı Yapıyor?
2011 yılında 4,3 milyon dolara satılan rhein ii adlı fotoğrafı ve fotoğrafa verilen parayı eleştirmeden önce biraz fotoğraf sanatı, biraz da andreas gursky hakkında bilgi sahibi olmak gerekir sanırım.
(fotoğrafın yüksek çözünürlükü hali için tıklayın.)
fotoğraf sanatı ile biraz ilgili olanlar henry cartier bresson'u (hcb) ve onun ünlü karar anı makalesindeki mutlak an tanımını bilir. buna göre fotoğrafçı en düzenli ve geometrik olarak mükemmel fotoğrafı yakalamak için, hep o biçimin ve anlamın zirvede olduğu anın peşinde olmalıdır. hcb'ye göre eğer bir fotoğraf mutlak anda çekilmişse, o fotoğrafta anlam ve biçimler kararlı bir şekilde bir araya gelmiş demektir.
kısaca özetlemeye çalıştığım klasik karar anı anlayışı, 20. yy fotoğrafında en önemli ilkelerden birisi olmuş ve halende bu geçerliliğini sürdürmektedir. fakat gursky, dijital manipülasyonla karar anının geçerliğini kaybettiği fotoğraflar çekmektedir. belki de kurgulamaktadır. çünkü fotoğrafları, büyük format makinelerle teker teker fotoğraflanmış çok sayıda öğenin farklı bir imge oluşturmasıyla oluşur.
yani gursky'nin fotoğrafları birçok katmandan oluşmaktadır. fotoğraflara uzaktan bakıldığında makro yapılar görürüz.yakından bakıldığında ise digital manipülasyonla renkleri ile oynanmış, çok zaman süslemeli tasarımlar yapılmış mikro bir başka yapı ile karşılaşırız. fotoğrafların çok büyük boyutları da bu duruma hizmet etmek için vardır. bazı fotoğraflarında binlerce insanın görüntüsünü tek bir fotoğrafta görebilme olanağı sunar size.
yani gursky fotoğraflarında gerçeği ele geçirerek ve onu çok katmanlı bir şekilde yeniden kurgulayarak, gerçek görüntülerden oluşmuş ulaşılabilir gibi görünen bir hayal fotoğrafı sunar bize.
fotoğraf sanatı memlekette, makinelere, lenslere binlerce lira para verip, ödediği paradan mütevellit bir hakla saygısızca sokaktaki kağıt toplayıcıyı, evsizi, seyyar satıcıyı, yaşlı nineyi, dilenciyi çekme seviyesinde olduğu için, kalburüstü bir futbolcunun transfer parası kadar bile etmeyen bu fotoğrafa verilen paranın çok fazla bulunması normaldir.