KÜLTÜR 20 Şubat 2018
78,4b OKUNMA     843 PAYLAŞIM

Efendilerine Yapılan Haksızlık Sonucu İntikam Yemini Eden 47 Ronin'in Sürükleyici Hikayesi

2013 yılında gösterime giren Keanu Reeves'li 47 Ronin filminin de temeli olan bu hikaye, insanlığın onur ve şeref duygularına ne denli sadık olabileceğinin uç bir örneği.


1701 yılında, ako hanlığı derebeyi asano naganori‘ye ve tsuwano hanlığı derebeyi kamei korechika‘ya, edo kalesi’ni ziyaret edecek olan imparatorluk elçileri adına ihtişamlı bir ziyafet vermeleri emredildi

dönemin shogunu tokugawa tsunayoshi‘nin yüksek rütbeli adamlarından biri olan kira yoshihisa ise, asano ve kamei’ye shogunluktaki ziyafet teşrifatını öğretmek ve adabı muaşeret direktifleri vermekle yükümlüydü. kaba ve mağrur bir karaktere sahip olan kira, bu iki derebeyine verdiği eğitim süresince onları sık sık aşağılıyor ve hakaretler ediyordu.

bu davranışları soğukkanlılıkla karşılayan ve ağırbaşlılığından taviz vermeyen asano’nun aksine, kamei’nin gururu oldukça kırılmıştı ve kira’yı öldürmek üzerine planlar yapmaya başladı. yine de kamei’nin kafası çalışan müsteşarları bu planlardan çabuk haberdar oldular ve olası bir trajedinin önüne geçebilmek için kira’ya yüklü bir rüşvet verdiler. aldığı rüşvetle yüzü gülen açgözlü kira, genç derebeyine daha iyi muamele etmeye başlayarak kanı kaynayan kamei’yi sakinleştirebilmiş olsa da kendisine kuruş vermemiş asano’ya kötü davranmaya devam ediyordu. bardağı taşıran son damla, bir gün kira’nın asano’ya “görgüsüz taşra odunu” demesi oldu. sabrını kaybeden asano, edo kalesi’nin ana koridorunda kira’ya bir hançerle saldırdı. muhafızların hızlı müdahelesi sayesinde asano, kira’yı öldürememiş olsa da onu suratından yaralamayı başarmıştı.

açılan yara ağır değildi, fakat shogunun mülkünde bir shogunluk görevlisine saldırmak çok büyük bir suçtu

edo kalesi sınırları içerisinde sadece bir kılıcı kınından çıkarmak bile yasaklanmış iken yüksek rütbeli bir shogunluk görevlisine hançerle saldırmış asano’ya, seppuku yaparak kendini öldürmesi emredildi; öldükten sonra da kalan mallarına ve topraklarına el konulacak, ailesi dağıtılacak ve adamları ronin (lidersiz samuray) edilecekti.

olayın haberini alan ve yapılacakları duyan asano’nun başmüsteşarı oishi yoshio, ako hanlığı’nın yönetimini eline alarak asano’nun ailesini güvenli bir yere gönderdi ve kaleyi shogunluğa teslim etmeyi reddetti. asano’nun üç yüzden fazla adamı içerisinden oishi önderliğindeki kırk yedi tanesi, sonuçlarının ağır olacağını bile bile ölmüş efendileri adına kira’dan intikam almaya yemin ettiler. lâkin kira çok iyi korunmaktaydı ve onu savunmasız yakalamaları gerekiyordu. kira’nın şüphesini çekmemek için, roninler yollarını ayırıp tüccar ve rahip olarak yaşamaya başladılar. ortalık sakinleşmişti ama kira yine de korkuyordu, öyle ki asano’nun eski adamlarının peşine casuslar bile takmıştı.

oishi de kyoto’ya taşınmıştı. intikam planını unutarak kendini tavernalara ve genelevlere vurmuştu. günlerden bir gün, oishi sarhoş bir şekilde evine dönerken sokağın ortasında yere düştü ve yoldan geçenlerin alay etmelerine aldırmadan oracıkta sızdı kaldı. o sırada oradan geçmekte olan satsumalı bir adam, bir samurayın bu hâle düşmüş olmasını kendine yediremeyerek öfkelendi ve oishi’ye hakaretler savurmaya başladı. bir samurayın yüzüne dokunmak dahi büyük bir hakaret sayıldığı hâlde onun yüzünü tekmeledi, hatta tükürdü. birkaç gün sonra, oishi yirmi yıllık karısından boşandı ve kadını iki küçük çocuğuyla birlikte baba evine yolladı. yeminini hatırlamıştı ve intikam alındığı zaman onların başına bir şey gelmesini istemiyordu. büyük oğlu oishi chikara‘ya ise kalıp savaşma veya annesiyle gitme seçeneklerini sundu, chikara da babasına katılmayı seçti. o günden sonra oishi’nin davranış ve alışkanlıklarında hiçbir değişiklik olmadı; ıchiriki chaya gibi geyşa evlerini sıklıkla ziyaret ediyor, her gece içiyor ve toplum içerisinde uygunsuz davranışlar gösteriyordu. fakat bunları, peşindeki kira’nın casuslarını kandırmak için artık kasıtlı olarak yapıyordu. işe yaramıştı da, casuslar kira’ya olan biteni anlattılar ve kira, asano’nun adamlarından kendisine bir zarar gelmeyeceğine ikna olarak casuslarını geri çekti.

bu sırada roninlerin çoğu tüccar ve işçi kisvesiyle edo’da yaşıyordu

geçen zaman içerisinde kira’nın evini ve çevresini iyi ezberlemişlerdi. hatta roninlerden bir tanesi (okano kinemon kanehide), binanın planlarını ele geçirebilmek için evi yapan işçilerden birinin kızıyla evlenmişti. edo dışındaki roninler de elde ettikleri silahları gizlice edo’ya taşıyor ve öğrendikleri her şeyi düzenli olarak oishi’ye rapor ediyorlardı.

iki yıl geçtikten sonra oishi, kira’nın artık tamamen savunmasız olduğuna ve roninlerin hazır olduğuna kanaat getirdi. kyoto’dan kaçarak edo’da diğer roninlerle bir araya geldi ve gizli buluşma mekanlarında toplanarak intikam yeminlerini tazelediler. saldırı planını da akşam yemeğinde yaptılar. iki gruba ayrılıp saldıracaklardı. davul ile haberleşip aynı anda hücum edecekler, kira öldüğü zaman da düdük çalacaklardı. oishi roninlerden kadınları, çocukları ve hizmetkârları bağışlamalarını rica etti, yine de bushido böyle bir zorunluluk gerektirmiyordu. kira’yı öldürdükten sonra kafasını kesip efendileri asano’nun mezarına sunacaklar ve teslim olup infazlarını bekleyeceklerdi.

ağır kar yağışlı 30 ocak 1703 sabahının erken saatlerinde oishi, dört ronin ile birlikte gizlice bahçeye girerek kapı bekçisini bağladı

ardından bir ronin çatıya çıkarak komşu evlerdeki insanlara hırsız değil intikam peşindeki savaşçılar olduklarını ve kendilerine zarar vermeyeceklerini açıkladı. hâlihazırda kira’dan nefret etmekte olan komşular mutlu oldular ve roninleri engelleyecek hiçbir şey yapmadılar. okçular da yerlerine konuşlandıktan sonra oishi davulu çaldı ve roninler iki grup hâlinde kira’nın malikanesine oklar ve kılıçlarla saldırdılar. oishi tarafından yönetilen ilk grup ön kapıdan; oğlu chikara tarafından yönetilen ikinci grup arka kapıdan saldırıyordu. kira’nın on muhafızı, oishi’nin grubunun eve girmesini engelleyebiliyordu fakat arka kapıdaki chikara ve grubu girebilmeyi başarmıştı. paniğe kapılan kira, karısı ve hizmetçileriyle birlikte verandadaki dolaba saklandı. muhafızları püskürten oishi ve grubu, içerideki diğer grupla buluştu ve dışarıdaki kışladan kira’yı kurtarmaya koşan muhafızlarla kıran kırana savaşmaya başladılar. bir süre sonra yenileceklerini anlayan muhafızlar, yardım çağırmak için kaçmaya çalışsalar da, bu durumu öngörmüş oishi’nin çatıya konuşlandırdığı okçular tarafından birer birer avlandılar. kapışma bir süre daha devam ettikten sonra, son muhafızlar da bastırıldı. roninler kira’nın on altı adamını öldürüp torunu dahil yirmi iki tanesini yaralamışlardı. fakat kira sırra kadem basmıştı. evin altını üstüne getirdiler ama sadece korkmuş kadınlarla çocuklar buldular. umutsuzluğa kapıldıkları anda, oishi kira’nın yatağını kontrol etti. hâlâ sıcaktı; kira fazla uzaklaşmış olamazdı.

yapılan kapsamlı bir arama sonucunda birkaç ronin, geniş bir duvar parşömeninin arkasında yer alan ve gizli bir bahçeye açılan bir giriş buldular. bahçede yakacak depolama amaçlı küçük bir bina vardı. burada iki silahlı muhafıza rastladılar ama kolayca üstelerinden gelip onları öldürdüler. binayı aradıklarında da saklanmakta olan bir adam buldular. bir hançerle roninlere saldırmaya çalışmış olsa da başarısız oldu kolayca etkisiz hâle getirildi. adam kim olduğunu söylemeyi reddediyordu ama roninler onun kira olduğunu varsayarak düdüğü çaldılar ve diğerlerini çağırdılar. oishi geldiğinde, yakaladıkları adamın kira olduğunu doğruladı; yüzünde hâlâ asano’nun saldırısından kalma izleri taşıyordu. hemen sonra oishi, kira’nın önünde diz çöktü ve rütbesine hürmeten saygılı bir şekilde kendilerinin asano’nun adamları olduğunu, intikam almaya geldiklerini ve onurlu bir samuraya yakışır şekilde ondan seppuku yapmasını istediklerini söyleyerek asano’nun kendi seppuku yaptığı hançeri ona uzattı. fakat kira şoka girmişti; deli gibi titriyor ve hiçbir şey söyleyemiyordu. durumu gören oishi, roninlere onu sabit tutmalarını emrederek hançerle kira’nın kafasını gövdesinden ayırdı. daha sonra attıkları alevli okların sebep olduğu yangını yan evlere sıçramaması için söndürdüler ve kira’nın kesik başını da yanlarına alarak mekanı terk ettiler. roninlerden terasaka kichiemon‘a da ako’ya gidip intikamın tamamlandığını haber vermesi emredildi.

gün batımına doğru kira’nın kafasını, efendilerinin sengaku tapınağındaki mezarına götürdüler. kira’nın evinden tapınağa kadar olan on kilometrelik yol boyunca, intikam öykülerini herkese anlatan roninler, halktan büyük destek ve hayranlık topladılar. tapınağa vardıklarında terasaka dışındaki kırk altı ronin, kira’nın kafasını bir kuyuda yıkayıp temizlediler ve adamın canını alan hançer ile birlikte asano’nun mezarına yerleştirdiler. tapınakta dualar edip kalan tüm paralarını rahibe bağışladıktan sonra shogunluğa teslim oldular.

bu olay üzerine shogunluk bir ikileme düştü

samuraylar bushido‘ya uygun davranmış ve efendilerinin intikamını almışlardı, bununla birlikte shogunluğa karşı gelip yüksek rütbeli bir yetkiliyi öldürmüşlerdi. halk da roninler için af dilenmekteydi. bunun üzerine shogun, roninlerin ölmesine karar verdi ama onları asarak infaz etmek yerine seppuku yaparak ile onurlarını korumalarına izin verdi. 20 mart 1703 tarihinde kırk altı roninin hepsi kendisini öldürerek sengaku tapınağına, efendilerinin yanına gömüldüler. kırk yedinci ronin olan terasaka, bir süre sonra edo’ya geri döndü ve shogun tarafından affedildi. seksen yedi yaşına kadar yaşayan terasaka, 1747 yılında hayata gözlerini yumdu ve o da efendisi ile kırk altı yoldaşının yanına gömüldü. oishi sokakta sarhoş bir şekilde yatarken yüzüne tüküren satsumalı adam da daha sonra bu mezarlığı ziyaret ederek ondan af dilemiş ve oracıkta seppuku yaparak yanına gömülmüştür. roninlerin baskında giydikleri ev yapımı kıyafetler ve kullandıkları silahlar, davul ve düdük ile birlikte günümüzde hâlâ sengaku tapınağında korunmaktadır.

Sengaku tapınağındaki 47 Ronin'in mezarı.