Felsefe Konusunda Derinlere Dalmak İçin Okuyabileceğiniz Kitaplar
felsefeye yönelik bir liste yaptım. şöyle bir sorun var, analitik felsefe literatürünün çoğu türkçeye çevrilmediği için liste genel olarak ingilizce olacak, türkçeleri de başlarda vermeye çalışacağım. liste ahlak felsefesi başta olmak üzere, genel olarak felsefeye giriş, din felsefesi ve siyaset felsefesi üzerine. bunun yanında sosyal bilimlerden de birkaç şey olabilir. bu yazı sadece felsefeye giriş ve ahlak felsefesi kısımları.
felsefeye giriş
nigel warburton'ın felsefeye giriş kitapları fevkaladedir. klasiklerle felsefe ve felsefenin kısa tarihi kitaplarını öneririm. bunun yanında eskiden dost'tan çıkan ve şimdi alfa'nın bastığı, bryan magee'nin felsefenin öyküsü'nü hoş bulmuştum ama alfa malesef fiyatı 75 lira gibi bir yere çekmiş, hoş olmamış.
ayrıca; reason and responsibility: readings in some basic problems of philosophy-russ shafer landau & joel feinberg (edt.): bu kitap hem klasik hem çağdaş metinler seçkisinden oluşuyor, isimlere ve felsefelerine aşina olmak için iyi bir kaynak.
the analytic tradition in philosophy volume i : the founding giants-scott soames: soames'un analitik felsefe geleneği üzerine dört kitap olarak yazmayı düşündüğü serinin ilk kitabı. kurucu babalar (bertrand russell, george edward moore ve gottlob frege) üzerine.
the analytic tradition in philosophy volume ii: a new vision-scott soames: bahsettiğimiz serinin bu sene çıkan kitabı. hikayenin devamına dördüncü kurucu baba olarak adlandırdığı ludwig wittgenstein'la başlıyor ve viyana çevresi ile devam ediyor. felsefede linguistik dönüşü, mantık ve matematiğin analitik gelenekte gelişimini anlatıyor. kitabın son kısmını da ahlak felsefesine, özellikle metaetik konusuna ayırıyor. tahminim üçüncü kitap tekrar metaetikle başlayıp çağdaş metafiziğe yönelecek, bakalım.
epistemology:`a contemporary introduction to the theory of knowledge`-robert audi-isminden de anlaşıldığı gibi epistemolojiye giriş kitabı. robert audi kişisel olarak en sevdiğim feylesoflardan biri ayrıca, bunu da not düşelim.
what is this thing called knowledge?-duncan pritchard: routledge'ın giriş kitapları serisinden epistemolojiye giriş kitabı. robert audi'nin kitabı kadar detaylı olmasa da giriş için idealdir.
epistemology contemporary readings- michael huemer: en sevdiğim feylesof olan michael huemer'ın epistemoloji metin seçkisi.
skepticism and the veil of perception-michael huemer: huemer'ın sağduyu epistemolojisinin gelişmiş bir versiyonu olan phenomenal conservatismi savunduğu kitap.
the view from nowhere-thomas nagel: nagel'ın epistemoloji başta olmak üzere zihin, ahlak, özgür irade gibi konuları irdelediği müthiş bir kitap.
what is this thing called metaphysics?-brian garrett: yukarıda zikrettiğim epistemolojiye giriş kitabının metafizik eşdeğeri. yüzeysel fakat yeterli bir giriş.
metaphysics:fundamentals-robert koons & timothy pickavance- metafiziğin temel konularını ve tartışmalarını detaylı olarak inceleyen bir kitap. ben bununla çalıştım metafiziği, biraz felsefeye aşinalığı olanın benim gibi yapmasını öneririm.
the atlas of reality-robert koons & timothy pickavance- metafiziğe dair en kapsamlı çalışma. yaklaşık 800 sayfa ve epey teknik detaylara giriyor. giriş için önermesem de ileri seviye çalışmaya başlamak için gayet güzel.
the routledge companion to metaphysics-robin le poidevin: metafizik bilmeden çağdaş felsefe yapılamayacağı için okunması lazım gelen bir metafiziğe giriş kitabı.
ahlak felsefesi
etik nedir?-fred feldman: türkçede ahlak felsefesi üzerine çok fazla eser yok. sanırım feldman'ın kitabı türkçedeki şu an en iyi kitap. vereceğim ingilizce kitapları okuma şansı olanlar bunun yerine onları okuyabilir.
etiğe giriş-ahmet cevizci: türkiye'de felsefe konularına girişleri ve tarihlerini genelde ahmet cevizci yazıyor, kötü de değildir. türkçe kaynak isteyenler feldman'la birlikte bakabilir.
etiğin doğal temelleri-jean-pierre changeux: evrim, doğa ve ahlak ilişkisine dair makalelerden oluşan bir kitap. çok ufuk açıcı şeyler olmasa da yine de okunmaya değer.
tanrısız ahlak?-walter sinnott-armstrong-sevdiğimiz ve saydığımız feylesoflardan sinnott-armstrong'un hem ilahi ahlak anlayışını eleştirdiği hem de seküler bir ahlak temellendirmesi yapmaya çalıştığı kitabı. morality without god başlığında çok kısa bahsetmiştim.
ahlak metafiziğinin temellendirmesi-immanuel kant: klasik metinlerdendir, pratik aklın eleştirisi'yle birlikte okunursa kant'ın ahlak anlayışı epey oturtulabilir kafada.
gelelim asıl kaynaklara
philosophical ethics: an historical and contemporary ıntroduction-stephen darwall: ahlak felsefesine kısa giriş kitaplarından en sevdiğim bu. hem temel teorik görüşleri hem de önemli filozofların görüşlerini güzel özetliyor.
what is this thing callled metaethics?-matthew chrisman- routledge giriş serilerinin metaetik alanı. bu da çok teknik değildir fakat giriş için uygundur.
metaethics a contemporary introduction-mark van roojen- çağdaş metaetik ile ilgili en kapsamlı giriş kitabı. metaetik ile alakalı tüm kavram, kişi ve görüşleri birbirleriyle ilişkilendirerek anlatıyor. ahlak felsefesi öğrenmek isteyen biri için vazgeçilmez bir kaynak.
yine darwall'un deontology, consequentalism, virtue ethics ve contractarianism/contractualism dörtlemesi, normatif etik alanında metin derlemelerinden oluşan çok iyi bir seri.
utilitarianism: for and against-j.j. c. smart & bernard williams- smart'ın utiliteryenizmin gelişmiş bir savunusunu yaptığı ve bernard williams'ın bunu eleştirdiği kitabı.
principia ethica-george edward moore- yazıldığı seneden itibaren ahlak felsefesi alanını derinden sarsan ve değiştiren kitaplardan. analitik felsefe geleneğinin gelişmesinde de yeri büyüktür.
the right and the good-william david ross- moore'un ethica'sıyla birlikte 20. yüzyıl ahlak felsefesinin mihenk taşlarından. ross burada sezgici deontolojiyi savunur ve prima facie ahlaki yükümlülük konseptini geliştirir. bugün hemen hemen tüm ahlak felsefesi tartışmalarında ross'un izlerine rastlanır. okunması elzem kitaplardan.
the good in the right-robert audi: audi'nin ross'un sezgici etiği ile kant'ın deontolojisini sentezlemeye çalıştığı eseri. robert audi güzel bir abimizdir.
moral perception-robert audi: audi'nin ahlaki algı üzerine tartıştığı fevkalade eseri.
is goodness without god enough?: a debate on faith, secularism, and ethics - nathan king & robert garcia (edit.): paul kurtz ve william lane craig'in tanrı ve ahlak tartışması ile birlikte tanrı ve ahlak ilişkisi üzerine makalelerden oluşan hoş bir kitap.
ethical intuitionism-michael huemer-ahlaki sezgicilik kuramının en iyi savunusu. huemer hem diğer metaetik teorilerden de bahsettiği için yine metaetiğe giriş için de kullanılabilir, benim de bu alanda okuduğum ve ahlak felsefesine yönlenmemi sağlayan kitap budur.
moral realism: a defence-russ shafer-landau: ahlaki gerçekçiliğin en iyi savunularından; hatta en iyi savunusu da diyebiliriz. ben seküler bir insanım ama ahlağın nasıl temellendirebileceğinden emin değilim derseniz bakabilirsiniz.
taking morality seriously: a defence of robust realism-david enoch: huemer ve shafer-landau ile birlikte ahlaki gerçekçiliğin yılmaz bekçilerinden olan enoch'un, ahlaki non-naturalizmi savunduğu kitabı. sanırım bu üç kitap içinde okunması en zor olan bu, altyapı olmadan okumaya girişmemek lazım.
oxford studies in metaethics-russ shafer-landau (edt.): shafer-landau editörlüğünde her sene çıkan kitap serisi. o sene yazılan önemli makalelerin derlemesi sayılabilir.
new waves in metaethics-michael brady (edit.): brady editörlüğünde toplanan on üç makaleden oluşan kaliteli bir eser.
metaethics after moore-terry horgan & mark timmons: bu da farklı bir metaetik makale derlemesi. toplamda 16 makaleden oluşuyor.
explanation in ethics and mathematics:debunking and dispensability-uri leibowitz & neil sinclair (edt.): evrimsel reddiye argümanı ve indispensability argument (iki başlık da dolu) üzerine makaleler.
essays on moral realism-geoffrey sayre-mccord: ahlaki gerçekçilik üzerine, savunan ve eleştiren makalelerden oluşan bir seçki.
international encylopedia of ethics: adı üstünde, ahlak felsefesi ansiklopedisi. yaklaşık 2000 sayfa. bu da başucu kaynaklarındandır.
şimdilik bu kadar. sağlıcakla kalın. kitapları da libgen'de bulabilirsiniz.