UZAY 27 Şubat 2019
38,2b OKUNMA     685 PAYLAŞIM

Evrenin Varoluşunu Açıklayan, Big Bang Alternatifi Teori: Plazma Evren Modeli

Evrenin varoluşunu yalnızca Big Bang (Büyük Patlama) teorisi açıklamaya çalışmıyor, buna alternatif olan başka teoriler de mevcut. Plazma Evren Modeli onlardan bir tanesi.
iStock

plazma evren modeli, big bang teorisi'ndeki açmazlar üzerine oluşturulmuş olan bir evren varoluş teorisidir.

teoriye göre evren sonsuz ve sınırsız büyüklükte olup, çok sıcak plazma (elektronsuz atom) ile kaplıdır. bu evreni kaplayan hidrojen atomları bir şekilde manyetik etkiler yoluyla bir araya gelerek sıkışmaya başlamış ve bugün gördüğümüz evreni oluşturmuştur. evrenin herhangi bir başlangıcı olmayan sonsuz büyüklükte bir boşluk olduğu düşünüldüğünde bir plazma yoğunlaşması evrenin sonsuz bölgesinde sonsuz kereler oluşmuş olabilir. dolayısı ile gördüğümüz evren bizim evrenimizdir, uzay boşluğu içerisinde daha başka birçok evrenler olabilir. bu evrenler birbirlerine gayet sıradan yollarla bağlıdır, hatta sıradan bir ulaşım aracı ile bile ulaşılabilecek durumdadır.

spiral galaksilerin oluşumunu, olbers paradoksunu, daha uzaklara bakıldığında neden daha fazla galaksi göremediğimizi big-bang teorisinden daha doğru biçimde açıklasa da, bir yaratıcıyı gereksiz kıldığı için bilim camiasında pek tutulmayan bir teoridir.


özetleyelim

big bang evrenbiliminde, kütle çekim evreni biçimlendiren ana etkendir. plazma evrende ise evreni biçimlendiren, şu an gözlemlenen haline getiren ana etken kütleçekim değil elektromanyetizmadır. plazma evren modeline göre: elektromanyetizmanın, evrenin %99'undan fazla bir kısmını oluşturan plazma ile olan etkileşimi sonucu bugünkü yapıları oluşmuştur.

plazma nedir? plazma maddenin dört durumundan biridir. katı, sıvı, gaz, plazma. bunlardan plazma maddenin evrende en çok rastalanan durumudur. bu nedenle maddenin birinci durumu dersek daha doğru olur. maddenin diğer durumları katı, sıvı, gaz bizim en iyi tanıdığımız durumlarıdır ve evrenin toplamda sadece %1'inden de küçük bir kısmını oluşturmaktadırlar.

plazmayı maddenin gaz durumu gibi düşünebiliriz ancak gazı oluşturan atom ve moleküller elektriksel olarak nötr iken plazmayı oluşturan parçacıklar elektrik yüklüdür. herhangi bir gazı çok yüksek sıcaklıklara çıkardığımızda atomlar elektronlarını yitirerek iyonlaşmış duruma geçerler. atom çekirdekleri pozitif yükle donanırken, serbest elektronlar plazma ortamının negatif elektrik yükünü oluştururlar. böylece, plazma negatif ve pozitif elektrik yüklü parçacıklar topluluğu olarak karşımıza çıkar.

Maddenin plazma halini şemadan anlayabilirsiniz.

insan yapımı plazma, kısa ömürlüdür. neon veya floresan lambalarındaki plazma varlığını sadece lamba yandığı sürece sürdürebilir. ancak, kozmik plazma çok daha uzun ömürlüdür. örneğin, yıldızlar çekimsel olarak bir arada bulunan plazma yumağıdır; yıldızlar arası ve gökadalar arası ortam tamamen plazma durumundadır.

teoriye göre plazmanın bir kısmında 2 trilyon yılda manyetik filamentler oluşur. doğal olarak plazma bu manyetik filamentlerden etkilenerek eşdağılımlı yapısını kaybederek tabakalı yapılar oluşturmaya başlar. diğer bir trilyon yılda milyarlarca ışık yılı uzunluğundaki filamenterler çevresinde, plazmanın kütleçekimsel çöküşü etkin duruma gelir. süper kümelerin oluşması için 100 milyar yıl daha geçmesi gerekir, daha sonra gökada kümeleri için bir 10 milyar yıl daha ve son olarak yıldızların oluşması için birkaç milyar yıl gereklidir. ne bir patlama var, ne de yaradılışın başladığı bir tekillik. anlattığımız senaryo sonsuz tane noktada gerçekleşmiş olabilir, teori buna izin veriyor.

kaynak 1, kaynak 2

Evrenin Big Bang'ten Önce Var Olduğunu ve Çarpışarak Sonsuz Sayıda Yeni Evrenler Ürettiğini Savunan Zar Teorisi