I. Murat, Yezid'in İyi Bir Anlamı Olmamasına Rağmen Oğlunun Adını Neden Bayezid Koydu?
TDK'ya göre yezit (yezîd): 1. Nefret edilen kimseler için kullanılan bir söz.
2. Hilekâr, sahtekâr.
I. Murat: Osmanlı Devleti’nin üçüncü padişahı. Babası Orhan Gazi döneminde 95.000 km² olan devlet toprakları onun döneminde yaklaşık 500.000 km² kadar genişlemiştir.
Yıldırım Bayezid: Dördüncü Osmanlı padişahı. 1389'dan 1403 yılına kadar hükümdarlık yapmıştır.
"yezid" bugün türkiye'de bütün mezheplere göre küfür gibi bir kelime. peki osmanlı padişahı 1. murat oğlunun ismini neden bayezid koydu? yani yıldırım bayezid'in ismi nereden geliyor?
bu durumu açıklayan iki iddia var göründüğü kadarıyla
1. "bayezid" arapça'da "eba yezid"in kısaltmasıdır ve "yezid'in babası" anlamına gelir, yezid'in babası da ali'nin düşmanı muaviye'dir. osmanlının üçüncü padişahı 1. murat, muaviye hayranı olduğundan oğlunun adını ebayazid'in kısaltması olan bayezid koymuştur.
2. "bayezid" in başındaki "ba" aslında farsçadaki "bi" önekidir ve olumsuzluk belirtir. tıpkı beynamaz, binamaz gibi biyezid, bayezid; yani yezid olmayan denmiştir.
oysa gerçek, büyük ihtimalle bunların ikisinden de ırak
zira ufak bir beyliği sınırları çanakkale boğazını aşıp balkanların içlerine uzanan büyük bir devlete dönüştüren padişah 1. murat'ın en büyük hayali elbetteki istanbul'u fethetmekti. ya da onun oğlu olacak kişinin fethetmesini umuyordu (timur gelip de ankara savaşı ile osmanlı'yı fetret devrine sokmasa ya yıldırım ya da onun oğlu olacak padişah istanbul'u alırdı).
isimlere anlam yükleyen bir erkek yeni doğan oğluna isim verirken kendinden, fikrinden, hayalinden bir şeyler katmak ister. 1. murat oğlu bayezid'e ismini verirken onun ismine istanbul'u fethetme hayalini katmıştır. zira istanbul'u fethetmeye kalkışan ilk müslüman komutan 7. asırda muaviyenin oğlu yezid'dir. eyüp sultan camisine ismini veren sahabe ebu eyüb el ensari'nin ismini bilen osmanlı, elbet yezid'in o ordunun başındaki komutan olduğunu da biliyordur. bunun dışında sünnilikmiş, şiilikmiş, alevilikmiş, bektaşilikmiş falan 1. murat'ın bunlara katı biçimde taraf olacak kadar çok teferruata girdiğini sanmıyorum, islam'ı henüz islam'ın hemen hiçbir şeyi türkçe'ye çevrilmemişken bir mezhebe taraf olacak kadar bildiğini de düşünmüyorum.
yani ilk müslümanın kalkıştığı işi sonlandıracak son müslüman 1. murat'ın oğlu olacaktır ve onunla aynı isimde olacaktır, mantık bu kadar basit. 1. murat yezid'in ismini oğluna "yezid'in babası" anlamında vermiştir: bayezid. zira bilindiği üzere sünni alemde yezid'e sövülse de babası muaviye sahabe olduğundan kendisine pek laf edilmez.
fatih veya diğer bazı padişahlar neden oğullarına tekrar bu ismi verdiler? büyük büyük dedelerinin ismiydi artık o.