Geri Viteste Otomobil Neden Daha Farklı Bir Ses Çıkarır?
normal jantları çelik olan bir otomobilin stepne jantının adi dökme demirden olması ile aynı mantıktaki bir imalat stratejisi sonucudur.
otomobilin vites kutusunda birçok dişli bulunur. vites kolu değişik pozisyonlara getirilerek bu dişlilerin bir kısmı devreye alınır, gerekmeyenler ise birbirlerinden ayrılarak devre dışı bırakılır. otomobilin ters yönde hareket etmesini sağlayan dişliler diğer dişlilerden yapı olarak farklıdır. diğer dişliler helis dişli iken geri vites dişlileri düz dişlidir.
düz dişli ile helis dişli arasındaki farkları şekil 1’de inceleyelim
l l l l l l l l l l l l
şekil 1-a
.\\\\\\\\\\\\\\’
şekil 1-b
dişliler kenarlarında hareketi iletmeye yarayan dişleri olan disk şeklinde metal parçalardır. bir dişliye yandan baktığımızda, eğer düz dişliyse dişler şekil 1-a'daki gibi görünür(harf karakterine göre “l”harfinin altında oluşabilecek hafif eğrilikleri göz önüne almayın). helis dişlilerse, dişleri dişli eksenine açılı olacak şekilde açıldığından şekil 1-b'deki gibi görünür.
ileri viteslerde helis dişli kullanılmasının sebepleri şunlardır
(önem sırasına göre değildir, zaten hepsi de birbirlerinin nedeni ve/veya sonucudur):
1. helis dişlilerde sürtünme daha az olduğundan ısınma sorunu çok daha azdır.
2. helis dişlilerin ömrü düz dişlilere göre çok daha uzundur.
3. helis dişliler daha az ses(gürültü) çıkarır.
4. helis dişliler daha az vibrasyon ve sarsıntıya neden olurlar.
geri vites için düz dişli kullanılmasının nedeni ise ekonomiktir. helis dişlinin imalatı düz dişliye nazaran çok daha zor ve pahalıdır. çok kısa süreli kullanımı olan geri vites dişlisinde helis dişli kullanımı, otomobilin ömrü boyunca yapacağı yakıt tasarrufuna kıyasla çok fazla imalat maliyeti getirir. otomobilin ömrü boyunca gideceği birkaç kilometrelik geri vites mesafesinde yaratacağı ses, titreşim ve ısınma ise çok önemli değildir. hatta çıkardığı ses diğer araçların sürücüleri tarafından bir nevi uyarı sinyali olarak algılandığından, tercih bile edilir. hiç kimse sadece geri viteste gitmek üzere otomobil almayacağına göre, yüz binlerce kilometre ömrü olan bir dişli kullanmak çok doğru değildir.