EKONOMİ 31 Ekim 2017
556b OKUNMA     1534 PAYLAŞIM

Dünyanın En Pahalı Para Birimi Neden Kuveyt Dinarı?

Yaklaşık olarak 41 Türk Lirası ve 3,30 Amerikan Doları'na denk gelen Kuveyt Dinarı'nın en pahalı para birimi olmasının altında basit bir sebep yatıyor.
iStock

kuveyt dinarı, kuveyt'in çok zekice bir strateji geliştirmesi sonucu dünyanın en değerli para birimidir. 1 kuveyt dinarı, 40 liradan fazla yapıyor. siz düşünün.

açıklayayım

bildiğiniz gibi kuveyt, dünyanın en büyük petrol üreticilerinden. tüm dünyaya satıyor. fakat bir koşulu var kuveyt'in. "benim petrolümün ödemesini, sadece benim paramla yapabilirsin" diyor. euro/dolar falan geçmez. bu durumda alıcı ne yapıyor? milyonlarca, milyarlarca kuveyt dinarı satın alıyor ve ödemesini yeniden aldığı parayla yapıyor. bu sayede kuveyt dinarı ülkede kalmış oluyor, bu bir. sattıkları para üzerinden döviz kârı oluyor, bu iki. bir de satılan parayı euro/dolar olarak ödedikleri için müthiş bir döviz rezervine sahip oluyorlar. nereden baksan kâr.


Tarihsel arka planı şu şekilde

kuveyt dinarı 1960'ta ingiliz sterlini ile eş değer olarak tedavüle girmiş bir para birimidir. daha sonra sterlin karşısında değeri 2,5 kat artmıştır. bahreyn dinarı ve umman riyaliyle birlikte en değerli para birimleri olmasının nedenlerinden biri de bu şekilde başlamasıdır.

bağımsızlıklarını elde etmeden önce, 1959-66 yılları arasında ingiltere'nin sömürgeleri olan kuveyt, bahreyn, katar, birleşik arap emirlikleri ve umman'da, hint rupisi ile eş değer olan körfez rupisi kullanılıyordu. körfez rupisi ise sterlinin 3/40'üne eşitti. 1966'da hindistan'ın bu para birimini devalüe etmesinden sonra bu ortak para biriminden vazgeçiliyor. kuveyt dinarı 1 sterlinle eşit olarak başlarken bahreyn dinarı 1965'te 10 rupiye (sterlinin 3/4'üne) eşit olarak ve 1970'te umman riyali 1 sterlinle eşit olarak başladı. katar riyali ve bae dirhemi ise 1 körfez rupisi ile eşit olarak başladı.

eğer katar ve bae'nin para birimleri gibi körfez rupisiyle eş değer olarak tedavüle sokulsaydı bugün onlar gibi 1 sterline karşılık 5 birim olabilirdi.

Kuveyt Dinarı'na dair ilginç bir bilgiyi de ekleyelim

1986 serisi banknotların önemli bir bölümü 1990 yılındaki savaşta, kuveyt merkez bankası baskını sırasında ıraklı askerler tarafından ele geçirilmiştir. bunun üzerine kuveyt emirliği 30 eylül 1991 tarihinde yeni banknotlar piyasaya sürmüştür, ancak eski banknotların bir bölümü önceden tedavülde bulunduğundan bunların geçerliliği de hemen kaldırılmamış, banka sözkonusu banknotları yavaş yavaş piyasadan çekmiştir. bu durum zaman zaman spekülasyonlara yol açmış ve aslında son derece istikrarlı bir para birimi olan kuveyt dinarı hakkında, doksanlı yıllar boyunca, körfez savaşı'nda çalınan paraların bir gün, bir anda piyasada dolaşıma gireceği ve dinarın fiyatının aniden ve hızla düşeceği yolunda söylentilere yol açmıştır.

dipnot: savaştan sonra kuveyt emirliği, bm aracılığıyla, ırak hükümeti'nden, çalınan 350 milyon dinar tutarındaki banknotların iade edilmesini istemiştir. saddam liderliğindeki ırak ise bm'ye, bu paraların harcandığını ve ellerinde yalnızca 180 milyon dinar kaldığını belirtmiştir.

(bkz: 90'lı yıllar)