UZAY 8 Mart 2024
14,8b OKUNMA     229 PAYLAŞIM

Evrenin Sonunun Nasıl Olabileceğine Dair Teorilerden Biri: Big Rip

Evrenin genişleme sürecinin bir sonucu olarak bütün galaksi ve yıldızların atomlara ve atom altı parçacıklara ayrılarak yok olacağını öne süren bir teori big rip.

big rip, evrenimizin sonunun nasıl olabileceğine ilişkin soruya verilen cevaplardan biri. daha doğrusu bu, ihtimallerden sadece biri.

karanlık enerjiyi evrenin genişlemesinden sorumlu tutuyoruz. daha doğrusu bu, sorumlulardan biri diyebiliriz. vakum enerjisinin değeri olan kozmolojik sabit eğer karanlık enerjinin ifade ediliş biçiminden başka bir şey değilse, uzayın herhangi bir noktasında bu enerjinin yoğunluğu zamana bağlı olarak değişmiyor demektir. evrenin genişleme hızı (yahut oranı demek daha doğru olur) ise sabit değil. bu iki durum birlikte düşünüldüğünde ortaya bir sonuç çıkıyor. evren genişliyor ama genişlerken de her noktasında karanlık enerji sabit kalıyorsa, zamanla evrendeki toplam karanlık enerji miktarı artmalıdır. bunun olması, genişleyen evrende her belirli hacim başına yine aynı ve eşit yoğunlukta karanlık enerji düşebilmesi, yani karanlık enerjinin belirli bir bölge başına sabit miktarda kalabilmesi için şarttır. bu durumda yerel yoğunluk hiçbir zaman bozulmaz ve evrendeki cisimlerin bütünlüğü korunur. tüm bunlar, karanlık enerji ile kozmolojik sabit denen kavramların aynı şeyler olması koşulunda gerçekleşebilecek şeyler ve bunun mümkün olabileceğine dair çalışmaların varlığından da söz edebiliyoruz.

peki, öyle değilse ne olur? karanlık enerji zamanla yoğunluğunu artırırsa, yani belirli hacim başına yoğunluğu sabit bir miktarda kalmazsa, yukarıdaki durumun aksine yerel yoğunluk değişir ve yoğunluğun değiştiği bölgelerdeki cisimler yapısal bütünlüklerini koruyamaz. bu durumda sonuç, önce devasa yapılar olan galaksilerin, ardından bunların içinde bulunan her türlü yıldız, gezegen ve benzeri cismin, son olarak da bu cisimleri oluşturan atomların dağılmasıdır. (big rip) 

tahminlere göre olayın burada sonlanmaması ve evrenin kendi dokusunun da yırtılması da imkân dahilinde. eğer çalışmalar sonucunda bunu destekleyen kanıtlar bulunursa bu, evrenin bir gün yırtılacağının da ilk kanıtı olacak. şimdilik sadece bir tahminden ibaret olduğunu söyleyebiliriz.