Gemilerin Ön Tarafındaki Ahşap Figürlerin İşlevi Nedir?
kendilerine figurehead denir ve bunlar gemi başı süsleridir.
genellikle gemilerin baş (pruva) tarafında veya nadiren kıç (pupa) tarafında bulunan bir büst ya da tam boy heykellerdir. geçmişi binlerce yıl öncesine dayanan bu heykeller geminin gövdesine sonradan monte edilmiş veya doğrudan oyulmuştur. başta kadın olmak üzere insan figürü, tanrı/tanrıçalar, hayvan figürleri, mitolojik canlılar gemi başı süsü olarak kullanılmıştır.
peki amaçları neydi ki? erken dönemlerde denizciler ilk olarak güvenli bir yolculuk sağlamak için deniz tanrılarına kurban edilen bir hayvanın başını kullandılar. tabi insanlara illallah ettiren doymak bilmeyen tanrılara kurban yetiştiremeyen zavallı denizciler ‘sinek yapıyor’ bahanesiyle gerçeği yerine ahşaptan yaptıkları sembolik bir kafa koyarak tanrıları atlatmayı başardılar. sonra baktılar ki bu durum zaten bir ruhu olduğuna inandıkları gemilerine karakter ve zarafet kazandırdı, abarta abarta farklı malzemeler kullanarak heykel yapımına devam ettiler.
aslında figürün seçimi geminin adı veya amacı ile ilgili olsa da estetik kaygı başta olmak üzere yapılan tüm heykellerde bir geminin kendi yolunu bulması gerektiği ve bunu ancak gözleri varsa yapabileceği inancı vardı. bunun yanı sıra düşmana korku salmak ve düşmanlarının koruyucu ruhlarını korkutmak, okuma- yazma bilmeyen denizciler için bir tanımlama aracı, hızlılığı, zerafeti, savaş kabiliyetini, gücü temsil eden bir sembol, fırtına ve vahşi dalgalara karşı bir tılsım olarak 19. yüzyıl'a kadar yapılmaya devam etse de bazı figürlerin boyutlarından dolayı yarattığı ağırlık problemleri ve gemilerin teknolojik gelişimi gemi başı süslerinin kademeli olarak sona ermesine yol açtı.
deniz sanatları, en romantik sanatsal süslemelerin ve pratik el becerilerinin büyüleyici bir kombinasyonudur. gemi başı süslerinin birbirinden güzel örneklerini deniz müzelerinde görebilirsiniz.
istanbul deniz müzesi komutanlığı - gemi baş figürleri
the figurehead of the black pearl