SİYASET 18 Eylül 2017
170b OKUNMA     1130 PAYLAŞIM

Fethullah Gülen'in, Vaazlarında Karşı Tarafı Etkileyebilmek Adına Kullandığı Taktikler

Vaazları ve sohbetlerindeki etkili anlatımıyla bilinen Fethullah Gülen, bu kadar insanı etkilemeyi nasıl başardı? Ekşi Sözlük'ün, "algı yönetimi" konusunda uzman kişisi "daitoryu" anlatmış.


fetö örgütü elebaşı gülenin vaazlarını ilk ciddi analizim iki binli yılların başıdır. o dönemlerde hitabet yoluyla insanları ikna etmenin psikolojik temellerini araştırıyordum ve esas ilgi alanımı nutuklarıyla dünyayı ateşe veren adolf hitler ve amerikan televizyonlarında canlı yayınlarda verdiği vaazları esnasında binlerce insanı toplu histeriye sokabilen ve sahneye çağırdığı seyircileri birkaç kelimesiyle bayıltıp sonra da ya içlerinden şeytanı çıkardığını ya da hastalıklarını iyi ettiğini iddia eden evangelist rahip benny hinn oluşturuyordu.

araştırmalarım esnasında mailleştiğim ve amerika’da bir üniversitede sosyal psikoloji üzerine araştırmalar yapan eğitmen bir dostum bana türkiye’de yaşadığım halde neden gülenin vaazlarını incelemediğimi sordu. tabii kendisine verecek mantıklı bir cevap bulamayınca oturdum gülenin o dönemlerde samanyolu televizyonunda sabaha karşı yayınlanan vaazlarını dikkatle incelemeye başladım.

gördüklerim çok ilginçti ve ilk tepkim gülenin “eğitilmiş” bir beyin yıkayıcı hatip olduğu üzerineydi. bu görüşüm aradan geçen yıllara rağmen hiç değişmemiş ve 15 temmuz günü gülenin vaazlarıyla beyinleri yıkanmış askerlerin halkın üzerine acımadan sıktıkları mermiler tezimin ne yazık ki çok acı bir sağlaması olmuştur.

gülenin vaazları ve sohbetlerinde kullandığı beyin yıkama teknikleri duygusal temelli paradigma yıkıcılar dediğimiz bir metodoloji üzerinedir. bugün size biraz bu alanda bilgi vermek istiyorum.

1) hepimiz hayatımızdaki kararlarımızı akıl ve mantığımızı kullanarak aldığımıza inanmak istesek de aslında her birimizin karar alma mekanizmalarında duygularımız esastır.

yani bizler duygularıyla karar alan ama kendimizi bu kararları beynimizle aldığımıza inandırmak isteyen varlıklarız.

2) nörobilim uzmanı jonah lehrer yaptığı bir deneyde bir grup insana iki seçenek sunmuştur. 

birinci seçenek on dolar tutarında bir hediye çeki, ikinci seçenekse yirmi dolarlık bir hediye çekini yedi dolara alma fırsatıdır. sakin kafayla düşündüğünüz zaman gruptaki insanların hepsinin ikinci seçeneği tercih edeceğini tahmin edersiniz çünkü birinci seçenekte on dolar kar elde etmekteyken ikinci seçenekte karları net on üç dolardır. fakat şaşırtıcı şekilde grubun tamamı birinci seçeneği tercih etmiştir. bu deneyi defalarca tekrarlayan ve hep aynı sonucu alan lehrer sonuç olarak insanların mantıken ikinci seçenekte daha fazla kazanacaklarını bilmelerine rağmen sırf birinci seçeneğin onlara verdiği bedava bir şey kazanma zevki duygusu daha baskın olduğu için zarar etmelerine rağmen birinci seçeneği tercih ettiklerini belirtiyor. yani duygularımız kafamızı kesinlikle karıştırır.

3) insanları ikna etmek ve daha ileriki aşamalarında beyinlerini ele geçirmek için kullanılan temel faktör duygularını kontrol etmektir.

fetö elebaşı gülen vaazlarını dinleyen insanları ağlama krizlerine sokacak hatta bayıltacak kadar usta bir duygusal beyin yıkama uzmanıydı.

4) insanları güdüleyen duygular arasında en kuvvetlilerinden birisi üzüntüdür. güçlü üzüntü duygusu yaşayan insanlar karar vermekte sorun yaşarlar ve doğru düşünemezler. 

hareketleri yavaşlar ve tüm dünyayı bir sis perdesi arkasından izlemeye başlarlar. kararsız kalan bir insanı yönlendirmek son derece kolaydır. gülenin insanlara anlattığı acı ve pişmanlık dolu vaazların ilk amacı insanları derin üzüntü durumuna sokarak karar verme mekanizmalarını etkilemek ve onları daha kolay telkin edilir duruma sokmaktı. ( bu arada konumuz değil ama izlediğiniz acıklı dizinin en acıklı ve ağlatıcı yerinde aniden ortaya çıkan reklamların tesadüf olduğunu düşünmüyorsunuzdur herhalde öyle değil mi? )

5) ağır üzüntü yaşayan insanlar bu durumlarından kurtulmak için kısa yoldan çözümleri kolayca tercih ederler. 

çok efkarlanan bir insanın zararlı olduğunu bile bile oturup bir şişe içkiyi kafaya dikmesinin bir sebebi de bu kısa vadeli çözümle üzüntü durumundan acilen kurtulmak istemesidir. buna benzer şekilde gülenin vaazlarında duygusal üzüntü zirvelerine getirilen insanların bu hallerinden kurtulmak için vaaz sonrası hem bu dünyada hem de ahirette ferahlık vaatleriyle önlerine uzatılan himmet torbalarına ceplerinde ne varsa boşaltmaları beyinlerinin üzüntüden çabuk kurtulmak için kabul ettiği bir durumdur.

6) üzüntülü insanlar hem kendilerini hem de sahip olduklarını değersiz görme eğilimindedirler. 

batsın bu dünya psikolojisidir bu. işte fetö elebaşı gülenin vaazlarıyla üzüntünün karanlık dehlizlerine düşen ve “bu dünya boşmuş, ben de boğazıma kadar günaha batmış kesin cehennemlikmişim hocanın anlattıkları çok doğru” durumuna ulaşan bir insanın hiç düşünmeden evini satıp gülenin himmet torbasına paracıkları doldurması veya kolundaki bilezikleri sıyırıp vermesi oldukça normal bir psikolojik sonuçtur.

7) vaazlarının ve sohbetlerinin belli yerlerinde karşısındaki insanların psikolojik durumlarını iyi analiz eden gülen, dinleyicilerin en hassas olduğu konulardan örnekler vererek konuşmasının frekansını yükseltir. 

mesela tutar peygamberimiz hz. muhammedin uhud savaşında yaralanmasını anlatır ve bunu öyle renkli ve yaşayarak anlatır ki insanlar bu tek kişilik tiyatro gösterisinden sanki olay karşılarındaymış gibi etkilenirler. türk insanının aşırı duygusal yapısı da işin içine karışınca dinleyiciler patlamaya hazır bir bombaya döner. gülenin yeteneği işte burada ortaya çıkar. cemaati duygusal olarak iyice yükselttikten sonra en can alıcı noktada cebinden mendilini çıkartır ve müthiş bir ağlama seansına başlar. onunla beraber çekirdek kadrosundan olan ve dinleyicilerin sağına soluna serpiştirilen insanlarda bağırıp inlemeye başlarlar. işte artık o anda ipler kopar ve tüm cemaat toplu bir histeriye girerek haykıra bağıra kendilerinden geçerek ağlamaya başlarlar. işte bu durumlarda artık oradaki tüm insanlardan canlarını ve mallarını isteseler hepsi de düşünmeden verecek hale gelmiştir. bu ağlama ve dövünme seansları bittikten sonra fetö’nün himmet para çuvallarının ağzına kadar dolduğunu tahmin edebilirsiniz.

8) yukarıda anlattığım insanları toplu histeriye sokma tekniği aslında sıkça uygulanan bir tekniktir. 

mesela ünlü müzik grubu beatles’ın menajeri brian epstein grup ilk meşhur olmaya başladığı zamanlarda konser salonlarının dışında bekleyen seyircinin içine soktuğu maaşlı elemanlarını beatles görünür görünmez çılgınca bağırtmaya ağlatmaya ve bayılma numarası yapmaya başlatıyordu. 20-30 kişilik bu paralı ağlayıcıların etkisi şimşek hızıyla yayılarak kısa zamanda konser salonu dışında bekleyen binlerce insanı da bağıran ağlayan ve yerlere yatan bir sürü haline dönüştürmekteydi. ilginçtir yıllar önce beatles hayranlarında kullanılan bu tekniğin aynısını gülen vaazlarında kullanılmıştır. bunun nedenini iyice düşünün derim.

kısacası sevgili dostlar fetö hareketi elebaşı gülen, psikolojik ikna taktikleri konusunda son derece iyi eğitimli ve üst düzey oyunculuk yeteneklerine sahip bir duygusal beyin yıkayıcıdır.

 yüzbinlerce insanımızı yıllar içinde kontrolü altına alabilmesindeki en büyük sebeplerden bir tanesi de uyguladığı taktikleri tespit edip devletin ilgili birimlerine önleyici karşı taktikler konusunda danışmanlık yapabilecek algı yönetimi uzmanlarının ülkemizde yeterince olmaması ve var olan uzmanlara da seslerini geniş kitlelere duyurma imkanı verilmemesidir.

blog hali: duygusal beyin yıkama