tambora; 1815 yılında, insanlık tarihinin bilinen en büyük patlamasını gerçekleştirmiş, endonezya'da bulunan bir yanardağ. 

bu patlama sırasında -vezüv'ün patlamasında çıkanın 10 efsanevi krakatoa patlamasındakinin ise 7 katı kadar- zehirli gaz ve eriyik madde, gökyüzünde 5-10 kilometre yukarı kadar çıkar ve zamanla tüm dünyayı kaplar. işin ilginç yanı bu patlama o derece büyüktür ve bu zehirli duman bulutu o kadar büyük bir alanı kaplar ki, güneşten gelen ışınlar yeryüzüne ulaşamaz ve dünyada küçük çaplı bir iklim değişikliğine yol açar. ertesi yıl, yani 1816 yılında tüm dünyada ortalama olarak 1-1.5 derecelik bir sıcaklık düşüşü görülür. şimdi 1.5 derece size çok fazla gelmese de bilimadamlarının dünyamızın 2-2.5 derece ısındığı takdirde gerçekleşecek değişikliklere dair çizdiği felaket senaryolarını düşünebilirsiniz. zaten dediğim gibi bu 1.5 derece tüm dünyadaki genel ortalamadır. 

değişikliğin en fazla hissedildiği avrupa ve kuzey amerika kıtalarında, 1816 yılının özellikle de yaz ve ilkbahar aylarında sıcaklıklar normalin 10-11 derece altına kadar düşmüştür; hava durumu istatistiklerinin tutulduğu son birkaç yüzyılda kaydedilmiş olan en düşük sıcaklıklar, üstelik de açık bir farkla 1816 yılına rastlar, ki bu durum dünyanın hemen her yeri için geçerlidir.

bu sıcaklık düşüşünün özellikle de yaz ve ilkbahar aylarında daha çok hissedilmesi sonucu tarım inanılmaz sekteye uğramıştır ve neticesinde amerika ve avrupanın hemen hemen her yerinde kıtlıklar yaşanmıştır. buralarda tutulan kayıtlar yine 1816 yılında önceki senelere göre çok daha fazla sayıda çocuk ve yaşlı ölümüne rastlandığını gösterir.

kısacası, dolaylı yoldan da olsa dünyanın her yerinde birçok can alan bir patlamadır tambora yanardağının patlaması.