Giriş Seviyesinde Bir Odyofil Olmak İçin Yapılması Gerekenler
insanların ekipman seçimi yaparken çok yanlış şeylere odaklandığını fark ediyorum. bu yıllarda ucuza sistem yapmanız çok kolaylaştı. 2023 yılı için tam olarak bir rehber olmasa da rehberimsi bir yazı yazayım dedim.
kaynak
kaynak (dac) ses açısından transparan olması gereken bir cihaz. kendi ses karakteri mümkün olduğunca olmamalı. bu cihazın kendi ses karakterine değil teknikaliteye bakılması gerektiği anlamına geliyor. dikkat etmeniz gereken teknik değerler signal-to-noise and distortion ratio (sinad), dinamik aralık ve jitter. bu değerleri iyi olan herhangi bir cihazı alabilirsiniz.
$100'a dinamik aralığı ve sinad'ı 119db, $200'a 124db civarı olan cihazlar mevcut. bence yapılan en büyük hatalardan biri çinli bir firmadan tertemiz transparan çalan bir kaynağı $200'a almayı reddedip batılı bir firmadan sırf sıcak çalıyor diye $500-4000'a 90db sinad'lı kaynakları almak. eğer sıcak çalmasını istiyorsanız sıcak çalması gereken şey kaynak değil diğer parçalar. kaynak transparan olmalı.
kaynak seçiminde dikkat edilmesi gereken başka bir nokta balanced çıkış ve birçok giriş seçeneği sunması. sisteminizdeki tüm parçaların birbirine balanced bağlanması önemli. bu yılda balanced olmayan bir kaynağa para vermeyin.
ön amfi (preamp)
ön amfi eğer hoparlör kullanıyorsanız önemli olmaya başlayan bir parça. çünkü hoparlör amfilerinde volüm kontrolü olmaz. kontrol ön amfi ile yapılır. eğer sisteminize bir sıcak ses katmak istiyorsanız bu bunu yapabileceğiniz en doğru nokta. bu yüzden sıcak ses isteyenler genelde lambalı ön amfileri tercih ederler. lambanın sesi sıcaklık katar.
bunda da balanced bağlantı kullanılması, sinad ve dynamic range gibi teknik özelliklere bakılması önemli ama ön amfi akım yükseltimi yapmadığı için genelde bu konularda iyidir. asıl önemli olan sesinin istediğiniz gibi olması. bu dinleyerek almanız gereken bir parça.
amfi
diğer parçalar gibi sinad ve dinamik aralık bunda da çok önemli ama bu ölçümler amfiden akım çekmiyorken yapılır. amfide asıl bakmanız gereken ölçüm, amfinin ucunda direnç bağlıyken alınmış bozulma ölçümleri. bu ölçümleri firmalar vermez. bunları audiosciencereview gibi sitelerde bulabilirsiniz. kulaklıklar için $100-200 civarına mükemmel aletler bulmak mümkün.
buna ek olarak amfinin sınıfı da çok önemli. kulaklık amfilerinde genelde opamp'in ucuna class-ab bir akım yükseltici ic koyarlar. eğer balanced bir amfiyse bu köprülü konfigürasyonda koyulur. bu şu an standart bir yöntem. fena bir yöntem de değil ama burada dikkat edilmesi gereken şey, bu akım yükseltiminin sonuna dc kaçağı olmasın diye konulan 10uf tantalum kapasitörler. her gördüğümde cinnet geçiriyorum. dc'yi önlemek için kullandığı opamp'in geribeslemesine 100uf bir kapasitör koyabilir veya biraz pahalı bir ürünse dc servo bile yerleştirebilir ama yapmıyor. sinyal yolunun üstüne, akım yükseltiminin çıkışına kapasitör koyuyor bir tane. hoş değil. eğer bunu görebilecek elektronik bilginiz yoksa amfinin lineerlik ve çıkış empedansı (esr yüzünden) ölçümlerinde saçmaladığını görebilirsiniz. ölçümler önemlidir.
hoparlör amfilerinde de mantık benzer. tek farkı hoparlörü sürmek için daha fazla akım gerektiği için akım yükseltimi için küçük bir ic koymak yerine büyükçe bir akım çıkış katı dizayn etmeleri gerekiyor. onun da iyi soğutulması lazım. hoparlör amfilerinde class-d de sıkça görebilirsiniz. iyi olanları da olsa da class-d'lere ben olsam biraz şüphe ile yaklaşırdım.
hatırlatma: kesinlikle ama kesinlikle lambalı amfi almayın. lambalar akım yükseltiminde kullanıldığı zaman çok yüksek bozulma veriyorlar. sıcaklık istiyorsanız lambalı ön amfi alın. bazı amfilerde lambayı voltaj katına koyup akım yükseltiminde kullanmayabiliyorlar. bunları da alabilirsiniz.
kablo
kaynağınızdan ön amfiye, ön amfiden amfinize, bu interconnect kabloları balanced ve ortalama üstü kalitede olduğu sürece daha pahalı bir şey almanıza gerek yok. interconnect kabloları konusunda dikkat edilmesi gereken iki nokta var:
• kabloların ölçülebilir indüktansının veya kapasitansının olmaması lazım. birbirine bağlıyor olduğunuz aletlerin giriş empedansları yaklaşık 10-50 bin ohm civarı. bu şu demek; en küçük indüktans tizlerinizden yemeye başlar, en küçük kapasitans baslarınızdan yer.
• kabloların uçları altın kaplama olmalı. nikel kaplama uçlar zamanla size sorun çıkarır.
amfinizden çıktıktan sonraki aşamada hoparlör ve kulaklık kablolarında dikkat edilmesi gereken şey empedans değeri. özellikle düşük ohm kulak içi monitörlerde ve hoparlörlerde kablonun sesi etkilemesinin nedeni kablonun kendi empedansının yüksek olup bağlı olduğu cihazın içindeki crossover'ı değiştirmesi. tabii ki bunda da uç olarak altın kaplama tercih edilmeli.
hoparlör ve kulaklık
çok sübjektif olduğundan bu konuya detaylı girmeyeceğim ama 80'lerden, 90'lardan kalma iyi durumda hoparlörleri ucuza bulmak mümkün. hoparlör teknolojisi yerinde sayan bir teknoloji. eski hoparlörleri alabilirsiniz.
ucuza kulaklık almak da mümkün. yüzlerce binlerce dolarlık kulaklıklarla yarışmasını beklemeyin ama örneğin moondrop quarks 12 dolar fiyatı ile buna iyi bir örnek.
oda
çoğu hoparlör kullanıcısının fark etmediği bir nokta bu. sesi hoparlör odaya iletir. oda size verir. hoparlör yerleşimi çok önemlidir. yerleşime dikkat etmekle beraber ön duvarınıza quadratic difüzör ve gerekiyorsa diaphragmatic absorber koymanız çok önemli. quadratic difüzörleri biraz el beceriniz varsa ahşaptan siz bile yapabilirsiniz. çok para harcamanıza gerek yok.