Gece Uyanıp Saplantılı Şekilde Yemek Yeme Durumu: Gece Yeme Sendromu
gece yeme sendromu/bozukluğu; akşam yemeğinden sonra aşırı yemek yeme ve gece uyuyama problemleri ile birleşen, uyandığında tekrar yemek yemeyi içeren bir bozukluktur. tıkınırcasına yeme sendromu olan 'binge eating syndrome' ile karıştırılmamalıdır.
gece yeme sendromu, ilk olarak 1955'te albert stunkard tarafından tanımlanmış ve şu anda dsm-5'in diğer belirtilen beslenme veya yeme bozukluğu kategorisine dahil edilmiştir.
gece yeme sendromunun nedenleri nelerdir?
gece yeme sendromunun nedeni şu an için net değildir. ancak bazı çalışmalar bunun uyku-uyanıklık döngüsü ve bazı hormon problemleriyle ilişkili olabileceğini göstermektedir.
gece yeme sendromunun belirtileri nelerdir?
gece yeme sendromlu insanlar, gece boyunca yemek yediğini hatırlar. genellikle günün erken saatlerinde de kendilerini aç hissetmezler. yani ilk öğünlerini saatlerce geciktirebilirler. daha sonra; akşam yemeğini takiben, her gün yedikleri yiyeceğin dörtte birinden fazlasını yiyebilirler.
bu beslenme şekli, kişinin uyku programındaki veya sosyal rutinlerdeki değişikliklerle açıklanamaz (örneğin, gece geç saatlerde yeme alışkanlığı). bu sorunu olan insanlar gece yemeklerinden rahatsız olurlar. fakat uyanırlar, sonra tekrar yemek yerler.
gece yeme sendromu olan kişilerde uykuya dalma ve uykuda kalma güçlüğü de dahil olmak üzere uyku problemleri de vardır. bu sorunu olan insanların obez olma olasılığı son derece yüksektir. gece korkusu olanlarda depresyon da yaygındır.
gece yeme sendromu nasıl teşhis edilir?
gece yeme sendromunuz olup olmadığını öğrenmek için doktorunuz tıbbi geçmişiniz ve yeme alışkanlıklarınız hakkında sorular soracaktır. gece yeme sendromu genellikle uyku sorunları ile birlikte olur, bu nedenle doktorunuz uyku testleri (polisomnografi) de yapmak isteyebilir. genel olarak teşhis kriterleri şu şekildedir:
- uykudan yemek için uyanma
- akşam yemeğinden sonra aşırı yiyecek tüketimi
- bunların haftada en az iki kez tekrar etmesi
- toplamda 3 aydan fazla sürmesi
gece yeme sendromu nasıl tedavi edilir?
gece yeme sendromu için kanıta dayalı bir tedavi henüz yoktur. ancak doktorlar bilişsel-davranışçı terapi ve hayat tarzı değişiklikleri ile başarı sağlıyorlar. bazen antidepresanlar da tedavi için reçete edilebiliyor.
gece yeme sendromuna özgü etkili tedaviler üzerine araştırma, bugüne kadar yayınlanan sadece bir randomize, kontrollü çalışma ile asgari düzeydedir. vaka raporları ve açık etiketli çalışmalar; farmakolojik tedavi, bilişsel davranış terapisi (cbt), progresif kas gevşemesi, fototerapi ve davranış terapisi gibi çeşitli tedavi alternatiflerinden faydalanılmasını önermektedir.
kaynaklar: en.wikipedia, webmd, verywellmind web siteleri ve kelly c. allison- ellen tarves'in tedavi ile ilgili makalesi.