asterix... 1970'li yıllarda türkiye'de 16 sayıdan oluşan ilk serisi yayınlanmıştı. bunlardan sekizini spor gazetecisi tevfik ünsi, sekizini de ünlü spiker halit kıvanç çevirmişlerdi.

ben okumayı asteriks ile öğrendim. yetmişlerin sonunda. babam bütün sayıları bana alıp sonradan dörder dörder de ciltlettirmişti sağolsun. sonraki yıllarda remzi kitabevi diğer bölümleri de yayınladı. onları da ben topladım ve böylece en son yayınlanan ama türkçede olmayan "sezar'ın parşömeni" hariç bütün set bende mevcut oldu.

ilk seriyi çeviren değerli gazeteciler mot-a-mot çeviri yapmayıp, albümleri çok yerinde bir anlayışla o günlerin ülkemiz konjonktürüne ve popüler kültürüne uygun çevirdikleri için ve daha da güzeli, özellikle romalılara koydukları aşırı komik isimlerle ayakta alkışı hak ediyorlar. tevfik ünsi 1917 doğumlu imiş, yaşıyorsa hörmetlerimi kabul etsin. halit kıvanç ustaya da uzun ömürler dilerim.

geçmişte bir zaman - hatırlayamıyorum tam olarak ne zamandı - oturup eski serideki bu çok komik isimlerin listesini çıkarmıştım. dün gece bu kağıdı buldum. hazine gibi. nasıl sevindim! burada da bulunsun istedim. bir boş zamanımda ikinci partinin isimlerini de çıkarıp yazarım. onlar da çok komikler.

önce tevfik ünsi'nin koyduğu isimler

yüzbaşı atartutarus.
sezar'ın yaveri özelulakus.
yüzbaşı şapşalus pırpırus.
merkez valisi, sezar'ın özel temsilcisi general müfettiş didiklerus yakarus :)
lyon valisi kodamanus cafcafus.
toulouse valisi sadeceehlikeyifus.
yüzbaşı hımbılus kafakofus
teğmen mağrurus afillus.
lejyonerler minikius espiyanus, canavarus ejderus, çitlembikos, sivrikozus.
galyalı sihirbaz-büyücüler botaniks, barometriks, mönüfiks, kartoloziks.
general atartutarus.
lejyoner kılığına girmiş bizim kafadarlar asterus ve hopdedus.
vizigot, ostrogot ve sadece gotların liderleri teleferik, kloridrik, lirik, isterik, general elektrik, pişpirik ve karabiberik.
şef toptoriks'in karısı dediğimdediks'in lutece'de (paris) yaşayan ağbisi hepcafcafiks.
roma eşrafı-ekabiri parabolus pekbolus, oğlu miskinis, kahyası dalkavukus kelkahya.
sezar'ın sekreteri sırtutaro adamatlatanus :)
avukat çaçaron boşlafus.
altın orak karaborsacısı gergedaniks ve yardakçısı kafataştaniks.
lutece komutanı hipopotamus eflikeyifus.
sezar'ın özel görevlisi kavunkarpus.
lejyonerler tembelus ve zomus.
tekerlek simsarı içlastikus ve sekreterleri kaknemia ve kanaria.
içlastikus'un masasının altındaki elektro-zencifonik tertibat (bunu mutlaka bulun :)
mimar gökdelenus ve zaireli işçibaşı kepçeağız leopar.
yüzbaşı ayıboğanus.
ünlü takdimci zevzekus.

şimdi de sıra halit kıvanç ustanın isimlerinde

yabancı lejyonerler sirtakis, viskisodas, peynirus, uzunof, incekof, kortdötenis.
sezar'ın düşmanları general akrepion, karidesus, alçak yılanus.
sezar'ın galyalı casusu asitkloridriks (hcl) ve arkadaşı anaforiks.
general tombulus.
yüzbaşı dalaverus.
biraz safça bir galyalı şef kafakofiks.
hokusfokus'un arkadaşı büyücü zimzalabim.
mısırlı mimar nümerobis ve rakibi mimar amanbupis ve onun adamı cenabetis.
kraliçe kleopatra'nın özel içkisi incifis (votkada eritilmiş inciler, cin fizz'den :)
sekreter mizanplis.
sezar'ın dev muhafızı ayıboğan.
amiral dalgada-haşatus.
bölge komutanı höt-de korkarus.
fenikeli kaptan üçkağıtus.
yugoslav gladyatör teknik direktörü bolprimovic.
gladyatör antrenörü çamyarmasus.
ispanyol kabile şefi boynuzluçataliks ve fırlama oğlu gırgırveletiks.
ispanyol lokantası sivrikazık restoran.
ispanyol şehri kuaför sevilla (seville berberi'ne gönderme :)
hain galyalı şef dalaveriks.
romalı ajan-provokatör fitneus-fücurus.
lejyonerler okaliptus ve sinuscosinus.
antik yunanlı atletler eskitopçiyus, yalanyeminos (olimpiyat yemincisi :) ve çaçaronopulos.
olimpik havuz markspitzium (dünya rekortmeni yüzücü mark spitz'e ithafen)
romalı atlet lejyoner kolkuvvetus, çalıştırıcısı yüzbaşı muşmulatus ve yönetici boltransferos.
yunanlı turizmciler drahmidis, direksiyonadis, duşakmaziks, turistkazıklaropulos, manitapulos, çaloynadis.
spor salonları ve sahaları sergisarayus, yuhakemon, avantageon, dolmabahceon.

ve elbette kahramanlarımız

asteriks
hopdediks
idefiks
hokusfokus
toptoriks
dertsiziks
palamutiks
demirdöveniks
dediğimdediks
tiritiks

mühim not: bu isimlerin hemen hemen hepsi yeni çevirilerde bambaşka isimlere dönüştüler; oburiks, büyüfiks, eskitopraks gibi. ben eski hallerini yazdım. umarım gülerek, gülümseyerek okumuşsunuzdur. herkese iyi günler!

Asterix, Koronavirüsü Cidden 3 Yıl Önce Tahmin Etmiş Olabilir mi?